Një qytetar që konsumon mesatarisht rreth 600 kilovatë orë energji në muaj faturën për rrymën e shpenzuar në muajin prill do ta marrë me një rritje prej 5.5 eurosh krahasuar me atë të muajit mars, shkaku i vendimit të marrë të enjten nga Zyra e Rregullatorit për Energji (ZRRE) për rritjen e çmimit të energjisë elektrike për 15.4 për qind.
Nga ky vendim, i cili do të jetë në fuqi deri më 31 mars të vitit 2024, do të preken të gjitha kategoritë e konsumatorëve.
Sipas vendimit të ZRRE-së, për qytetarët që konsumojnë deri në 300 kilovatë orë në muaj, rritja do të jetë 2.88 euro, për ata që shpenzojnë rreth 450 kilovatë, 4.18 euro, për ata me shpenzim të rrymës deri në 800 kilovatë, 7.23 euro, teksa për ata që konsumojnë 1000 kilovatë, mbi 10.50 euro. Ndërkaq, bazuar në vendim, konsumatorët që shpenzojnë 1200 kilovatë në muaj faturat në prill do të jenë për 13.80 euro më të larta.
Ymer Fejzullahu, kryesuesi i Bordit të ZRRE-së, e ka justifikuar rritjen si një parakusht për furnizim të rregullt me energji elektrike.
“Ne kemi mundur ta shmangnim rritjen, por do të ishin shfaqur reduktimet. Reduktimet janë kostoja më e madhe për secilën kategori, sesa rritja”, ka thënë ai.
Ai ka thënë se tarifa e ngritur do të jenë në fuqi deri më 31 mars të 2024-s, po qe se nuk do të ketë kërkesë për shqyrtim të jashtëzakonshëm për rritje shtesë.
Në ZRRE kanë arsyetuar se tarifat e aprovuara e reflektojnë koston e shërbimit për secilin aktivitet në mënyrë që të mos cenohen siguria dhe vazhdueshmëria e furnizimit me energji elektrike.
Këto tarifa, sipas ZRRE-së, duhet të mbulojnë kostot investive të nevojshme në termocentralet, investimet në rrjetin e Transmetimit dhe Shpërndarjes, reflektimin e kostove me shumicë dhe të operimit.
“Edhe pse në vitin 2023 çmimet e energjisë elektrike në tregjet evropiane shënuan rënie në krahasim me vitin 2022, ato vazhdojnë të jenë më të larta në krahasim me çmimet që mbulojnë tarifat aktuale”, është një prej arsyeve të ofruara nga ZRRE-ja përkitazi me vendimin për tarifa. Një tjetër arsye është përmendur kapaciteti i kufizuar gjenerues për të përmbushur kërkesën në rritje, në atë që e detyron Kosovën të blejë sasi më të mëdha të energjisë elektrike në tregun rajonal dhe në atë ndërkombëtar.
“Shkalla shumë e lartë e inflacionit, nga 0.25 për qind deri në 1.75 për qind në periudhën 2018 deri 2020, në 8.39 për qind në vitin 2022, ndikoi në rritjen e konsiderueshme të kostove te furnizuesit e energjisë elektrike”, kanë sqaruar në ZRRE.
Para vendimit të ZRRE-së deputetë të pushtetit dhe ata të opozitës e kanë kundërshtuar rritjen e çmimit të energjisë në mbledhjen e Komisionit për Ekonomi.
Driton Hyseni, deputet i Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), ka shprehur vërejtjen se vonesat në nominim për blerje nga operatorë, si dhe performanca jo e mirë e tyre ka ndikuar në shqyrtimin e jashtëzakonshëm të tarifave.
“Operatorët kanë dështuar në nominime me kohë dhe prandaj janë gjobitur. Nuk mund të vijmë në situatën që të kemi shqyrtim të tarifave, për shkak të shkeljeve dhe mosperformancës së mirë të dy operatorëve gjatë vitit 2022. Dhe kështu vijmë në një situatë që performanca jo e mirë e tyre të jetë barrë për qytetarët e vendit”, ka thënë ai.
Këtë e ka mohuar kryesuesi i Bordit të ZRRE-së, i cili ka insistuar se shqyrtimi i jashtëzakonshëm ka ndodhur për shkak të kostos së importit që ishte më i lartë sesa që ishte planifikuar.
“Nuk është e vërtetë që është për shkak të mosperformancës së tyre. Është për shkak se kostoja e importit është shumë më e lartë sesa që është planifikuar dhe nuk ka të bëjë me gjoba, as nuk paguhen nga ana e konsumatorëve dhe nuk hyjnë në anën që ne shqyrtojmë”, është shprehur Fejzullahu.
Kundërshtime për shtrenjtimin e tarifave të rrymës ka shprehur edhe deputeti i Aleancës për Ardhmërinë e Kosovës (AAK), Pal Lekaj, i cili veprimin e ka kualifikuar si “gabim trashanik” teksa është interesuar edhe për zbatimin e marrëveshjes për “Elektroseverin”.
“Për ‘Elektroseverin’. Ku ka mbetur ajo marrëveshje, sepse kanë qenë afate e licenca dhe nëse ne bëjmë shtrenjtimin e energjisë elektrike për qytetarët tanë dhe ne po paguajmë për qytetarët tanë që janë në veri të Kosovës është një diskriminim, ka shkuar shuma marramendëse që ne paguajmë diku 100 milionë për qytetarët që nuk paguajnë rrymën dhe ne prapë po e ngremë çmimin dhe po i atakojmë anën tjetër të qytetarëve”, ka thënë Lekaj.
Por, sipas Fejzullahut, ZRRE-ja është duke i kryer obligimet konform marrëveshjes për “Elektroseverin” dhe ka thënë se palët e tjera kanë obligime në këtë marrëveshje të Brukselit.
E pas përfundimit të raportimit të përfaqësuesve të Bordit të ZRRE-së ishte deputetja e Lidhjes Demokratike (LDK), Valentina Bunjaku, ka propozuar që Komisioni i Ekonomisë të dalë me rekomandim kundër rritjes së tarifave.
“Propozoj që, si komision, të dalim me një rekomandim që të mos shtrenjtohet rryma. Për shkak të inflacionit të lartë, propozoj që të dalim me këtë qëndrim”, ka thënë ajo.
Por deputetja e Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), Mimoza Kusari-Lila, ka thënë se duhet të pritet vendimi i ZRRE-së përderisa ka shtuar se Qeveria është e gatshme që të subvencionojë rritjen.
“Kategorinë sociale nuk e prek rritja e energjisë. Pozitive është se është koha kur hiqet tarifa e dimrit dhe Qeveria ka shprehur gatishmëri që të subvencionojë rritjen e energjisë”, ka thënë Kusari-Lila.
Bashkimi Evropian ka ndarë 75 milionë euro për përballje me krizën energjetike. Nga kjo shumë, 25 milionë do të shkojnë edhe për mbulimin e faturave dhe metodave të tjera të ngrohjes alternative për rreth 200 mijë familje, duke përfshirë pensionistët, nënat vetushqyese, përfituesit e skemave sociale, si dhe personat dhe familjet e margjinalizuara.
© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.
