Edhe pse me numër të reduktuar, dinamika ushtarake vazhdon të jehojë në bazën qendrore të KFOR-i, e njohur si “Film City”. Barakat dy-tri katëshe të shpërndara brenda zonës, ku janë të akomoduar ushtarët janë të vendosura gjithandej si në vizore. Në secilën prej tyre ndodhen pllakate me emrat e kryeqyteteve evropiane. Aty janë Lubjana, Roma, Berlini Londra e Parisi
Në njërën prej zonave më të larta të kryeqytetit vazhdon të bëjë roje Forca që kujdeset për kufijtë e Kosovës. Edhe pse me numër të reduktuar, dinamika ushtarake vazhdon të jehojë në bazën qendrore të KFOR-i, e njohur si “Film City”. Emri i kampit nuk është i rastësishëm. Në kohën e ish-Jugosllavisë ka ekzistuar një kinostudio ku janë prodhuar filma. Filma më nuk prodhohen, por pamja që ofrohet brenda dhe mënyra e organizimit të kampit të jep ndjesinë se gjithçka është vendosur në shirit filmik.
Barakat dy-tri kate, të shpërndara brenda zonës, ku janë të akomoduar ushtarët janë të vendosura gjithandej si në vizore. Në secilën prej tyre ndodhen pllakate me emrat e kryeqyteteve evropiane. Aty janë Lubjana, Roma, Berlini, Londra e Parisi.
Në njërin prej këndeve dhe pak më e madhe se objektet e tjera është selia kryesore e KFOR-it.
Në prag të festave të fundvitit, njeriu nga bora është vendosur pranë hyrjes.
Skaj objektit valojnë flamujt e shteteve anëtare të NATO-s. E, në njërin ballë janë vendosur distinktiv të logos së NATO-s brenda hartës së Kosovës. Mesazhet që përçojnë janë të ndryshme.
“Paqe me vendosmëri”, Duke formësuar të ardhmen”, “Bashkë për përparim”, “Stabilitet të qëndrueshëm” janë disa prej mesazheve të gravuara në logon e NATO-s së vendosur brenda hartës së Kosovës.
Lëvizjet e ushtarakëve brenda kampit janë të pakta në një ditë të ftohtë dhjetori.
Krahasuar me vitet e para të pasluftës, numri i pjesëtarëve të kësaj force është reduktuar dukshëm. Por vijojnë obligimet e misionit që konsistojnë në drejtime të ndryshme.
Afro 4 mijë trupa nga 28 shtete të udhëhequra nga NATO-ja vijojnë angazhimin për sigurinë e të gjithë qytetarëve. Prin Italia me 638 trupa, e pasuar nga SHBA-ja me 635 trupa.
Përveç selisë qendrore, KFOR-i është i organizuar edhe në dy komanda rajonale, ku secila prej tyre ka nga dy batalione. Njëri është batalion manovrash i lëvizshëm, fleksibil dhe i gatshëm për reagim të shpejtë në zonat e mundshme problematike. Batalioni i dytë është përgjegjës për monitorimin dhe ndërlidhjen me aktorët civilë lokalë. Njëra komandë është e vendosur në kampin “Bondsteel” afër Ferizajt, kurse tjetra në kampin “Villaggio Italia”, në Pejë.
“Sytë dhe veshët” e KFOR-it
Një nga detyrat më të rëndësishme të KFOR-it është operimi me të ashtuquajturat Ekipe Monitoruese Ndërlidhëse (LMT). Ushtarët që shërbejnë në këtë njësit konsiderohen “sytë dhe veshët e komandantit të KFOR-it”. Mision i tyre janë mbledhja e informatave dhe realizimi i detyrave në terren.
Armand Veters (LTC) është zyrtar për bashkëpunim ushtarako-civil, i cili ka nisur shërbimin në Kosovë para gjashtë muajsh.
“Misioni ynë është të mbështesim komandantin në arritjen e objektivave të tij, i cili mirëmban lidhjet me rrethin civil. Pra, ne e mbështesim atë në arritjen e qëllimeve këtu në Kosovë”, thotë ai.
Krahasuar me dy misionet paraprake në Irak dhe Afganistan për pjesëtarin me prejardhje nga Letonia, Kosova është vend shumë më miqësor.
