Artisti shqiptar, njëri prej yjeve botërore në Beograd
Anri Sala
Muzeu i Artit Bashkëkohor në Beograd ka nisur këtë vjeshtë programin e ri “Artist’s Film”, dedikuar fotografisë lëvizëse e edicionin e tij të parë e shënjojnë prania dhe videot e përzgjedhura të artistëve që kanë marrë mirënjohjet më të larta botërore, si: Anri Sala, Shirin Neshat dhe Ali Cherri, shkruan gazeta “Danas”.
Është videoja dypjesëshe “Take over” e artistit shqiptar Anri Sala, që ka hapur “Artist’s Film” të premten e një ditë më pas (të shtunën) pritet që të mbahet edhe një bisedë me artistin, ku ai do të flasë për veprën e tij me të cilën hulumton raportin midis muzikës e narratives, arkitekturës dhe filmit. Të dyja videot fillimisht është menduar të shfaqen njëkohësisht me kolonat e tyre zanore, të cilat ndërthuren së bashku dhe për këtë rast në Muzeun e Artit Bashkëkohor në Beograd do të shfaqen njëri pas tjetrit deri më 8 tetor.
Kontekstin dhe pikënisjen e “Take over” – i cili në verën e vitit 2018 u shfaq edhe në Prishtinë, në “Klubin e Boksit”, organizuar prej qendrës për art bashkëkohor “Stacion” – i përbëjnë dy vepra të shquara, himnet “La Marseillaise” i vitit 1792 dhe “Internationale” i vitit 1871, që janë të lidhura nga historia e ndërthurur politike dhe kulturore.
“Të dyja himnet kanë pësuar ndryshime të mëdha në konotacionet e tyre politike: nga revolucioni, rigjallërimi, socializmi, rezistenca dhe patriotizmi, deri te ndërlidhja e tyre me historinë koloniale dhe shtypjen në gjysmën e dytë të shekullit XX si himne kombëtare të Francës, respektivisht Bashkimit Sovjetik”, shkruhet në shpjegimet për veprën. Megjithatë, edhe sot e kësaj dite kuptimi i tyre mbetet në rrjedhë, pasi të dyja himnet vazhdojnë të përvetësohen”, shkruhet në përshkrimin e veprës.
Filmi “Take over” ndërton një marrëdhënie të ngushtë ritmike dëgjimore midis këtyre dy himneve politike, duke zbuluar përafrinë e tyre muzikore si shenjë e ndryshimit të rëndësisë së tyre simbolike.
Skenë nga “Take over”, Anri Sala, videoinstalacion, 2017
Muzeu – në njoftimin që citojnë edhe mediat e Serbisë – e prezanton Salën si “artisti berlinez i lindur në Tiranë”.
“Veprat e artistit berlinez të lindur në Tiranë janë ekspozuar në ekspozita të shumta personale, si ‘Bourse de Commerce’ dhe ‘Centre Pompidou’, Paris, Kunsthaus Bregenz, Cisterna Buffalo Baiou Park, Huston, ‘Mudam’’’. Anri Sala më 2013 përfaqësoi Francën në edicionin e 55-të të Bienales së Artit në Venecia. Është gjithashtu fitues i disa çmimeve prestigjioze ndërkombëtare, ndër të cilat Çmimin për Artistin e Ri në Bienalen e Venecias më 2001, çmimin ‘Gilles Dussein’ më 2000, ‘Absolut Award’ më 2011”, shkruhet ndër të tjera në biografi.
Programi “Artist’s Film”, sipas Muzeut të Artit Bashkëkohor në Beograd u nismua me idenë që të ofrojë një përfaqësim të artistëve të përzgjedhur dhe veprave të tyre, të cilat janë të frymëzuara nga filmi si medium dhe ndiejnë nevojën për ta interpretuar dhe shtjelluar në mënyrën e tyre.
Gjatë kohës që do të zgjasë programi, pos shfaqjes së filmave, do të organizohen edhe biseda me artistë, do të hapen mundësi për diskutime dhe prezantime të arritjeve, teorive dhe qasjeve të ndryshme artistike. Artistët vizitorë në bashkëpunim me Muzeun do të marrin pjesë në diskutime publike, gjatë të cilave publiku vendas do të njihet më shumë me prodhimin dhe procesin e krijimit të një filmi artistik, si dhe synimet e secilit prej artistëve vizitorë.
Pas Salës, “Artist’s Film” vazhdon me artisten iraniane, Shirin Neshat, e cila jeton e vepron në New York dhe me artistin libanez, Ali Cherri.
