OpEd

Partneriteti gjermano-kosovar 2022/2023: Bashkërisht për arritje më të mëdha!

Kancelari Federal Scholz gjatë udhëtimit të tij në Prishtinë dhe Beograd e ka bërë të qartë se çfarë ka rëndësi: Nuk mund të bëhen anëtare të BE-së dy vende që nuk e njohin njëra-tjetrën. Tani është vendimtare që të braktiset gjendja permanente e krizës dhe të vendosen në një themel stabil e të qëndrueshëm marrëdhëniet kosovaro-serbe

2022 – çfarë viti jashtëzakonisht i pasur me ngjarje për marrëdhëniet padyshim të shkëlqyeshme gjermano-kosovare! Më shumë se kurrë më parë, kishim vizita politike të nivelit të lartë: Kancelari Federal Scholz, ministrja e Mbrojtjes Lambrecht, ministrja e Jashtme Baerbock, ministrja e Shtetit për Evropën dhe Klimën, Luehrmann, sekretarja parlamentare e Shtetit në Ministrinë Federale të Mbrojtjes Moeller, presidenti i Komisionit për BE-në i Bundestagut, Hofreiter, komisionerja e Mbrojtjes e Bundestagut, Hoegel, si dhe deputetë të shumtë të Parlamentit. Porosia ishte dhe mbetet gjithmonë e njëjta: Gjermania e mbështet Kosovën me aq sa mundet në rrugën e saj drejt Evropës.

Kjo rrugë nuk do të jetë e lehtë. Do të jetë e gjatë dhe e mundimshme, por do t’ia vlejë. Lufta brutale dhe në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare e agresionit të Putinit ndaj Ukrainës na ka sjellë qartë në vëmendje që ne në Evropë duhet të tregojmë vendosmëri dhe të jemi edhe më të bashkuar. Kjo nënkupton edhe integrimin e plotë të vendeve të Ballkanit Perëndimor. Pa të, Evropa mbetet e pakryer.

Për përafrimin më të mirë të Kosovës në BE, Gjermania ka bërë shumë. Që nga viti 1999 ne vetë kemi vënë në dispozicion 753 milionë euro për bashkëpunimin zhvillimor dhe me këtë kemi arritur shumë. Me mjete gjermane po ndërtohen impiante të ujërave të zeza, po përmirësohet infrastruktura e mbeturinave, po shtyhet përpara zhvillimi i energjisë ripërtëritëse, po ndërmerren masa për forcimin e tregut vendor të punës, po fuqizohen strukturat e sundimit të ligjit, po nxitet luftimi i korrupsionit dhe shumëçka tjetër. Zotimet aktuale të Qeverisë federale në këtë fushë sillen rreth 64 milionë euro. Ne e mbështesim KFOR-in me 70 ushtarë në garantimin e sigurisë dhe stabilitetit në vend dhe e ndihmojmë Kosovën drejt njohjeve të reja të shtetësisë së saj nga bashkësia ndërkombëtare, p.sh. përmes avokimit të aplikimit për pranim në Këshillin e Evropës. E edhe njohja finale e patentë shoferëve të Kosovës në Gjermani për shumë kosovarë qe një lajm i mirë.

Përparim po shënohet edhe në nivelin evropian. Gjermania është angazhuar me vendosmëri dhe intensivisht në Bruksel për liberalizimin e vizave. Me funksionalizimin e sistemit të udhëtimit ETIAS në nëntor të vitit 2023, por më së largu më 1.1.2024, liria tashmë shumë e vonuar e udhëtimit drejt Evropës për të gjithë kosovarët më në fund do të bëhet realitet. Kësaj i gëzohem shumë edhe personalisht. Ne e kemi rigjallëruar Procesin e Berlinit dhe gjatë Samitit të krerëve të shteteve dhe qeverive më 3.11.22 në Berlin e kemi arritur nënshkrimin e tri marrëveshjeve të lëvizshmërisë. Qytetaret dhe qytetarët e Ballkanit Perëndimor në të ardhmen do të mund të udhëtojnë pa viza në rajon, krahas kësaj do të njihen diploma të caktuara të arsimit profesional dhe atij të lartë. Me këtë ne e kemi hedhur një hap përpara drejt krijimit të Tregut të Përbashkët Evropian të dakorduar në Sofja në vitin 2020, një hap ky tejet i rëndësishëm drejt Tregut të Brendshëm të BE-së. Përveç kësaj, Evropa me 75 milionë euro mbështetje financiare po e ndihmon Kosovën për ta tejkaluar krizën energjetike në dimër.

