Historia njerëzore është e mbushur me ulje dhe ngritje përgjatë periudhave. Por, luhatje të tilla nuk prekin vetëm shoqërinë: trupi i njeriut mund të jetë gjithashtu një shenjë e kohës.
Studimet kanë treguar se gjatësia jonë trupore nuk është vetëm çështje gjenetike, por ndikohet edhe nga mjedisi në të cilin jetojmë, me faktorë kryesorë përfshirë ushqimin dhe përvojën tonë të sëmundjes, siç është diarreja.
Sipas analizave të mbetjeve skeletore nga studiuesit në Universitetin e Oksfordit, gjatësia mesatare e burrave në Angli u rrit pas pushtimit Norman, ndoshta e lidhur me temperaturat më të ngrohta, por më pas u luhat së bashku me mungesat e të mbjellave dhe uritë, politikat për të ndihmuar të varfrit dhe ndryshimet në llojet e punës që bënin njerëzit dhe kushtet në të cilat punonin, The Guardian.
Në dekadat e fundit gjatësia është ngritur në shumë vende, por jo në të gjitha vendet. Në vitin 2016, studiuesit në Imperial College London zbuluan se në 100 vitet midis 1914 dhe 2014 gratë e Koresë së Jugut fituan më shumë se 20 cm lartësi mesatarisht dhe burrat dhe gratë në Mbretërinë e Bashkuar fituan rreth 11 cm. Por studimi sugjeroi gjithashtu se gjatësitë në disa vende, përfshirë SHBA-në, nuk kishin ndryshuar.
Tani ekspertët në Statistikat Holandeze (CBS), një institucion qeveritar holandez, ka thënë se ndërsa holandezët mbeten kombi më i gjatë në botë, gratë holandeze të lindura më 2001 janë mesatarisht 1.4cm më të shkurtra se ato të lindura më 1980, ndërsa për meshkujt rënia është 1cm. Pra, çfarë po ndodh këtu?
Majid Ezzati, kryetar i shëndetit global të mjedisit në Imperial College London, tha se nëse ky trend i gjatësisë së holandezëve është i vërtetë, ka të bëjë me siguri me të ushqyerit.
Ezzati tha se programi i qumështit në shkollave holandeze mendohej të ishte një arsye pse popullsia ishte rritur kaq gjatë dekadave të fundit. Por, ndryshimet në të ushqyerit mund të shkojnë në të dyja anët.
Ndërsa migrimi është sugjeruar nga CBS-ja si faktor që luan rol në të dhënat më të fundit holandeze, Ezzati tha se nuk kishte gjasa të ishte një faktor kyç duke pasur parasysh shkallën e migrimit në Holandë dhe madhësinë e ndryshimit në gjatësi.
Gjenetika gjithashtu nuk ka gjasa të jetë një shpjegim. Ezzati vuri në dukje se ky ishte një faktor i rëndësishëm në përcaktimin e gjatësisë së një individi - për shembull, prindërit e gjatë ka të ngjarë të kenë pasardhës të gjatë - por të dhënat aktuale sugjerojnë se gjenet e lidhura me të qenit i gjatë nuk janë të kufizuar në popullata të veçanta. Për më tepër, ndryshimet evolucionare do të merrnin afate kohore shumë më të mëdha se disa dekada për të pasur një efekt.
Ezzati sugjeroi që gjatësia mesatare për njerëzit nuk ka gjasa të arrihet derisa e gjithë popullata të ketë qasje në ushqim të mirë, ndoshta përgjatë disa brezave.
