MKRS-ja më e mbyllura për ofrimin e qasjes në dokumente publike
Rreth 100 ankesa ka pranuar vetëm këtë vit Agjencia për Informim dhe Privatësi, për moslejim të qasjes në dokumente publike. Institucioni ndaj të cilit palët e interesuara kanë pasur më së shumti ankesa është Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit. Mungesa e qasjes në dokumente publike vështirësi po krijon edhe për punën e gazetarëve.
Vetëm gjatë këtij viti, rreth 100 ankesa janë dorëzuar në Agjencinë për Informim dhe Privatësi, për refuzim të kërkesave për qasje në dokumente publike.
Qasja e qytetarëve në dokumentet e mbajtura, hartuara apo pranuara nga institucionet publike, është e garantuar me ligj, por zbatimi i tij lë shumë për të dëshiruar.
Refuzimi i kërkesave për qasje në dokumente publike vështirësi po u shkakton edhe gazetarëve.
Valbona Bytyqi, gazetare në Kohavision, thotë se kur nëpërmjet rrugëve zyrtare nuk arrihet të sigurohen dokumentet e kërkuara, ata detyrohen të ndjekin rrugë joformale në mënyrë që të vihet deri tek informata e të transmetohet te publiku.
“Niveli i vështirësisë për ta siguruar një dokument publik, qasja në të cilin na garantohet me ligjet në fuqi, varet nga institucionet të cilave u drejtohemi si dhe nga informacionet apo dokumenti i caktuar të cilin e kërkojmë përmes kësaj të drejte e cila garantohet me ligj”, ka thënë Bytyqi.
Për një vit qeverisje, Zyra e kryeministrit ka pranuar 84 kërkesa për qasje në dokumente publike, të cilave thotë se u ka kthyer kënaqshëm përgjigje.
“Janë trajtuar 84 kërkesa për qasje në dokumente publike, prej të cilave 81 kanë marrë përgjigje të plotë. Janë dy kërkesa të heshtura nga Zyra e kryeministrit, për të cilat ZKM nuk është në posedim të dokumenteve të kërkuara. Dhe, aktualisht 1 kërkesë është në procedurë, brenda afateve ligjore të përcaktuara me ligj”, thuhet në përgjigjen e ZKM-së.
Por, ndryshe nga ZKM-ja, palëve të interesuara nuk u është dhënë mjaftueshëm qasje në dokumente publike nga dikasteret qeveritare, por edhe nga komunat.
Institucioni i Avokatit të Popullit gjatë vitit të kaluar ka pranuar gjithsej 45 ankesa. 7 nga to janë shpallur të papranueshme, ndërsa për 38 të tjerat është hapur hetim. Palët përgjegjëse për këto ankesa kanë qenë kryesisht ministritë dhe komunat.
Institucioni ndaj të cilit ka pasur më së shumti ankesa në Agjencinë për Informim dhe Privatësi, si organ kompetent për mbikëqyrjen e zbatimit të ligjit për qasje në dokumente publike, është Ministria e Kulturës, Rinisë dhe Sportit.
“Gjatë vitit 2022, Agjencia për Informim dhe Privatësi ka pranuar 98 ankesa nga qytetarët. Institucioni publik, ndaj të cilit janë paraqitur më së shumti ankesa nga qytetarët është Ministria e Kulturës, Rinisë e Sportit. Dokumentet publike të kërkuara më së shpeshti nga palët ndërlidhen me shpenzimin e parasë publike (kontrata, dosje tenderësh, projekte kapitale, etj.); procedura të rekrutimit; dokumente që përmbajnë të dhëna personale të palëve kërkuese, etj. Gjatë muajve të parë të vitit 2022, AIP ka shqiptuar vetëm një gjobë për moszbatimin e vendimit të Agjencisë, për sa i përket jetësimit të së drejtës për qasje në dokumente publike të qytetarëve”, ka bërë të ditur AIP-ja.
Sipas ligjit, kur ka kërkesë, institucioni publik obligohet që brenda shtatë ditëve të japë leje për qasje në dokumente publike ose ta refuzojë kërkesën.
Afatet për realizimin e kësaj të drejte mund të vazhdohen më së shumti deri në 15 ditë.