Më 6.12.22 BE-ja dhe shtetet e Ballkanit Perëndimor gjatë Samitit të parë të BE-së për Ballkanin Perëndimor në Tiranë – të parit të tillë në rajon – e shprehën vullnetin e tyre për përshpejtimin e procesit të anëtarësimit. Në përputhje me këtë, Kosova më 14.12.22, si shteti i fundit i Ballkanit Perëndimor, e dorëzoi kërkesën zyrtare për anëtarësim në Bashkimin Evropian. Ne do ta mbështesim Kosovën edhe në këtë rrugë me aq sa mundemi. Sepse i ndajmë të njëjtat vlera, kulturat dhe shoqëritë tona janë të lidhura ngushtë me njëra-tjetrën, jo vetëm për shkak të diasporës së madhe që jeton në Gjermani. Ne qëndrojmë si partnerë përkrah njëri-tjetrit kundër përpjekjeve të reja hegjemoniste ruse në Evropë.

Kancelari Federal Scholz gjatë udhëtimit të tij në Prishtinë dhe Beograd e ka bërë të qartë se çfarë ka rëndësi: Nuk mund të bëhen anëtare të BE-së dy vende që nuk e njohin njëra-tjetrën. Tani është vendimtare që të braktiset gjendja permanente e krizës dhe të vendosen në një themel stabil e të qëndrueshëm marrëdhëniet kosovaro-serbe. Unioni Evropian po përpiqet me aq sa mundet që me mbështetjen tonë të arrijë përparim në dialogun për normalizim në mes të Kosovës dhe Serbisë. Me propozimin evropian të frymëzuar nga Gjermania dhe Franca për normalizim të marrëdhënieve, i cili në ndërkohë mbështetet nga të gjitha 27 shtetet anëtare, janë vendosur oferta konkrete në tavolinën e bisedimeve. Me atë ne duam t’ia shtrojmë rrugën një normalizimi të plotë.

Kjo është e rëndësishme edhe për shkak se ne, në një botë me konkurrencë në rritje të sistemeve në mes të demokracive dhe autokracive, të përpjekjeve hegjemoniste të lindura rishtas në mënyrë klasike, e të konsideruara si të tejkaluara, sfidimit të rendit paqësor ndërkombëtar të bazuar në rregulla dhe ndryshimeve gjithnjë e më shumë të ndjeshme klimatike, nuk mund t’i lejojmë vetes konflikte të këtij lloji. Ajo për çfarë kemi nevojë janë partneritetet moderne të orientuara nga ardhmja për t’iu bërë ballë sfidave të kohës sonë. Dy shembuj shumë praktikë për këso lloj partneritetesh të reja paraqesin udhëtimi i parë i sivjetmë i një delegacioni nga Kosova në Konferencën e Klimës COP27 me mbështetjen e Shoqërisë Gjermane për Bashkëpunim Ndërkombëtar dhe pranimi dhe mbështetja financiare e morale e 11 gazetareve ukrainase në vend, pas shpërthimit të luftës në Ukrainë. Njëri nga projektet më të mëdha të përbashkëta për të ardhmen do të jetë partneriteti për klimën, i paralajmëruar gjatë Samitit të Ballkanit Perëndimor në Tiranë në mes të Gjermanisë dhe vendeve të Ballkanit Perëndimor. Vetëm brenda këtij projekti janë paraparë investime në shumë milionëshe treshifrore.

Si shtete të ardhshme të Bashkimit Evropian, Kosova dhe Serbia duhet të angazhohen seriozisht dhe në mënyrë konstruktive në normalizimin e marrëdhënieve të tyre. Tensionet dhe dhuna në veri të vendit duhet të marrin fund. Gjermania e mbështet fuqishëm përfaqësuesin e posaçëm të BE-së, Lajçak, në përpjekjet e tij në kuadër të dialogut për normalizim. Sepse ne duam që qytetaret dhe qytetarët e Kosovës dhe të shteteve fqinje të saj të mund, më në fund, të gëzojnë marrëdhënie të mira ndërfqinjësore, sikurse të gjitha shtetet e tjera fqinje në BE.

Lufta e agresionit të Rusisë kundër Ukrainës e ka çuar Evropën drejt një kthese epokale, referuar politikës së jashtme, e cila historikisht mbase ofron një mundësi unike edhe për vendet e Ballkanit Perëndimor. Krahët e Evropës për rajonin janë më të hapur se kurrë. 2023 ofron shumë mundësi, ne duhet vetëm t’i shfrytëzojmë ato. Të jeni të siguruar që Gjermania edhe më tej qëndron e vendosur përkrah Kosovës në rrugën e saj drejt Evropës.