Paralajmërimet për nëntor jo të qetë në veri, KFOR-i gati për intervenim
Në Kosovë është shprehur drojë se situata e sigurisë mund të përshkallëzojë kur në fund të muajit të skadojë afati për konvertimin e targave ilegale serbe në RKS. Megjithëkëtë, njohës të sigurisë kanë thënë se Qeveria nuk duhet të tërhiqet nga vendimi për targat. E në NATO kanë shprehur gatishmëri për intervenim, në rast se tensionet rriten në veri
Ekspertë të sigurisë dhe përfaqësues ushtarakë nuk e përjashtojnë mundësinë që situata e sigurisë të përkeqësohet në veri, pas përfundimit të afatit dymujor, brenda të cilit duhet të bëhet konvertimi i targave ilegale serbe në ato RKS.
Ish-komandanti i Forcës së Sigurisë, Kadri Kastrati, ka kërkuar nga institucionet që të jenë vigjilente në mënyrë që përshkallëzimi eventual të evitohet.
“Unë e shoh se nëntori nuk do të jetë bash i qetë. Paralajmërime ka të ndryshme, sepse të them edhe njëherë se edhe Serbisë, por edhe Rusisë i konvenon që veriu i Kosovës posaçërisht, por edhe Kosova në përgjithësi, por edhe Bosnja e Maqedonia të mos të jenë vende të sigurta dhe unë frikësohem se mund të përshkallëzojë situata, mund të ketë protesta, mund të ketë edhe ndoshta keqësim të situatës së sigurisë”, ka thënë ai.
Kastrati ka shtuar se me të përfunduar afati prej dy muajsh, veturat të cilat qarkullojnë me targat e lëshuara nga Serbia duhet të konfiskohen e të ndërmerren masa ndaj vozitësit. Ndonëse një veprim i tillë, sipas Kastratit, mund të nxisë reagimin e serbëve, Qeveria duhet të qëndrojë pas vendimit që ka marrë.
“Unë mendoj që institucionet e Kosovës janë të përgatitura, Policia e Kosovës me njësitet e veta janë të përgatitura që të mos lejojë një përshkallëzim qysh e kemi parë në të kaluarën”, ka theksuar si.
Policia e Kosovës është reagues i parë. Por, në këtë institucion nuk kanë treguar për kapacitetet që kanë dhe për veprimet që janë duke u ndërmarrë për të ofruar siguri në veriun e banuar me serbë.
E, NATO-ja ka shtuar prezencën në këtë pjesë, me t’u shtuar sulmet e armatosura dhe tensionet. Aleanca më e madhe ushtarake ka bërë të ditur se në rast nevoje, KFOR-i do të intervenojë, por njëkohësisht është bërë thirrje për maturi.
“KFOR-i monitoron nga afër situatën në vijën kufitare administrative dhe është në gjendje të reagojë me shpejtësi ndaj çdo sfide të sigurisë, në përputhje me mandatin e tij të OKB-së. Është thelbësore që të gjitha palët t’i shmangin veprimet dhe iniciativat e njëanshme që mund të çojnë në përshkallëzim ose dhunë të panevojshme. KFOR-i mbetet i paanshëm dhe vazhdon të ofrojë kornizën e sigurisë në të cilën dialogu i ndërmjetësuar nga BE-ja ndërmjet Beogradit dhe Prishtinës mund të ecë përpara”, thuhet në një përgjigje për KOHËN nga zyrtarë të NATO-s.
Forca e Sigurisë së Kosovës, e cila ka mandat ushtrie, është e kufizuar në veprim. Autoritetet e Kosovës i janë zotuar NATO-s se nuk do ta çojnë në veri këtë forcë, pa marrë miratimin e KFOR-it.
Zëvendësministri i Mbrojtjes, Shemsi Syla, e ndërlidhi situatën e sigurisë në veri me raportet e ngushta që kanë Serbia dhe Rusia. Ai ka thënë se veprimet që mund të ndërmerren do të jenë të koordinuara.
“Prandaj edhe në tensionet e mundshme që rrjedhin nga raportet Rusi-Ukrainë e ato Rusi-Serbi, në aspektin e sigurisë, jemi në frontin e vendeve demokratike dhe të angazhuar maksimalisht që t’i realizojmë përgjegjësitë tona kushtetuese dhe ligjore, në bashkëpunim dhe koordinim me institucionet e tjera të sigurisë, vendet tona aleate, KFOR-in dhe EULEX-in”, ka thënë Syla.
Në një përgjigje, zëvendësministri i Mbrojtjes ka thënë se me autoritetet e KFOR-it gëzojnë bashkëpunim në të gjitha nivelet.
“Republika e Kosovës dhe institucionet e saj në kuadër të kapaciteteve që disponojmë jemi të obliguar ligjërisht që të realizojmë detyrat që na takojnë, gjithnjë në bashkëpunim, koordinim dhe sinkronizim me partnerët tanë me në krye SHBA-në”, ka thënë ai.
Rrezikun e rikthimit të tensioneve në veri e ka parashikuar edhe Këshilli i Sigurimit i OKB-së, në raportin e këtij muaji. Në raportin që mban datën 2 tetor, e për të cilin ka raportuar KOHA, ditë më parë, nuk përjashtohet inicimi i takimit mes palëve dhe një deklaratë zotimi për mossulmim.
“Anëtarët e Këshillit mund të konsiderojnë hartimin e një deklarate presidenciale që u kërkon të dyja palëve të riangazhohen në përpjekjet diplomatike për të çuar përpara dialogun Beograd-Prishtinë dhe të heqin dorë nga kërcënimi ose përdorimi i forcës kundër njëra-tjetrës”, thuhet mes të tjerash në këtë raport parashikues mujor të Këshillit të Sigurimit të OKB-së.
Afati prej dy muajsh i vënë nga qeveria për konvertimin e targave ilegale të Serbisë përfundon më 31 tetor. Por, serbët deri më tani janë shprehur të painteresuar që të heqin dorë nga targat ilegale, duke zbatuar kësisoj thirrjet e Serbisë që të mos e zbatojnë vendimin e ekzekutivit kosovar. Gjatë shtatorit, vetëm 8 vetura i kanë ndërruar targat e tyre në RKS.
Për shmangien e tyre, prej gushtit janë të angazhuar aleatët ndërkombëtarë me në krye ndërmjetësuesin e dialogut Kosovë-Serbi, emisarin e BE-së, Miroslav Lajçak.
Gjatë dy vizitave në Kosovë gjatë muajit shtator, Lajçaku ka paralajmëruar mbajtjen e një takimi mes dy liderëve, kryeministrit të Kosovës, Albin Kurti, e presidentit të Serbisë, Aleksandër Vuçiq, gjatë këtij muaji.