“Si civilë, ne e kemi privilegjin të dalim më shpesh jashtë bazës dhe të takojmë njerëz të ndryshëm. Kështu që na bie t’i vizitojmë shumë vende dhe jam i lumtur për këtë. Më pëlqen qëndrimi i njerëzve sa herë që hyjmë në kafene apo diku tjetër. Nganjëherë nuk na kërkojnë as para për kafet, posaçërisht kjo ndodh në zonat periferike. Kur na shohin që jemi KFOR, nuk lypin as para, janë të lumtur dhe na falënderojnë. Kjo e bënë më të mirë jetën tonë këtu kur shohim se po përmbushin synimet tona”, thotë ai.
Pjesë e rëndësishme e detyrave të KFOR-it janë identifikimi dhe pastrimi i terreneve nga objektet shpërthyese, të cilat mund të paraqesin rrezik për ushtarët dhe qytetarët. Shefi i njësisë për menaxhimin e eksplozivëve, Ciprian Andrica, e njeh mirë çdo pëllëmbë të Kosovës. Ushtaraku që në tavolinën e tij mban dy granate dore, punën e nisi në vitin kur Kosova e deklaroi pavarësinë.
“Jam në Kosovë prej vitit 2008. Puna ime e parë ishte të koordinoja angazhimet në mënyrë që të sigurohemi se kërcënimi me eksploziv ndaj trupave tona ose popullatës vendore është minimizuar. Sa i përket rrezikshmërisë së punës, është si çdo proces tjetër. Nëse i vendos si duhet parametrat dhe kemi koordinim në terren, gjithçka zhvillohet normalisht. Puna me eksploziv është e rrezikshme, por duke pasur të gjitha masat e sigurisë në vend, niveli i rrezikut ulet. Me uljen e rrezikut mund të punohet me të gjitha llojet e eksplozivëve”, thotë ai.
Krahasuar me periudhën para 20 vjetësh, janë reduktuar dukshëm zonat që kanë rrezik nga minat. Derisa në vitin 1999 kanë ekzistuar mbi 3 mijë e 500 zona të rrezikshme, sot janë vetëm 75 fusha të minuara, kryesisht në male dhe pyje.
Menaxhimin e situatave që lidhen me eksplozivët, KFOR-i e realizon në bashkëpunim edhe me institucionet vendore.
“Jo vetëm tani, por që prej ardhjes sime kemi pasur bashkëpunim dhe koordinim të shkëlqyeshëm me institucionet e Kosovës. Do t’i përmendja këtu Ministrinë e Punëve të Brendshme, Forcën e Sigurisë së Kosovës, Komisionin e Pavarur për miniera dhe minerale- të cilët janë partnerët tanë në menaxhimin e situatave që lidhen me eksploziv në Kosovë”, shprehet Andrica, prapa të cilit ndodhet një hartë e madhe me shenjën që tregon rrezikun nga minat.
“Armiku” që sfidoi edhe KFOR-in
Lëndimet eventuale të ushtarëve nga minat, por edhe kontrollet rutinore mjekësore kryhen brenda bazës. Një shtrat dhe monitori që përcjell gjendjen e pacientit janë të vendosura në dhomën jo fort të madhe, në njërën prej barakave.
Pasi vënë dorëzat, doktori dhe asistenti përgatisin ilaçet e dedikuara për pacientët. E, në raftin e dhomës janë të renditura llojet medikamenteve.
“Aktualisht detyra jonë është të ofrojmë trajtimet bazike të pacientëve dhe nëse është e nevojshme, ne i transferojmë ata te nivelet më të larta të shërbimit, për shembull në qendrën tjetër këtu brenda kampit, apo nëse pacienti ka nevojë dërgohen në qendrën tre apo katër”, thotë doktori i KFOR-it, Csaba Loib.
Prej marsit të vitit 2019, kur u shfaqën rastet e para me COVID-19, përballë qendrës mjekësore është vendosur edhe një tendë dhe shenjat për respektim të distancës. Aty testohen ushtarakët me simptoma të gripit, i cili u shpall pandemi botërore nga OBSH-ja.
kemi pasur kohëra të vështira prej marsit të vitit 2019 kur u shfaq COVID-19. Duhej angazhim në parandalimin dhe menaxhimin e situatës. I kemi vendet e izolimit apo karantinimit për të gjithë ata që kanë nevojë. Pavarësisht vështirësive, kemi pasur rezultate të mira dhe numri i pacientëve nuk është rritur, pra jemi të sigurt. Kjo është për shkak të asaj se shumica e ushtarëve dhe gjitha ata që janë pjesë e misionit në ‘Film City’ janë të vaksinuar. Madje, shumica e ushtarëve kanë marrë edhe dozën e tretë”, shprehet doktori që është pjesë e kontingjentit të KFOR-it hungarez.
