Brenda hoteleve të azilkërkueseve në Mbretërinë e Bashkuar

Hulumtimi i BBC-së zbulon kushte alarmante të jetesës dhe punës së paligjshme të azilkërkuesve të strehuar në hotele në Mbretërinë e Bashkuar. Familje dhe individë jetojnë në mbipopullim dhe rrezikohen duke gatuar në dhoma, ndërsa sistemi i ngarkuar i azilit krijon situata të pasigurisë dhe shpenzimeve të larta, duke nxitur reagime dhe kërkesa për ndryshime urgjente nga qeveria.

Emigrantët po gatuajnë në kushte të rrezikshme nëpër dhomat e tyre dhe ka prova për punë të paligjshme, ka zbuluar BBC, përmes një hulumtimi të rrallë brenda hoteleve të azilkërkuesve.

Ekipi i BBC-së hyri në katër hotele dhe pa nga afër jetën e azilkërkuesve - disa prej tyre kanë jetuar në dhoma të mbipopulluara për vite me radhë dhe kanë lindur edhe fëmijë gjatë kësaj kohe.

Emigrantët që janë zhvendosur nga një zonë në tjetrën treguan se ndonjëherë detyrohen të udhëtojnë shumë larg për të shkuar në takime mjekësore në NHS (Shërbimi Shëndetësor Kombëtar), me taksi që kushtojnë qindra funte.

Ministri i Strehimit, Matthew Pennycook, tha se gjetjet e BBC-së tregojnë që qeveria duhet të “veprojë më shpejt” për t’i dhënë fund përdorimit të hoteleve për azilkërkues, duke shqyrtuar “të gjitha opsionet, përfshirë edhe përdorimin e objekteve ushtarake”.

Hulumtimi i BBC-së zbuloi: Alarme tymi të mbuluara me qese plastike, pasi banorët gatuanin me soba elektrike brenda banjave. Një azilkërkues që tha se udhëtoi 250 milje për të shkuar te mjeku i familjes, me shoferin e taksisë që i tha se udhëtimi i kushtoi Ministrisë së Brendshme 600 funte. Një vajzë 12-vjeçare që jeton në hotel dhe ka kaluar tri të katërtat e jetës së saj në sistemin e azilit. “Sa herë që mësohemi me një vend, na zhvendosin”, tha ajo.  Disa azilkërkues që thanë se detyrohen të punojnë në të zezë për vetëm 20 funte në ditë, për të shlyer borxhet ndaj trafikantëve të njerëzve.

Pamjet nga katër hotelet ngrenë pyetje serioze për qeverinë, pasi një numër i madh kërkesash për azil janë ende pa u shqyrtuar. Për shkak të këtij ngërçi, po përdoret në mënyrë të shtrenjtë strehimi emergjent për dhjetëra mijëra njerëz.

BBC kërkoi nga qeveria të dhëna për shpenzimet për udhëtimet me taksi të azilkërkuesve, përmes një kërkese sipas Ligjit për Lirinë e Informacionit. Por Ministria  tha se nuk i mban këto shifra.

Pennycook tha për programin “Today” të BBC-së Radio 4 se ishte “e diskutueshme” pse azilkërkuesit duhet të bëjnë udhëtime kaq të gjata me taksi dhe se qeveria do të “shikojë nga afër këto raste”. Por ai tha se azilkërkuesit nuk janë “qytetarë të zakonshëm që thjesht hipin në autobus”.

Kur u pyet pse ata që kanë humbur apelimet ende kanë qasje në NHS, ministri tha se qeveria po forcon legjislacionin “që rregullat e emigracionit të mos keqpërdoren”, sepse disa njerëz “hyjnë në cikle të shumta apelimesh”.

Gatimi fshehurazi

Në njërin prej hoteleve, teksa Mitchell po hante një vakt të gatuar në dyshemenë e një dushi, kuptoi se asgjë nuk e kishte përgatitur për realitetin e jetës së banorëve të një hoteli për azilkërkues.

Ishte ftuar për darkë nga Kadiri dhe familja e tij - jo në restorantin e hotelit, por lart, në dhomën ku jeton me gruan e tij, Mira, dhe tre fëmijët e tyre.

