Asnjëri nga tri projektet për sallë koncertale në ish-“Gërmi” s’bëhet pa 10 milionë euro
Dy prej tri projekteve ideore për sallë koncertale parashohin ndërhyrje në strukturën e tërësishme të ish-objektit të “Gërmisë” që mbrohet si monument
Konkretizimi i projektit ideor për sallë koncertale në ish-objektin e “Gërmisë” është ende larg, por cilindo prej tri projekteve që do ta zgjedhë, Komunës së Prishtinës i duhen së paku 10 milionë euro për punime. Kostoja del të jetë e përafërt me vlerën e humbur më 2019 nga fondet e BE-së shkaku i mosmarrëveshjeve midis pushteteve. E në buxhetin e sivjetmë s’e ka as dhjetë për qind të kostos së parallogaritur
Premium
Konkretizimi i projektit ideor për sallë koncertale në ish-objektin e “Gërmisë” është ende larg, por cilindo prej tri projekteve që do ta zgjedhë, Komunës së Prishtinës i duhen së paku 10 milionë euro për punime. Kostoja del të jetë e përafërt me vlerën e humbur më 2019 nga fondet e BE-së shkaku i mosmarrëveshjeve midis pushteteve. E në buxhetin e sivjetmë s’e ka as dhjetë për qind të kostos së parallogaritur
Prej 10 deri në 12 milionë euro është llogaritur që të jetë kostoja për finalizimin e secilit prej tri projekteve për sallën koncertale në kryeqytet. Pas publikimit të vlerësimit të jurisë, Komuna e Prishtinës duhet të ndjekë edhe një varg procedurash për t’ia nisur punës për implementimin e projektit, nëpërmjet të cilit synon ta shndërrojë ish-shtëpinë e mallrave “Gërmia” në sallë koncertale. Kostoja del të jetë e përafërt me vlerën e humbur më 2019 nga fondet e BE-së, shkaku i mosmarrëveshjeve midis pushteteve.
Komuna synon që ta realizojë projektin që ka marrë më së shumti pikë: “One Roof – Germia for Concert Hall” i realizuar nga arkitekti me nam botëror, japonezi Kengo Kuma, në partneritet me arkitektin kosovar Bekim Ramku dhe me ekipin e inxhinierëve nga Stambolli dhe New Yorku, Ahmed Topbas dhe Akim Mühendislik. Pushteti komunal ia ka mësyrë që në gusht të hapë thirrje për kompanitë e interesuara për ndërtimin e sallës. Por deri atëherë i duhet t’i kalojë disa filtra. E në buxhetin e sivjetmë s’e ka as dhjetë për qind të kostos së parallogaritur.
Miratimi nga Instituti i Kosovës për Mbrojtjen e Monumenteve
Prej tetorit të vitit 2018, ndërtesa është nën mbrojte të shtetit pasi ka marrë statusin e monumentit duke u përfshirë në Listën e trashëgimisë kulturore nën mbrojte të përkohshme. Për këtë arsye Komuna do ta dërgojë projektin fitues në Institutin e Kosovës për Mbrojtjen e Monumenteve në mënyrë që Komisioni të vlerësojë nëse ky projekt ideor, i shpërblyer me 50 mijë euro, mund të implementohet në monument. Juria në përbërje të Mohsen Mostafavi, Andrija Rusan dhe Han Tümertekin, profesorë të shquar të arkitekturës nga Harvardi, Zagrebi dhe Stambolli së bashku me dy përfaqësues të Asociacionit të Arkitektëve të Kosovës, një nga Instituti i Kosovës për Mbrojtjen e Monumenteve, si dhe një tjetër nga Komuna e Prishtinës, kanë vendosur që në vendin e dytë me 74.84 pikë të jetë projekti i operatorëve “Shkëlqim Osmani B.I – Vizion project, MA Studio & Partners”, që kishte shifrën 1897. Shpërblimi financiar do të jetë 30 mijë euro. I treti është renditur projekti me operatorët “Arbër Sadiki B.I, G+A Architects” me shifrën 6969. Ka marrë 70.12 pikë dhe shpërblimi financiar do të jetë 20 mijë euro. Pos Sadikit, bashkautor është edhe Gëzim Paçarizi.
Që të tri projektet synojnë ruajtjen e fasadës së jashtme të ish-objektit të “Gërmisë” si shenjë të arkitekturës së viteve ’70. E i treti shkon përtej kësaj. Ka projektuar ta ruajë një pjesë të mirë të strukturës së ndërtesës.
Drejtori i Drejtorisë së Kulturës në Komunën e Prishtinës, Adrian Berisha, ka thënë se pas miratimit të projektit nga IKMM-ja do të kontraktohet një kompani e cila do të bëjë hartimin e specifikacioneve dhe paramasës.
“Ne si Komunë jemi përcaktuar për projektin e parë pasi tri projektet janë brenda kostos që Komuna mund ta mbulojë për realizimin e këtij projekti”, ka thënë Berisha.
Në nëntor të vitit të kaluar kryetari i Prishtinës, Shpend Ahmeti, kishte thënë se në rast se ndërtesa e adaptuar do të kushtojë 10 milionë euro, do ta kenë të nevojshme ndihmën e Këshillit të Evropës, por nëse ka kosto prej 5 milionë eurosh, Komuna do ta financojë vetë.
Për sivjet Komuna, sipas Ligjit për buxhetin, ka ndarë 900 mijë euro. Prej tyre 100 mijë do t’i shpenzojë vetëm në shpërblime për tri projektet ideore.
