OpEd

Liberalizimi i vizave nuk ka ndikim direkt në largimin e njerëzve

Kosovarët në numër të madh janë larguar nga vendi i tyre në dhjetë vjetët e fundit. Fakti se nuk kanë mundur të udhëtojnë pa viza në vendet e Evropës Perëndimore nuk e ka ndalur këtë fenomen. As në Shqipëri, që ka liberalizim vizash për më shumë se 10 vjet, largimi nuk duhet të lidhet me liberalizimin. Këtë e dëshmon edhe numri tejet i madh i shtetasve të Shqipërisë që në vitin 2022 kanë emigruar në Britani të Madhe, duke e rrezikuar edhe jetën e tyre

Nëse gjithçka shkon sipas planit, dhe nëse nuk del ndonjë pengesë e re e papritur, për më pak se dhjetë muaj edhe shtetasit e Kosovës do të mund të udhëtojnë pa viza në vendet e zonës Schengen. Pra pa viza do të mund të udhëtojnë jo vetëm në shtetet anëtare të Bashkimit Evropian, por edhe në vendet si Zvicra dhe Norvegjia, shtete që nuk janë anëtare të BE-së, por janë pjesë e zonës së lirisë së lëvizjes pa kontrolle kufitare. Kosovarët kanë pritur aq gjatë, janë dëshpëruar aq shumë, saqë tash e kanë vështirë edhe të besojnë se liberalizimi vërtet po ndodh.

Por gjithnjë e më shumë dëgjohet nga kosovarët se kur të bëhet liberalizimi i vizave “do të zbrazet Kosova”. Pikërisht frika nga një gjë e tillë ka qenë edhe një prej argumenteve për ta kundërshtuar liberalizimin në disa vende. Pra frika se një numër i madh i qytetarëve të Kosovës do të shkonin në vendet e BE-së. Kjo frikë për BE-në që ka afër 500 milionë banorë ka qenë e ekzagjeruar.

Nuk ka arsye për frikë nga asnjëra anë. Vendet e BE-së nuk duhet të kenë frikë, sepse nëse asgjë tjetër, kanë në duart e tyre mekanizmat e duhur për të parandaluar, por edhe për t’i sanksionuar keqpërdoruesit. Kosova e ka statusin e vendit të sigurt. Ndryshe nuk mund të kualifikohej për liberalizimin e vizave. Dhe ka marrëveshje për riatdhesim dhe ripranim me shumicën e vendeve të BE-së. Ata që do të keqpërdorin lëvizjen pa viza, do të kthehen në Kosovë dhe mund të sanksionohen edhe me ndalim hyrjeje në BE për një periudhë prej 5 vjetësh.

Kosovarët nuk duhet të kenë frikë, sepse edhe ashtu, me apo pa viza, një numër shumë i madh i të rinjve është larguar dhe ky fenomen nuk është në mënyrë direkte i lidhur me liberalizimin e vizave. Ata që kanë dashur të shkojnë për punë kanë mundur ta bëjnë këtë në mënyrë legale, duke marrë vizën e punës. Dhe një numër i madh e ka shfrytëzuar këtë mundësi. Asgjë nuk do të ndryshojë me liberalizimin e vizave. Sepse pa viza mund të udhëtojnë vetëm për qëllime turistike, për ta vizituar familjen apo për pushime. Nëse duan të punojnë duhet të kërkojnë vizë pune sikur që është dashur dhe deri më tash. Ata që mendojnë të rrezikojnë dhe punojnë ilegalisht do të duhej të mendojnë më mirë, sepse pasojat do të jenë shumë të rënda për ta, e edhe për ata që i punësojnë në atë mënyrë.

Autoritetet e vendeve të BE-së kanë përvojë të madhe të benefiteve nga liberalizimi i vizave, por kanë edhe përvojë me keqpërdorime. Prandaj asgjë e re nuk do të ndodhë me Kosovën.