Një kabllo elektrike, e mbështjellë me izolues të trashë, është zgjatur deri në banjë. Pas derës, Mira është ulur në gjunjë mbi një sobë të vogël vendosur mbi dush. Tiganët janë vendosur pa siguri mbi sobën elektrike dhe ajo vazhdon të përziejë ushqimin.

Kur një tigan me vaj fillon të shpërthejë me flluska, Mitchellin e kap meraku për alarmin e tymit - por nuk ka pse të shqetësohet. Sensori në dhomë është mbyllur fort me qese plastike.

Kjo mënyrë gatimi është e paligjshme dhe e rrezikshme, por Kadir  thotë se familja e tij preferon të rrezikojë dhe të gatuajë vetë, sesa të hajë ushqimin falas të hotelit.

Ai e përshkruan atë ushqim si “patate të skuqura dhe mish pule” dhe thotë se shumë banorë janë ankuar se u sjell të vjella.

Aroma e erëzave dhe ushqimeve që përhapet nëpër korridore tregon se nuk janë të vetmit që ndihen kështu.

“Të gjithë, të gjithë gatuajnë në dhoma si kjo”, thotë Kadir. “Të gjithë e bëjmë, por fshehurazi”.

Nga katër hotelet që vizitoi gazetarja Mitchell këtë verë për emisionin File on 4 Investigates, dy prej tyre strehonin familje, ndërsa dy të tjerët ishin për persona të vetëm, shumica burra.

Por historitë në çdo hotel ishin të ngjashme.

Për të mbrojtur sigurinë e banorëve dhe stafit, Mitchell nuk tregoi se ku ndodhen këto hotele.

Dëgjoi nga familje që kanë pritur në Mbretërinë e Bashkuar për gati një dekadë që të shqyrtohen rastet e tyre - dhe nga njerëz që kanë lindur fëmijë duke besuar gabimisht se kjo do t’u siguronte automatikisht pasaporta britanike për nënën dhe fëmijën.

Pati edhe histori frymëzuese për forcën e shpirtit njerëzor - përfshirë një çift të moshuar, të dy me probleme serioze shëndetësore, të cilët megjithatë arrinin të ndihmonin banorët e tjerë në hotel me ushqim dhe mbështetje emocionale.

Megjithatë, në të njëjtën kohë, Mitchell ka parë shenja që disa banorë të hoteleve të azilit punojnë në mënyrë të paligjshme në ekonominë e zezë. Gjithashtu, ka vënë re se sistemi i azilit duket se ka shumë udhëtime me taksi.

Qeveria është zotuar se do ta përfundojë përdorimin e hoteleve për azilkërkuesit deri në vitin 2029. Aktualisht, rreth 32.000 persona janë të strehuar në hotele në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar, një numër që ka rënë nga 51.000 në vitin 2023.

Hotelet e azilit, përfshirë dy nga ato që Mitchell vizitoi - janë bërë një pikë e ndezur protestash të zëshme dhe ndonjëherë të dhunshme gjatë kësaj vere, pasi një banor i një hoteli në Epping, Essex, sulmoi seksualisht një vajzë 14-vjeçare.

Gazetarët zakonisht nuk lejohen të hyjnë në këto hotele, por gazetarja e BBC-së arriti të futet falë kontakteve të saj mes emigrantëve që kishin kaluar kanalin e La Manshit nga Franca.

“Ëndrra britanike”

Këto hotele nuk ishin menduar të përdoreshin në këtë mënyrë. Në faqet e internetit, dhomat duken të bukura, me divane, televizorë, krevate dopio, banja brenda në dhomë. Me çdo gjë që është aty, do të ishit të kënaqur nëse do të qëndronit aty për një ose dy net.

Por fotografitë nuk tregojnë dëmtimet dhe grumbullimin e sendeve që ndodhin kur njerëzit jetojnë aty për muaj apo vite.

Aty ku dikur ishte recepsioni, tani ka tavolina sigurie. Jashtë ka pengesa dhe shenja që thonë se publiku nuk lejohet të hyjë.

Në hotelet ku qëndrojnë familje, bie në sy numri i madh i karrocave të fëmijëve në recepsion dhe sa shumë foshnja e fëmijë të vegjël ka. Me shumë pak ose fare hapësirë të përbashkët, fëmijët e vegjël luajnë në korridore bosh.