Përveç qendrës primare, rastet më të rënda trajtohen në një qendër tjetër. KFOR-i, po ashtu, ka marrëveshje edhe me spitalet jashtë bazës.
Përveç kontrolleve të sigurisë, KFOR-i aplikon masa të rrepta edhe sa u përket masave anti-COVID për këdo që futet brenda bazës. Hyrja është e kushtëzuar me vaksinim ose një test PCR. Brenda objekteve, ushtarët janë të obliguar të bartin maska, sikurse edhe kur komunikojnë me media.
Festa që bashkon ushtarët
Por maskat hiqen e grumbullimi i ushtarëve nis kur vjen komandanti i përgjithshëm i KFOR-it.
Me një ceremoni të shkurtër, të cilën e shoqëron muzikë në sfond, komandanti ndez dritat e bredhit për festën e Krishtlindjes dhe Vitin e Ri.
“Ju falënderoj të gjithëve për punën e vështirë që keni bërë gjatë vitit dhe vlerësoj shumë. E di se është e vështirë për juve të jeni larg familjeve për një kohë të gjatë, por jemi këtu për arsye të mirë. Jemi këtu për të siguruar një ambient të qetë dhe të sigurt për qytetarët e Kosovës. Shpresoj të kaloni kohë të mira për fundvit. Iu uroj të gjithëve gëzuar Krishtlindjet dhe vitin e ri”, është urimi i komandantit të KFOR-it, gjeneral major, Ferenc Kajari.
Pasi kanë kryer detyrat gjatë ditës, festa i bënë bashkë doktorin, deminuesin dhe zyrtarin për çështje civile të fundvitit.
e Krishtlindjeve është shumë e ndjeshme dhe speciale. Zakonisht këtë periudhë e kalojmë me familjet tona, por këtë vit familjet tona janë kolegët këtu në bazën ushtarake. Kështu që jemi të lumtur me festën dhe ja tani po bie edhe borë. Sidoqoftë, na mungojnë familje tona, vajzat, vëllezërit. Por interneti po na ndihmon që t’i mbajmë lidhjet me familjet tona. Kjo është koha kur vizitojmë të moshuarit prandaj iu them: vizitoni ata dhe dërgojuni dhurata”, thotë Armand Veter.
E, doktori Loib në ditë festash kujton angazhimin e të parëve, që po ashtu kanë bërë jetë ushtarake.
periudhë e vitit është shumë unike, sepse ne po përgatitemi për diçka dhe festën e Krishtlindjes, Vitin e Ri mund ta shijojnë vetëm ata që janë të përgatitur. Është e vështirë, sepse jemi larg nga shtëpitë tona, familjet tona, miqtë. Por, ata të gjithë kujdesen për mua. Kjo është jeta dhe ne jemi ushtarë. Këtë kohë po i kujtoj ato çfarë më bëjnë të fuqishëm. Para së gjithash kujtoj gjyshin tim që ka qenë ushtar në ushtrinë mbretërore të Hungarisë dhe ai ka kaluar shumë kohë larg shtëpisë. Situata e njëjtë është me mua. Por komuniteti është i mirë, kolegët janë të mirë. Pra, të gjitha këto më bëjnë të fuqishëm”, thotë Loib.
Për dallim prej kolegëve, eksperti i minave festat e fundvitit do t’i kalojë edhe me familjen të cilën e ka për vizitë në Kosovë.
“Jam shumë i lumtur të jem këtu me kolegët e mi, me vartësit dhe eprorët, bashkëpunëtorët për ta përjetuar atmosferën e mrekullueshme. Kam pasur rast të festojë shumë këtu dhe secilën herë kemi këtë ndjenjën e veçantë të jemi bashkë dhe të festojmë ngjarje të mrekullueshme të cilat vijnë në fund të vitit. Larg familjes është e vështirë në fillim por me kalimin e viteve bëhet më e lehtë. Megjithëkëtë këtë vit jam më i lumtur pasi përveç kolegëve kam edhe familjen të cilët më presin në qytet”, shprehet Andrica.
Pas festave, ushtarët u kthehen detyrave të zakonshme për llogari të KFOR-it, që mbetet prania më e besueshme ndërkombëtare në Kosovë e cila nuk kontestohet as nga shqiptarët, as nga serbët.
