Mungesat e deputetëve zvarrisin projektligjet për arsimin
Në pothuajse 90 për qind të mbledhjeve të Komisionit për Arsim gjatë vitit të shkuar ka munguar deputeti i Partisë Demokratike të Kosovës, Ardian Kastrati. Mungesa patën edhe deputetët e Lëvizjes Vetëvendosje. Mospjesëmarrjen disa nuk e arsyetuan, e disa u justifikuan me problemet shëndetësore, me angazhime në një e më shumë komisione parlamentare, si dhe me punën në terren. E mungesa e deputetëve në komisione është vlerësuar se ka ngadalësuar ndryshimet legjislative në arsim
Mungesa e deputetëve në Komisionin për Arsim, Shkencë, Teknologji, Inovacion, Kulturë, Rini dhe Sport është vlerësuar se ka ngadalësuar ndryshimet legjislative në arsim.
Në vetëm tri mbledhje të Komisionit për Arsimit mori pjesë gjatë vitit 2022 deputeti i Partisë Demokratike të Kosovë (PDK), Ardian Kastrati. Për mospjesëmarrje, Kastrati nuk ka pranuar të flasë, ndonëse është kontaktuar nga KOHA.
Sipas procesverbaleve nga 26 mbledhjet e mbajtura të komisionit gjatë vitit të shkuar, deputetja e Lëvizjes Vetëvendosje (LVV), Adriana Matoshi, ishte e dyta për mungesa, me gjithsej 13.
Ajo ka thënë për KOHËN se arsyeja e mospranisë së saj kanë qenë problemet shëndetësore me të cilat është përballur gjatë vitit të shkuar.
Deputetja e PDK-së, Eliza Hoxha, ka arsyetuar 12 mungesat e saj në mbledhje me angazhim në dy komisione.
“Jam pjesë e dy komisioneve që në shumicën e rasteve bien ndesh njëri me tjetrin, sepse bëhen të hënën dhe të martën dhe Komisioni për Drejtat e Njeriut nuk mund të them që është më pak i rëndësishëm se Komisioni për Arsim dhe Kulturë, pavarësisht se cila mua më pëlqen më shumë e më pak. Unë kam obligime në të dyja. Ka raste që kam qëndruar një pjesë këtu, e një pjesë atje”, ka thënë ajo.
Sipas Hoxhës, mospjesëmarrja në komisione e deputetëve është edhe për shkak të angazhimit në terren.
“Deputeti nuk është vetëm në seancë dhe në komision. Dikush mund të thotë se ato janë kryesoret e punës së tij, që mundet me qenë një pjesë e së vërtetës, por që angazhimi dhe roli i deputeti është shumë më i gjerë sesa kaq”, ka thënë Hoxha.
Për mungesën e deputetëve ka shprehur kritika më herët edhe kryetari i Komisionit e njëherësh deputet i LVV-së, Ardian Gola, i cili mungoi vetëm një herë gjatë vitit të shkuar në mbledhje.
“Është e vërtetë që ka disa deputetë që kanë mungesë kronike në komision, ka disa që kanë mungesë sporadike, por e vërteta është që ka një rënie të disiplinës dhe interesimit që të shkojë puna sipas logjikës parlamentare”, ka thënë Gola.
Nga 5 deri në 7 mungesa gjatë 2022-tës i kanë deputetja e LDK-së, Vlora Dumoshi, deputetja e AAK-së, Albena Reshitaj, deputeti i LVV-së, Jahja Koka, e deputeti turk i KDTP-së, Enis Kervan.
Të pranishëm në të gjitha mbledhjet ishin deputetet e LVV-së, Arjeta Fejza dhe Arijeta Rexhepi.
Hulumtuesi në Institutin e Kosovës për Drejtësi, Naim Jakaj, ka thënë se shpejtësia e miratimit dhe ndryshimeve ligjislative është e ndërlidhur kyç me punën e komisioneve.
“Komisioni për Arsim miraton planin e vet të punës në fillim të sesionit pranveror ose vjeshtor dhe kur ka një plan të punës, i cili dihet kur do të miratohet një projektligj, kur dihet kur do të shqyrtohet një çështje, kur dihet që kur do të shqyrtohet një plan vjetor i një agjencie të pavarur, atëherë deputeti duhet t’i planifikojë kohën edhe punët personale në raport me atë plan”, ka thënë Jakaj.
Për të përshpejtuar shqyrtimin e projektligjeve, sipas Jakajt, grupet parlamentare duhet t’i zëvendësojnë deputetët që nuk janë të rregullt në komisione.
“Performanca e Kuvendit varet edhe prej mbledhjeve të komisioneve parlamentare, sepse aty bëhet puna më e madhe profesionale, të cilën pastaj deputetët e dërgojnë për seancë plenare. Në këtë drejtim kur ka raste kur deputetët vazhdimisht, pa arsye në mënyrë të pashpjegueshme, nuk marrin pjesë në mbledhjet e komisionit parlamentar, atëherë duhet të shqyrtohet mundësia që grupet parlamentare t'i zëvendësojnë ata me deputetë të tjerë”, ka thënë ai.
Projektligji për Agjencinë e Kosovës për Akreditim, i cili është jetik në rikthimin e Kosovës në organizatat ndërkombëtare për arsim, ENQA dhe EQAR, është dërguar në Kuvend qysh më 2021. Anëtarët e Komisionit ende nuk i kanë shqyrtuar amendamentet përfundimtare për ta dërguar në lexim të dytë.
E Projektligji për Edukimin e Hershëm, ku parashihet që nga viti i ardhshëm shkollor të bëhet i obligueshëm niveli parafillor, është ende në fazën e grupit punues në komisione.