Në njërin prej hoteleve, një rojë sigurie shumë miqësor, i quajtur Curtis,  i tregon Mitchellit një pistë vrapimi që ai e ka krijuar për fëmijët në një parking të papërdorur  - si dhe biçikletat që ai i ka gjetur dhe riparuar për ta.

Kur Mitchell e pyeti Ministrinë e Brendshme se sa fëmijë janë lindur në këto hotele, thanë se nuk kanë të dhëna për këtë.

Një nga foshnjat e para që Mitchell takoi, po mbahej krenarisht në krahët e babait të tij. Ata kishin ardhur nga Somalia vetëm disa javë më parë, dhe ai thotë se kjo është një “foshnje britanike”, e lindur në “tokë britanike”, që një ditë, sipas tij, do të ketë pasaportë britanike.

Por, në të vërtetë, kjo nuk është e saktë. Ministria e Brendshme ende mund të deportojë azilkërkues që kanë fëmijë të lindur në Mbretërinë e Bashkuar, megjithëse, sipas Jon Featonby nga Këshilli i Refugjatëve, ekzistojnë disa mbrojtje shtesë që e bëjnë më të vështirë largimin e tyre me forcë.

Kadir dhe Mira, çifti që i gatuan një vakt gazetares - kanë pasur një fëmijë që kur erdhën në Mbretërinë e Bashkuar. Kadir thotë se ai, gruaja dhe dy fëmijët më të mëdhenj u detyruan të largohen nga Iraku. Në vendin e tij, Kadir thotë se ka punuar si përkthyes, por u shënjestrua nga kriminelë.

Që prej ardhjes në Mbretërinë e Bashkuar nëntë vjet më parë, familja është zhvendosur nëpër hotele të ndryshme në të gjithë vendin. Ministria e Brendshme e refuzoi fillimisht kërkesën për azil të Kadirit për mungesë provash. Dy apelime të tjera nuk patën sukses. Një i tretë është në proces.

Ata jetojnë në dy dhoma ngjitur në hotel,  një për Kadirin, Mirën dhe foshnjën, dhe një tjetër për vajzën 12-vjeçare, Shayan, dhe djalin 14-vjeçar, Roman.

Kadir thotë se dëshiron të punojë, por nuk do ta bëjë këtë në mënyrë të paligjshme. Megjithatë, ai pranon se njeh shumë banorë që përpiqen të shtojnë të ardhurat përveç £9.95 që marrin në javë nga shteti.

Shkelja e ligjit

Kadir e prezanton Mitchellin me Mohammedin, i cili ka ardhur nga Afganistani para disa javësh. Mohammed thotë se gjeti punë para se të vinte në Britani, pasi kushëriri i tij tashmë punonte ilegalisht. Tani ai fiton £20 në ditë për turne që zgjasin 10 orë, e ndonjëherë më shumë.

Kur Mitchell e pyet pse po thyen ligjin, ai thotë se nuk ka zgjidhje tjetër sepse familja e tij i ka borxh kontrabandistëve që e sollën. Të njëjtin rrëfim e dëgjoi edhe nga azilkërkues të tjerë.

Mohammedi dëshiron të dërgojë para për gruan e tij, me shpresën se, nëse i lejohet të qëndrojë në Britani, ajo do t’i bashkohet.

Në të katër hotelet e emigrantëve që vizitoi, ka burra dhe gra që hyjnë dhe dalin në orare që lënë të kuptohet se po punojnë. Shpesh ka biçikleta shpërndarjeje pranë ndërtesave, dhe ndonjëherë furgonë që marrin njerëz.

Në korrik, Ministria  kreu një operacion në të gjithë vendin kundër drejtuesve ilegalë të shpërndarjeve. Ata thonë se u ndaluan 1.780 persona, 280 prej të cilëve u arrestuan për punë të paligjshme. 53 personave po u rishikohet ndihma që marrin nga shteti.

Stafi i hotelit thotë se nuk është detyra e tyre të kontrollojnë këto gjëra, por roja i sigurisë, Curtis, nuk është i habitur. “Këta njerëz s’kanë asgjë për të bërë. Normalisht që do përpiqen të punojnë”, thotë ai.

