Festivali i Festivaleve, siç njihet ai i Cannes, përtej asaj që prezanton në ekrane dhe çmimeve që ndahen, është një prej pikëtakimeve më të rëndësishme në botë sa u përket kinematografëve. Si partnerë zyrtarë të Festivalit të Cannes këtë mundësi po e shfrytëzojnë edhe organizatorët e festivalit ndërkombëtar të filmit dokumentar dhe të shkurtër “DokuFest”.
Për të dytin vit me radhë përfaqësuesit e “DokuFest” kanë qëndruar në Cannes gjatë ditëve të Festivalit. Si pjesë e “Cannes Docs”, ata ishin në “Marche du Film” (Tregu i filmit), që është edhe tregu më i madh në botë i fushës së kinematografisë. Cannes ishte nikoqir i festivalit kosovar gjithashtu edhe në forumin “Rendez-vous Industry”, dedikuar takimeve me profesionistë të filmave të shkurtër.
Samir Karahoda, programues i filmave të shkurtër në “DokuFest” i cili në Cannes ka qëndruar bashkë me drejtorin artistik të festivalit kosovar, Veton Nurkollari, ka treguar se i kanë pasur 4 ditë intensive me shumë takime e aktivitete. Sipas tij, për dallim prej dy vjetëve paraprakë, sivjet ka pasur shumë më shumë pjesëmarrës nga industria e filmit.
“Kemi pasur takime të shumta sidomos me kolegët tonë të festivaleve të ndryshme ku kemi diskutuar për bashkëpunimet eventuale në të ardhmen. Po ashtu, kemi qenë prezent edhe ne’ Randez Vous’ në ‘Short Film Corner’ dhe kemi takuar regjisorë të rinj me projektet e tyre të reja të cilët kanë shprehur dëshirën për të qenë pjesë e ‘DokuFest’”, ka treguar ai. Sipas tij, bëhet fjalë për një pjesëmarrje mjaft domethënëse në Festivalin e Cannes që sivjet ka nisur më 16 dhe ka përfunduar më 27 maj.
“Ka qenë një pjesëmarrje mjaft inspiruese për neve si ‘DokuFest’ pasi që patëm rastin të njoftohemi me të rejat në industrinë e filmit dhe zhvillimet në përgjithësi”, ka thënë ai.
Para se të niseshin për në Cannes, drejtori artistik i “DokuFest”, Veton Nurkollari, e kishte konsideruar të rëndësisë së veçantë bashkëpunimin dhe prezencën e tyre atje. Sipas tij, Festivali ka shtuar fokusin në filma dokumentarë. “Pjesa e ‘Cannes Docs’ vjen si rezultat i këtij fokusi të shtuar dhe aty është edhe interesimi ynë, natyrisht. Vetë fakti se janë vetëm 13 festivale partnere nga mbarë bota dëshmon për rëndësinë e këtij partneriteti, si për ‘DokuFestin’ ashtu edhe për vendin tonë, do të thosha”, kishte thënë Nurkollari.
Kosova sivjet në Cannes ishte përfaqësuar edhe nga Qendra Kinematografike. Ky institucion atje në shtandin numër 134 ka prezantuar filmat vendorë e projektet që janë në proces e sipër.
Sivjet filmi që mëton ta shpërfaqë pafajësinë e personazhit kryesor, “Anatomy of a Fall” i regjisores franceze Justine Triet, ka marrë “Palmën e Artë”. Për regjisoren çmimi është një lloj proteste për t’i luftuar dallimet në kinematografi. Ceremonia e ndarjes së çmimeve është transmetuar direkt edhe në rrjete sociale.
Në dy orë e gjysmë, sipas sinopsisit, filmi përcjell Sandrën, një shkrimtare gjermane që jeton me bashkëshortin dhe djalin e saj. Kur i vdes bashkëshorti në rrethana misterioze, hetimi nuk mund ta përcaktojë nëse është vetëvrasje. Sandra arrestohet për vrasjen, kur gjyqi vë në pah marrëdhënien e trazuar të tyre dhe personalitetin e saj të ftoftë.
Kjo është “Palma e Artë” e dhjetë për një film francez dhe Justine Triet bëhet regjisorja e tretë e kurorëzuar në krejt historinë e Festivalit. Më parë e kishin fituar Jane Campion nga Zelanda e Re për filmin "The piano leon" në vitin 1993 dhe francezja Julia Ducournau me filmin “Titane” në vitin 2021. Kritikët kanë vlerësuar se çmimi vjen si konfirmim i lëvizjes drejt barazisë në industrinë kinematografike të dominuar historikisht nga burrat.
“Dua ta falënderoj skenaristin të cilin e kam kidnapuar dhe e kemi shkruar filmin së bashku. Faleminderit që më keni lënë të përdor mendjen dhe trupin tuaj për këtë sfidë. Faleminderit producentëve dhe anëtarëve të tjerë për këtë dhuratë. Ky film është më intim dhe më i afërt për mua. Nuk më besohet se e kam pranuar dhe thjesht nuk mund ta shpreh sa e lumtur jam. Këtë vit vendi është përballur me protesta të dhunshme. Këtë protestë po e shohim tani edhe në botën kinematografike”, ishte shprehur regjisorja Triet. “Ky film u dedikohet krejt grave të reja regjisore dhe regjisorëve të rinj”.
Për “Palmën e Artë” këtë vit ishin në garë edhe “Firebrand” i Karim Ainouz, “Asteroid City” i Ëes Anderson, “Rapito” i Marco Bellocchio, “Les Filles d’Olfa” nga Kaouther Ben Hania, “L’Été dernier” nga Catherine Breillat, “Kuru Otlar Ustune” nga Nuri Bilge Ceylan e “Le Retour” nga Catherine Corsini,
Gjithashtu kanë qenë edhe filmat: “The Zone of Interest” nga Jonathan Glazer, “Club Zero” nga Jessica Hausner, “May December” nga Todd Haynes, “Monster” nga Kore-Eda Hirokazu, “Kuolleet Lehdet” nga Aki Kaurismäki, “The Old Oak” nga Ken Loach, “Il Sol dell’ avvenire" nga Nanni Moretti, “La Chimera” nga Alice Rohrëacher, “Black Flies” nga Jean-Stéphane Sauvaire, “Banel e Adama” by Ramata-Toulaye Sy, “La Passion de Dodin Bouffant” nga Tran Anh Hùng, “Jeunesse” nga Wang Bing dhe “Perfect Days” nga Wim Wenders. “Grand Prix” i është ndarë filmit “The Zone of Interest” të regjisorit anglez Jonathan Glazer. Regjisorja marokene Maryam Touzani, aktori francez Denis Ménochet, skenaristi dhe regjisori britaniko-zambian Rungano Nyoni, aktorja dhe regjisorja amerikane Brie Larson, aktori amerikan Paul Dano, shkrimtari afgan Atiq Rahimi, regjisori argjentinas Damián Szifron dhe regjisorja franceze Julia Ducournau kanë përbërë jurinë e kryesuar nga suedezi Ruben Östlund, filmi i të cilit triumfoi në edicionin e kaluar.
© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.
