Tregu i lirë i energjisë - bizneset paralajmërojnë valë të re të shtrenjtimeve

Ngritja e çmimit të rrymës gjatë majit ka ndikuar në rritjen e kostos së prodhimit dhe të ndërtimit në tremujorin e dytë të këtij viti, krahasuar me vitin paraprak. Përfaqësues të Odës Ekonomike Amerike dhe të bizneseve paralajmëruan për valë të re të rritjes së çmimeve, pas daljes në treg të lirë të energjisë, të rreth 1 mijë e 300 bizneseve

Rritja e çmimit të energjisë elektrike gjatë muajit maj ka ndikuar që të rriten edhe kostot e ndërtimit dhe të prodhimit në tremujorin e dytë të këtij viti, krahasuar me periudhën e njëjtë të vitit paraprak.

Bazuar në të dhënat e Agjencisë së Statistikave, rritja e çmimit të energjisë është një prej faktorëve me ndikimin kryesor në rritjen e kostos së ndërtimit.

Energjia, sipas këtyre të dhënave, ka shënuar rritje prej 26.9 për qind krahasuar me periudhën prill-qershor të 2024-s. Rritje prej 5.5 për qind pati edhe krahasuar me tremujorin e parë të këtij viti.  

Edhe çmimet e prodhimit u rritën për 11.3 për qind krahasuar me vitin e kaluar, e 4.1 për qind krahasuar me tremujorin e parë të këtij viti.

Arian Zeka, kryetar i Odës Ekonomike Amerikane, ka paralajmëruar për valë tjetër rritjesh në çmime, shkaku i daljes së bizneseve të mëdha në treg të lirë të energjisë, e të cilat, siç ka thënë, janë përballur me një rritje të kostos së operimit.

“Do të ketë ndikim në të gjitha hallkat e ekonomisë, përfshirë këtu edhe sektorin e tregtisë pashmangshëm që në dy-tre muajt e ardhshëm do të shohim edhe rritjen e çmimeve, edhe kjo do ta bëjë koston e jetesës së qytetarëve shumë më të shtrenjtë dhe me të ardhurat aktuale natyrisht edhe më të vështirë”, ka thënë Zeka.

Valë të re të rritjes së çmimeve kanë paralajmëruar edhe përfaqësues të bizneseve, pas marrjes së faturave të rrymës, e të cilat, sipas tyre, janë trefish më të larta sesa ato me çmime të rregulluara.

Lidhur me çështjen e daljes së bizneseve në treg të lirë të energjisë, Oda Ekonomike i është drejtuar Gjykatës Supreme, e cila të premten ka njoftuar se do ta shqyrtojë padinë, porse nuk e ka aprovuar masën e përkohshme për pezullim të njoftimit të ZRRE-së.

“Oda Ekonomike e Kosovës njofton se Gjykata Supreme ka vendosur që padia e ushtruar nga OEK ndaj Zyrës së Rregullatorit për Energji (ZRrE), lidhur me daljen e detyrueshme në tregun e lirë të energjisë, do të procedohet dhe do të shqyrtohet për vendim meritor. Tashmë është caktuar kolegji i gjyqtarëve i cili do ta trajtojë padinë ndaj ZRRE-së”.

Në Odën Ekonomike kanë shprehur pritjen që Gjykata t’i anulojë të gjitha aktet nënligjore të ZRRE-së, me të cilat janë përcaktuar kriteret për daljen në treg të lirë.

KOHA ka raportuar se rreth 200 euro për një megavat energji kanë paguar gjatë korrikut, bizneset që janë detyruar të dalin në treg të lirë të energjisë.

Faturat që i pranuan, sipas tyre, janë trefish më të larta sesa në periudhën kur janë furnizuar me çmime të rregulluara.

Për daljen në treg të lirë të bizneseve, Partia Demokratike i është drejtuar ditë më parë Gjykatës Kushtetuese për vlerësimin e ligjshmërisë së vendimeve të ZRRE-së.

Në mars, ZRRE-ja i njoftoi bizneset me mbi 50 punëtorë ose me 10 milionë euro qarkullim në vit se që nga 1 qershori do të dalin në treg të lirë, duke u detyruar që ta zgjedhin vetë furnizuesin.