Mitchell sheh që në të gjitha katër hotelet ku shkon, ka vazhdimisht taksi që vijnë dhe largohen. Ministria e Brendshme thotë se nuk ka të dhëna për sa para shpenzon për taksitë në këto hotele.

Banorët kanë një biletë autobusi për një udhëtim kthim në javë. Për udhëtime të tjera,  si për shembull për të shkuar te mjeku  -  u thirret taksi.

Duhet të tregojnë një provë të takimit në recepsion, ku taksia porositet përmes një sistemi automatik. Transporti publik ose ecja nuk paraqitet si opsion.

Kjo sjell disa udhëtime shumë të gjata dhe disa shumë të shkurtra.

Për shembull, kur emigrantët zhvendosen në hotele të tjera, ndodh që ata të vazhdojnë të kenë të njëjtin mjek - veçanërisht nëse janë në proces me specialistë. Kadir tregon se për shkak të një problemi në gju, iu desh të bënte një udhëtim me taksi prej 250 miljesh për të vizituar mjekun që e kishte parë më parë. Shoferi i taksisë i kishte thënë se udhëtimi vajtje-ardhje kushtoi £600.

“A nuk duhet të më japin një biletë treni? Kjo është mënyra e thjeshtë dhe ata e dinë që shpenzojnë shumë”, thotë Kadir. “Edhe ne e dimë, por s’kemi zgjedhje. Është marrëzi”.

Frika nga protestuesit

Mitchell shkoi bashkë me Mirën dhe Shayanin në një farmaci lokale për të marrë një recetë. Për të shkuar atje, duhet të kalojnë pranë protestuesve që bërtasin “Kthehuni në shtëpi!” Ata mbajnë kokën ulur, ndërsa policia i shoqëron.

Më vonë, e pyes Shayanin 12-vjeçare se si ndjehet për protestat.

Ajo thotë se do të donte t’u fliste protestuesve dhe është e mërzitur që stafi i hotelit nuk e lejon ta bëjë: “Unë dhe shoqet e mia gjithmonë kemi dashur të shkojmë dhe t’i pyesim ballë për ballë. Çfarë problemi kanë me fëmijët?”.

Shayan dhe vëllai i saj shpesh nuk kanë dëshirë të hipin në autobusin e shkollës që i merr çdo ditë. “Nuk i di kurrë çfarë do t’i bëjnë protestuesit autobusit”, thotë ajo, duke shtuar se ka frikë se mos dikush tenton të hipë në të.

Ajo dëshiron të qëndrojë në Britani, por thotë se jeta e saj ka qenë gjithmonë në pasiguri: “Sapo mësohemi në një vend, na zhvendosin. Duhet të mësojmë zonën e re, të shkojmë në shkollë të re, të bëjmë shokë të rinj dhe pastaj na zhvendosin përsëri”.

Ministria e Brendshme thotë se po përpiqet të gjejë vende më të përshtatshme për strehimin e azilkërkuesve, si ndërtesa të braktisura apo ish-objekte ushtarake.

Ndërkohë, një zëdhënës tha: “Ne presim që të gjithë ofruesit e strehimit të ruajnë standardet më të larta për sigurinë, mirëqenien dhe kujdesin ndaj personave që strehojnë”.

Pas bisedës së Mitchellit me ta në hotelin e azilit, Kadir dhe familja e tij janë njoftuar se do të zhvendosen përsëri - por këtë herë në dy qytete të ndryshme. Kadir dhe vajza e vogël janë dërguar në një hotel, ndërsa Mira, Shayan dhe Roman në një tjetër, rreth 200 milje larg.

Ata po refuzojnë të shkojnë. Kadirit tashmë i është ndaluar ndihma javore dhe ekziston rreziku që familja të konsiderohet si e pastrehë me vetëdije.

E ardhmja për familjen, si për shumë azilkërkues të tjerë - mbetet krejtësisht e pasigurt.

Të gjithë emrat e banorëve dhe stafit të hotelit që gazetarja e BBC-së, Sue Mitchell, takoi, janë ndryshuar për të mbrojtur identitetin e tyre.