Bideni premtoi se SHBA-ja do të ishte partner më i angazhuar dhe i parashikueshëm për aleatët pas katër vjetëve të “Së pari Amerika” të Donald Trumpit. Por, në fillim të presidencës së tij, ai ka frustruar aleatët në skenën ndërkombëtare dhe u ka dhënë zjarr kritikëve republikanë
(AP) - Gati pesë muaj pasi Joe Bideni shpalli “Kthimin e Amerikës”, në vizitën e tij të parë presidenciale jashtë vendit, sfida e presidentit tani që ai është kthyer në Evropë po bind botën se Amerika është kthyer për të qëndruar.
Duke marrë pjesë në samitet binjake në Romë dhe më pas në Skoci, Bideni po u kërkon liderëve botërorë që t’i besojnë një vendi që duket se nuk është në gjendje të pajtohet për të ardhmen e vet.
Ndërmjet dy zjarreve
Vizita e tij ka mbetur në sfondin e luftës së vazhdueshme për të siguruar nënshkrimin e agjendës së tij të brendshme përmes Kongresit. Kolegët demokratë të presidentit kanë frenuar vazhdimisht shpenzimet e propozuara të Bidenit për familjet, kujdesin shëndetësor dhe energjinë e rinovueshme për të krijuar mbështetjen për planin dhe kanë luftuar mbi rritjen e taksave të nevojshme për të paguar për të.
Për shkak se mbështetja për paketën 1.75 bilionë dollarë të programeve të zgjeruara sociale është e paqartë, paketa e veçantë e infrastrukturës prej 1 bilion dollarësh e presidentit është gjithashtu në pritje. Kjo e shtyn presidentin t'i kërkojë botës ta gjykojë atë bazuar më shumë në qëllimet sesa në rezultatet e tij.
Zyrtarët e administratës së Bidenit pretendojnë se aleatët amerikanë e kuptojnë rrëmujën e procesit legjislativ dhe nuk janë të shqetësuar, por liderët botërorë janë gjithashtu shumë të vetëdijshëm për rënien e numrit të sondazheve të Bidenit, perspektivat e një ringjalljeje republikane në Kongres në zgjedhjet afatmesme të vitit 2022 dhe spektrin që presidenca mund të kalojë tek ish-presidenti Donald Trump ose dikush me politikë të ngjashme dy vjet më vonë.
Pikëpamja e Shtëpisë së Bardhë, e paraqitur nga zyrtarë të lartë të administratës gjatë konferencave në Romë, është se aleancat amerikane pësuan trauma të mëdha gjatë administratës së fundit dhe puna shëruese nën Bidenin është në vazhdim.
Një zyrtar i lartë i administratës tha të shtunën se Shtëpia e Bardhë beson se aleatët duan që Bideni të bllokojë sa më shumë përparim të jetë e mundur, ndërkohë që ka një president që është thellësisht i përkushtuar ndaj aleancave transatlantike.
“Administrata krijoi pritshmëri vërtet të larta për një lloj rivendosjeje në lidhjet transatlantike me ‘Amerika është kthyer në retorikë’”, tha Benjamin Haddad, drejtor i Qendrës Evropiane në Institutin e Mendimeve në Washington, Këshilli Atlantik. “Mendoj se pritshmëritë ishin shumë të mëdha se ne mund ta ndryshonim kapitullin në katër vjetët e fundit”.
Zhgënjimi i aleatëve
Bideni premtoi se SHBA-ja do të ishte partner më i angazhuar dhe i parashikueshëm për aleatët pas katër vjetëve të “Së pari Amerika” të Donald Trumpit.
Por, në fillim të presidencës së tij, ai ka frustruar aleatët në skenën ndërkombëtare dhe u ka dhënë zjarr kritikëve republikanë. Pengesat përfshinin tërheqjen kaotike të SHBA-së nga Afganistani dhe një mosmarrëveshjeje diplomatike me Francën mbi një plan që SHBA-ja të pajiste Australinë me nëndetëse me energji bërthamore.
Bideni zhgënjeu gjithashtu aleatët e Evropës Lindore, përfshirë Poloninë dhe Ukrainën, për vendimin e tij për të hequr sanksionet kundër subjekteve gjermane të përfshira në gazsjellësin “Nord Stream 2”.
Shtetet e Bashkuara e kanë quajtur prej kohësh tubacionin Rusi-Gjermani kërcënim për sigurinë energjetike evropiane, sepse ai rrit varësinë e kontinentit nga gazi rus dhe lejon Rusinë të ushtrojë presion politik ndaj fqinjëve të saj. Megjithatë, vendosja e sanksioneve kundër Gjermanisë do të kishte shkaktuar një mosmarrëveshje të mëtejshme me një nga aleatët më të ngushtë të Shteteve të Bashkuara.
Aleatët evropianë, gjithashtu, u përplasën me kufizimet e administratës Biden për udhëtimet nga vendet e Bashkimit Evropian për shkak të pandemisë së koronavirusit. Administrata ka njoftuar se do të heqë kufizimet muajin e ardhshëm që prekin udhëtarët nga 33 vende, duke përfshirë anëtarët e BE-së, Kinën, Iranin, Afrikën e Jugut, Brazilin dhe Indinë.
