Kulturë

Opera e Wagnerit “Parsifal” vjen me efekte 3D në Festivalin e Bayreuth

Drejtoresha e Festivalit të Bayreuth, Katharina Wagner, po ecën me kohën. Në produksionin e ri të operës së Richard Wagner, “Parsifal”, regjisori amerikan i teatrit, Jay Scheib, po punon me realitetin e shtuar, duke e sjellë Festivalin e Richard Wagner në epokën digjitale.

Me ndihmën e teknologjisë virtuale dhe syzeve speciale 3D të shpërndara për audiencën, avatarët digjitalë lëvizin nëpër hapësirë dhe objektet fluturojnë rreth veshëve të audiencës. Një risi në Festivalin e Bayreuth në Gjermaninë Jugore dhe në botën tradicionale të operës. Ndërkohë, në skenë interpretojnë si gjithmonë këngëtarët e vërtetë.

Realiteti i shtuar do të thotë “realitet i zgjeruar” dhe mundëson zhytjen në botët virtuale 3D. Ndryshe nga “realiteti virtual”, njeriu nuk lëviz në një mjedis të ndërtuar thjesht në mënyrë digjitale, por gjithashtu sheh auditorin dhe skenën përmes syzeve 3D të veshura me imazhe dhe efekte digjitale.

“Ne do të shkatërrojmë muret” zotohet regjisori dhe artisti i performancës Jay Scheib në një intervistë për mediat gjermane. Produkti muzikor i Scheib “Bat out of Hell” - i bazuar në albumin e viteve 1970 me të njëjtin emër i rockerit Meat Loaf, aktualisht është ende në turne në Gjermani. Meat Loaf aludoi në simbole nga operat e Wagnerit si në kopertinën e albumit, ashtu edhe në muzikë.

Drejtoresha e festivalit, Katharina Wagner, gjithashtu dëshiron të përdorë projektin e ri për të tërhequr të rinj të interesuar dhe, mbi të gjitha, një audiencë më të re në festivalin e nderuar nga koha. Dhe specialisti i realitetit virtual Jay Scheib është gjithmonë i mirë për një surprizë. Ai kishte realizuar tashmë një fragment virtual nga opera e Wagnerit “Siegfried” në Bayreuth më 2021.

Ai zgjodhi skenën e famshme të dragoit, ku mund ta vrisje vetë dragoin me shpatën e Siegfried përmes syzeve 3D. Duke folur për projektin në atë kohë, Scheib kishte thënë: “Pjesa ku Siegfried godet Fafnerin (dragoin) në zemër ishte e rëndësishme për mua, sepse ne po jetojmë në një kohë ku duhet të mposhtim shumë dragonj tani – si Donald Trump”.

Opera “Parsifal” është drama e fundit muzikore e Richard Wagner, e kompozuar posaçërisht për festivalin “Festspielhaus”. “Është lamtumira e tij me botën, siç e quajti vetë Wagner. Wagner vdiq gjashtë muaj pasi ia qiti pikën veprën” ka treguar Sven Friedrich, drejtor i muzeut “Richard Wagner” në Bayreuth.

Friedrich do t’ia prezantojë publikut punën në festival, por ende nuk ka zbuluar shumë. Jay Scheib gjithashtu po mban një profil të ulët. Regjisori, i cili është gjithashtu profesor i muzikës dhe arteve teatrore në Institutin e Teknologjisë në Massachusetts, ka thënë: “Nuk e di nëse e trajtoni ndryshe si amerikan. Për mua, ndoshta nuk është një çështje fetare. Por ‘Parsifal’ është një simbol i Bayreuthit, është kisha e Wagnerit dhe megjithatë unë them që të bëj festën për veten time”

Në eventin e hapur në prag të premierës do të ketë një “festë” të madhe muzikore. Aty do të jenë këngëtarët e operës nga produksionet e ndryshme. Publiku mund të ndjekë spektaklin në karrige dhe batanije pikniku në lëndinën e madhe të “Grüner Hügel” (Kodra e Gjelbër).

Markus Poscher do të drejtojë orkestrën e festivalit me muzikë që gjithashtu, siç thekson përmbledhja e programit, “thyen kufijtë tërësisht në frymën e Wagnerit”. Kompozitorë si Dmitri Shostakovich, Alban Berg dhe Giuseppe Verdi, si dhe Aerosmith janë të listuar në program.

Një prodhim kontrovers i operës së Wagnerit “Der Ring des Nibelungen”, me regji të austriakut Valentin Schwarz, është kthyer në program këtë vit. Schwarz do të vërë në skenë ciklin me katër pjesë të “Unazës...” si një dramë familjare. E ashtuquajtura “Unaza e Netflix”, e cila punon me varëse shkëmbi dhe pyetje të hapura në stilin e serialeve televizive, i la shikuesit dhe kritikët njësoj të hutuar edhe në vitin 2022.

Si një utopi dashurie, regjisori gjerman i muzikës Roland Schwab ka luajtur “Tristan dhe Isolde” të Wagner në një mjedis futurist spartan. Edhe ky produksion daton nga viti i kaluar.

“Hollandezi fluturues”, me regji të Dmitri Tcherniakov, shfaqet në program për të tretën herë dhe kështu të fundit, të drejtuar nga Oksana Lyniv. Në vitin 2021, ukrainasja ishte gruaja e parë që mori podiumin e dirigjentit në Festivalin e Bayreuth. Këtë vit, dirigjentja dhe këngëtarja franceze, Nathalie Stutzmann do t'i bashkohet asaj si dirigjentja e dytë femër. Ajo do të drejtojë realizimin e Tobias Kratzer të Tannhäuser.

Çdo vit, rreth 60 mijë njerëz njerëz bëjnë pelegrinazh në “Kodrën e Gjelbër”, ku Richard Wagner inauguroi festivalin e tij me “Unazën e Nibelung” në 1876. Nga afërsisht 1 mijë e 900 të ftuar, vetëm 330 spektatorë – vizitorë të shquar që do të mbërrijnë përmes tapetit të kuq - mund të shijojnë kostot e larta të “Parsifal” digjitale.

Këtë vit, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, edhe një herë, ish-kancelarja gjermane Angela Merkel, kanë njoftuar pjesëmarrjen e tyre. E pranishme do të jetë edhe Claudia Roth, ministre e Shtetit për Kulturën. Megjithatë, kancelari gjerman, Olaf Scholz është larguar me pushime dhe ndoshta nuk do të marrë pjesë.