“Në kornizën afatmesme do të shohim që të zotojmë edhe mjetet për tre vjetët e ardhshëm për realizimin e këtij projekti”, ka thënë Berisha. Synimet janë që sivjet të nisin punimet. Të paktën kështu planifikohet.
“Nganjëherë zgjidhet një operator ekonomik për projekt e pastaj ankohet një tjetër operator dhe ka vonesa. Nëse shkon si duhet, e kalojmë projektin në IKMM dhe bëjmë marrëveshje të negociuar me një operator ekonomik, besojmë që deri nga muaji gusht mund të nisin procedurat për kontraktimin e kompanisë për të nisur projektin infrastrukturor. Për një projekt kaq të madh punimet mund të zgjasin dy a tre vjet”, ka thënë Berisha.
Sallë brenda ish-“Gërmisë”
Bashkautori i projektit fitues, Bekim Ramku, ka thënë se ata i janë përmbajtur plotësisht detyrës projektuese që e ka përcaktuar Komuna. Projekti më i vlerësuar ka për synim ruajtjen e “fasadës ikonike” dhe shton pjesë të reja rekreative pranë ndërtesës aktuale, përfshirë një galeri.
“Jemi munduar që pamja fizike e të gjitha fasadave të ruhet sa më shumë. Është shtuar edhe galeria që ka qenë pjesë e programit të dosjes tenderuese”, ka thënë Ramku. Ai ka shtuar se fasada e jashtme e objektit kryesor do të ruhet ashtu siç është.
“Pos modifikimit të brendshëm, të tjerat mbesin siç janë. E në objektin C, ku do të jetë jazz-salla, nuk mund të ruhet fasada e jashtme”, ka thënë ai.
Sipas studimit të bërë nga Ramku me bashkëpunëtorë, kostoja e implementimit është 11.6 milionë euro. Ramku ka thënë se është një paramasë e nxjerrë sipas koncept-dizajnit dhe është rritur për 10 për qind. “Kur bëhet projekti detal mund të shihet kostoja e saktë. Ne kemi paraparë gjërat më të shtrenjta. Kur bëhet projekti detal, kostoja mund të bjerë”, ka thënë ai.
Projekti që ka zënë vendin e dytë parasheh shndërrimin e ndërtesës së ish-“Gërmisë” me “ruajtjen e fasadës origjinale”, hyrje të reja, hapësira rekreative, hapësira ndërveprimi publike, si dhe auditoriumin kryesor me 800 ulëse. Sipas projeksioneve në video, ky koncept parasheh ndërthurjen e fasadës së kahershme të godinës me elemente moderne me xhama, brenda së cilës lartësohet objekti rrethor i sallës.
Urbanisti Ervin Taçi në emër të konsorciumit “Shkëlqim Osmani B.I – Vizion Project, MA Studio & Partners”, në ditën kur KOHA raportoi për fituesit, kishte thënë se “Concert Hall Gërmia” është një mundësi e artë e Prishtinës për ta rikthyer në jetë një objekt të famshëm të kohës me një impuls të ri që në fakt duhet të shikojë nga e ardhmja. Sipas Taçit, projekti i tyre ka një kosto implementimi rreth 10 milionë euro.
Ish-“Gërmia” si galeri e salla koncertale anash
Në 12 milionë shkon konkretizimi i projektit që juria e ka renditur të tretin.
Projekti i Arbër Sadikit dhe Gëzim Paçarizit pos enterierit, ndërtesën aktuale nuk e prek më shumë. Synohet që ajo të jetë galeri artesh e krahas të ketë dy salla.
“Publikisht jam angazhuar që ndërtesa të ruhet dhe nëpërmjet rivitalizimit të kthehet në galeri të artit bashkëkohor. Meqenëse Komuna pa ndonjë argument të fortë ka dashur ta bëjë sallë koncertale, unë me Gëzim Paçarizin kemi ardhur me ofertë që ndërtesa kryesore të ruhet dhe të jetë galeri e arteve. Kurse sallat koncertale të jenë në pjesë të lira të parcelës nga ana e poshtme”, ka thënë Sadiki të mërkurën. Për dallim nga dy projektet e tjera, dyshja ka synuar që salla kryesore të shkojë përtej kapacitetit me 800 ulëse, sa ka planifikuar Komuna. Sadiki ka thënë se në bazë të detyrës projektuese të Komunës dhe dy projekteve të tjera i bie që monumenti të shembet e jo të shndërrohet në diçka tjetër.
“I bie totatisht me u shemb dhe të ribëhet”, ka thënë ai.
Si pasojë e mosmarrëveshjeve midis nivelit lokal dhe atij qendror, Komuna e Prishtinës më 2019 kishte humbur mundësinë që të përfitonte 11.4 milionë euro për këtë projekt në kuadër të fondeve të Komisionit Evropian, “IPA 2019”. Ato ishin ridestinuar për dekomisionimin e termocentralit “Kosova A”. Po atë vit objekti kishte hyrë në Listën e trashëgimisë kulturore nën mbrojtje të përkohshme.
Arkitektët Arbër Sadiki dhe Bekim Ramku i kishin prirë fushatës që ndërtesa të jetë monument. Asokohe Komuna planifikonte demolim dhe ndërtim të një salle koncertale të re. Bile, Bekim Ramku në emër të “Docomono Kosova” kishte organizuar peticion për mosdemolimin e ndërtesës dhe kishte kërkuar nga Ministria e Kulturës që objekti të jetë monument.