Njëfarë përparimi u arrit në G-20 pasi Shtëpia e Bardhë njoftoi të shtunën se SHBA-ja dhe Bashkimi Evropian kishin arritur një marrëveshje për të zgjidhur përçarjen e tyre diplomatike mbi tarifat e çelikut dhe aluminit të kohës së Trumpit.
Tarifat u lëshuan për arsye sigurie kombëtare dhe çuan në taksa hakmarrëse nga BE-ja. Ata nuk do të hiqen plotësisht. Derisa çeliku dhe alumini evropian do të hyjnë në SHBA pa tarifa dhe tarifat hakmarrëse nga BE-ja do të hiqen.
Sfida klimatike
Ndërsa perspektivat për atë që do të ishte investimi më i madh i SHBA-së në luftën kundër ndryshimeve klimatike po shikohen, vonesa për të arritur atje vetëm sa ka përforcuar paqëndrueshmërinë e politikës amerikane në prag të samitit të Glasgout, duke nënvizuar se prioritetet e presidenti mund të përmbysen varësisht nga rrethanat.
Demokratët e Dhomës së Përfaqësuesve shpresojnë për një votim të martën mbi paketën e brendshme të Bidenit, duke përfshirë investimet për klimën, kur Bideni do të përfundojë qëndrimin e tij në samitin e OKB-së për klimën në Glasgou. Por mbeti e paqartë nëse afati ambicioz mund të përmbushej.
Nëse Kongresi dështon të miratojë legjislacionin për veprime të rëndësishme mbi klimën nga vetë Shtetet e Bashkuara, "do të ishte sikur presidenti Trump të tërhiqej nga marrëveshja e Parisit përsëri", tha i dërguari i SHBA-së për klimën dhe ish-sekretari i Shtetit, John Kerry, për AP në fillim të këtij muaji.
Në një seancë me dyer të mbyllura me demokratët e Dhomës së Përfaqësuesve, ku Bideni mori pjesë vetëm disa orë para nisjes së tij për në Romë, kryetarja e Dhomës së Përfaqësuesve, Nancy Pelosi, njoftoi për udhëtimin e presidentit, ndërsa u përpoq të mblidhte votat e demokratëve rreth paketës së infrastrukturës prej 1 bilionë dollarësh, duke u përpjekur pa sukses për të siguruar mbështetje të enjten për votim.
Amerika si model
“Kur presidenti zbret nga ai aeroplan, ne duam që ai të ketë një votëbesim nga ky kongres”, tha ajo. Ajo iu referua bisedave që ka pasur me liderët botërorë, duke vënë në pikëpyetje nëse demokracia amerikane mund të ketë sukses.
“Pjesa tjetër e botës pyet veten nëse ne mund të funksionojmë”, u tha Bideni ligjvënësve, sipas një burimi të njohur me komentet e tij.
Bideni po përpiqet të provojë se mundet me veprimet e tij në samitin e Grupit 20 në Romë dhe më pas në samitin e OKB-së për klimën në Glasgou.
Të shtunën në Romë, ai u bë bashkë me Angela Merkelin e Gjermanisë, Emmanuel Macronin e Francës dhe Boris Johnsonin e Britanisë për të koordinuar strategjinë mbi marrëveshjen me Iranin. Takimi katërpalësh ishte menduar si një studim në ndryshim nga administrata Trump, kur çështja bërthamore e Iranit shënoi një nga pikat kryesore të ndezjes midis SHBA-së dhe Evropës.
Kthimi i besimit
Bideni, gjithashtu, u takua individualisht me Macronin të premten, pjesë e një përpjekjeje për ta tejkaluar një mosmarrëveshje të veçantë mbi një marrëveshje sekrete SHBA-Britani për shitjen e nëndetëseve me energji bërthamore në Australi që i kushtoi Francës dhjetëra miliarda dollarë, duke i dhënë fund shitjes së saj të planifikuar të nëndetëseve në aleatin.
“Për mua, ky është më shumë fillimi i një procesi besimi, besimi, të cilin ne po e ndërtojmë së bashku”, i tha Macron Bidenit.
William Howell, një shkencëtar politik i Universitetit të Çikagos, tha se sfida e Bidenit flet më pak për aftësitë e tij ose mbështetjen politike të brendshme për agjendën e tij dhe më shumë për gjendjen bashkëkohore të politikës amerikane.
“Bllokimi i përhapur, polarizimi dhe mosbesimi që karakterizojnë politikën tonë kombëtare... do t’u japin liderëve të huaj pak pauzë përpara se të hyjnë në marrëveshje afatgjata dhe të kushtueshme me ne”, tha Howell.
Presidenti siguroi një marrëveshje globale për të vendosur një taksë minimale globale për korporatat, një lëvizje e kërkuar prej kohësh e krijuar për të parandaluar kompanitë që t’i transferojnë fitimet në parajsat tatimore në det të hapur. Por legjislacioni që e zbaton atë në SHBA është pjesë e paketës më të gjerë të legjislacionit, që nuk ka kaluar ende në Kongres.
Përktheu: Rexhep Maloku