Fenomeni i largimit të qytetarëve për të kërkuar një jetë më të mirë dhe një vend pune në një vend tjetër është i vjetër sa edhe vetë njerëzimi. Dhe kjo vazhdon dhe do të jetë kështu përjetë. Por valët dinë ta ndryshojnë kahun. Ja Irlanda si shembull. Me gjasë, vendi me emigracion më të madh në botë për kokë banori, nëse krahasohet numri i banorëve të saj dhe numri i atyre me prejardhje irlandeze që jetojnë jashtë, sot është një prej destinacioneve më të preferuara për t’u vendosur për të huajt. Irlanda, pas Luksemburgut, është bindshëm shteti më i pasur i Bashkimit Evropian nëse krahasohet bruto prodhimi vendor për kokë banori. Pra vendi nga i cili miliona njerëz janë larguar përgjatë historisë, shpesh duke kërkuar shpëtim dhe nga uria, sot është destinacion e jo burim i migrimit.

Në disa vjet të fundit vetëm nga Kroacia në Irlandë supozohet se kanë shkuar për të punuar së paku 20.000 shtetas të Kroacisë. Për dhjetë vjet sa Kroacia është vend anëtar i BE-së, numri i banorëve të Kroacisë është zvogëluar për gjysmë milioni, duke rënë nën katër milionë. Para 20 vjetësh, Kroacia dhe Irlanda kanë pasur numër të njëjtë banorësh. Diku rreth 4,4 milionë. Tash Irlanda e ka kaluar 5-milionëshin, ndërsa Kroacia ka rënë nën 4 milionë. Këto janë ato sfidat demografike me të cilat përballen shumë vende sot.

E se jeta në Kroaci nuk është edhe aq e rëndë, dëshmon fakti se rreth 20.000 kosovarë kanë shkuar për të punuar në Kroaci në 5 vjetët e fundit. Kroatët kanë shkuar edhe në Austri, Gjermani, Holandë, Belgjikë, Suedi dhe vende të tjera. Ata, si shtetas të BE-së nuk kanë më nevojë as për leje pune. Por edhe po të kishin nevojë do ta merrnin një të tillë, sepse në shumë vende evropiane ka nevojë për fuqi të freskët pune. Ndërkohë, Kroacia vetëm në vitin 2022 ka dhënë mbi 120.000 leje pune për të huaj.

Kosovarët pos Kroacisë kanë shkuar edhe në Slloveni., Zvicër, Gjermani dhe vende të tjera. Pra, janë dukuri të cilat nuk mund të ndalen me një vendim. Prandaj heqja e vizave në këtë drejtim nuk do të ketë ndonjë efekt të menjëhershëm domethënës.

Kosovarët në numër të madh janë larguar nga vendi i tyre në dhjetë vitet e fundit. Fakti se nuk kanë mundur të udhëtojnë pa viza në vendet e Evropës Perëndimore nuk e ka ndalur këtë fenomen. As në Shqipëri, që ka liberalizim vizash për më shumë se 10 vjet, largimi nuk duhet të lidhet me liberalizimin. Këtë e dëshmon edhe numri tejet i madh i shtetasve të Shqipërisë që në vitin 2022 kanë emigruar në Britani të Madhe, duke rrezikuar edhe jetën e tyre. Britania e Madhe po kërkon tash zgjidhje se si t’i kthejë gjithë këta shqiptarë që kanë hyrë ilegalisht. Sikur të ishte akoma anëtare e BE-së do ta kishte më të lehtë. Sepse, kthimi i azilkërkuesve të rremë nga Shqipëria nga vendet e BE-së është më i lehtë. Pikërisht për shkak se ekziston liberalizimi i vizave. Shembulli i Britanisë dëshmon se me regjim të vizave, nuk mund të parandalohet imigrimi ilegal. Për më tepër, pikërisht mungesa e mundësisë për udhëtim pa viza i çon njerëzit në duar të trafikantëve dhe rrit interesin për migrim ilegal.