Çka është “Eurovisioni”?
“Eurovisioni” është garë muzikore vjetore dhe e transmetuar drejtpërdrejt, e organizuar nga Unioni Evropian i Transmetuesve (EBU).
Edicioni i vitit 2025 mban sloganin “Welcome Home” (Mirë se vini në shtëpi), duke simbolizuar kthimin në vendin ku u mbajt festivali i parë në vitin 1956 – Zvicra.
Rregullat kryesore të festivalit përfshijnë: këngët duhet të jenë origjinale dhe të mos zgjasin më shumë se tre minuta, vokalet kryesore duhet të jenë live – nuk lejohet playback apo përdorimi i auto-tune dhe lejohen maksimumi gjashtë persona në skenë, përfshirë këngëtarë e valltarë.
Në “Eurovision 2025” morën pjesë gjithsej 37 shtete – prej tyre 26 kaluan në finale. Të gjitha shtetet që morën pjesë në edicionin e kaluar në Malmo të Suedisë janë rikthyer, përveç Moldavisë, e cila u tërhoq për arsye financiare dhe logjistike. Mali i Zi u kthye pas një mungese që nga viti 2022.
Pse marrin pjesë Australia e Izraeli?
Shumica e vendeve pjesëmarrëse janë evropiane, por Australia merr pjesë çdo vit që nga viti 2015, kur u ftua për të shënuar 60-vjetorin e festivalit. Megjithatë, Australia nuk ka të drejtë ta organizojë festivalin edhe nëse fiton.
Izraeli, edhe pse jo evropian, merr pjesë sepse është anëtar i EBU-së.
Rusia është e përjashtuar nga “Eurovisioni” që nga viti 2022, për shkak të pushtimit të Ukrainës.
Cilat shtete janë të kualifikuara automatikisht në finale?
Ky është hera e tretë që Zvicra është mikpritëse e festivalit.
Pesë shtete, të njohura si “Pesëshja e Madhe” – Mbretëria e Bashkuar, Italia, Spanja, Franca dhe Gjermania – kualifikohen automatikisht në finale për shkak të kontributit financiar më të madh në festival.
Zvicra, si fituese e edicionit të kaluar, gjithashtu ka vend të garantuar në finale.
Si funksionon votimi në “Eurovision”?
Në finalen e “Eurovisionit”, çdo shtet pjesëmarrës jep dy sete pikësh – një nga juria profesionale e përbërë nga ekspertë të muzikës dhe një tjetër nga publiku (votuesit nga e gjithë Evropa).
Fansat mund të votojnë përmes telefonatave, SMS-ve apo aplikacionit zyrtar të “Eurovisionit”. Secili ka mundësi të japë deri në 20 vota, dhe mund të votojë për sa më shumë këngë të ndryshme që dëshirojnë – por nuk lejohet të votohet për shtetin e vet.
Pasi të mbyllen linjat e votimit, secili vend krijon një “Top 10” të këngëve të preferuara.
Kënga më e votuar merr 12 pikë, e dyta merr 10 pikë, ndërsa nga vendi i tretë deri në të dhjetin ndahen pikë nga 8 deri në 1.
Edhe shikuesit nga vendet që nuk marrin pjesë në “Eurovision” kanë të drejtë vote. Zgjedhjet e tyre mblidhen së bashku në një bllok të quajtur “votimi i pjesës tjetër të botës”.
