Estonia po përgatitet për zgjedhje të jashtëzakonshme presidenciale në parlament. Do të ketë vetëm një kandidat për votimin e të hënës, një situatë e paprecedent në shtetin baltik që kur e fitoi pavarësinë 30 vjet më parë, shkruan agjencia AP.
Presidentes Kersti Kaljulaid i skadon mandati pesëvjeçar më 10 tetor dhe deputetët në parlamentin 101 ulëse Riigikogu, duhet të zgjedhin kreun e ri të shtetit, një post kryesisht ceremonial.
Pasi asnjë kandidat tjetër nuk është regjistruar më deri të shtunën, kur ishte afati i fundit parlamentar, drejtori i Muzeut Kombëtar të Estonisë, Alar Karis, do të jetë kandidati i vetëm. Karis, një ish-auditor i shtetit, është i vetmi që ka arritur të sigurojë përkrahjen minimale që është kërkuar, prej 21 deputetëve.
Mbajtja e një votimi me vetëm një kandidat ka tronditur Estoninë dhe disa politikanë kanë bërë thirrje për një rishikim të plotë të sistemit kompleks të zgjedhjet së presidentit në këtë vend. Disa estonezë madje kanë sugjeruar që shtetet e vogla evropiane, ku kryeministri mban shumicën e fuqisë politike, duhet të largojnë plotësisht postin e kreut të shtetit.
Jaak Joeruut, një ish-ministër i Mbrojtjes dhe diplomat, ka thënë në një vështrim së fundi se “zgjedhjet me një kandidat i takojnë epokës sovjetike. Është joetike, por, ndonëse çuditshëm, është gjë e ligjshme”.
Dikur republikë sovjetike, Estonia, me 1.3 milionë banorë, ka fituar pavarësinë e saj në vitin 1991 dhe tash është anëtare si e Bashkimit Evropian ashtu edhe NATO-s.
Po të zgjidhej presidenti me votë të qytetarëve, atëherë Kaljulaid nga liberalët do të kërkonte mandatin e dytë. Presidentja e parë në histori të Estonisë është mjaft e popullarizuar, por ajo ka pak përkrahje në mesin e deputetëve, e kjo kryesisht për shkak të kritikave të hapura ndaj politikanëve dhe politikave qeveritare.
Partia Reformatore e kryeministres Kaja Kallas dhe ajo e Qendrës – që përbëjnë koalicionin qendër-djathtë në Estoni – kanë përkrahur me 63 vota kandidaturën e Alar Karisit.
Të dy partitë e kanë përshëndetur njohurinë e tij për shoqërinë estoneze dhe të kaluarën e tij akademinë.
Ai kishte drejtuar Universitetin e Tartus, institucioni kryesor akademik në Estoni dhe ka punuar edhe si auditor.
Tonis Sarts, një profesor i asocuar në shkenca politike në Universitetin e Tallinnit, është pajtuar me këtë vlerësim, por thotë se Karis është fillestar në politikën e jashtme.
“Ai ndoshta është një prej kandidatëve më së miri të përgatitur nëse e shikon dimensionin e politikës së brendshme, por nuk ka asnjë përvojë sa i përket bërjes së politikave të jashtme dhe diplomacisë”, ka thënë Sarts.
Karisit i duhen dy të tretat e votave, apo 68 vota, në parlament për t’u zgjedhur nëpërmjet votimit të fshehtë. Koalicioni qeverisës ka 59 vota, kështu që atij i duhet përkrahje edhe nga nëntë deputetë të tri partive opozitare.
© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.
