Një koleg yni, i dëshmuar për ide e qasje kreative në industrinë e medias, dhe i pari që vuri në jetë një gazetë online në Kosovë, ka vite që ka migruar në SHBA, bashkë me gruan dhe dy djemtë. Mes shumë arsyeve për të mos u larguar, diçka e fuqishme, që shkonte përtej tyre, e kishte bindur për të marrë vendimin “e rëndë”.
“Nuk po e bëj për vete se personalisht jam mësuar t’mbijetoj në Kosovë, madje edhe kur ka qenë më keq. Por po e bëj për fëmijët, për shkollimin e tyre”, pati thënë, ndërsa po “shfajësohej” para meje.
Si miku im, që në moshën e mesme u detyrua të sprovohej me kurbetin, që të braktisë afro 20 vjet sakrificë në përmirësimin e standardit të jetës e të karrierës, janë edhe mijëra qytetarë të tjerë.
Dhe ky fenomen duket se nuk përbën shqetësim për një pjesë të shoqërisë e as shkaqet që nxisin atë. Nuk përbën problem për ata që për shumë vjet kanë krijuar politika dekurajuese për qytetarët. Nuk përbën problem nëse duhet ndjekur politika që ofrojnë kushte modeste për rritjen e fëmijëve apo kushte për largimin e tyre. Ata janë të vendosur që të ardhmen e fëmijëve ta shkëmbejnë me 100 euro, aq sa janë vetëvlerësuar.
Ish-kryeministri Ramush Haradinaj nga përvoja e tij ka treguar se sa e kishte të vështirë të merrej vesh me sindikalistët kur drejtonte Qeverinë. Në lëkurën e tij këtë e ka provuar edhe Avdullah Hoti dy vjet më vonë. Në dhjetorin e 2020-s, në kulmin e pandemisë COVID-19, SBASHK-u i ka kërkuar Hotit – kryeministër, të ndante mjete shtesë prej 100 eurosh në paga për gjithë të punësuarit në sektorin e arsimit për muajt tetor, nëntor e dhjetor të atij viti. Dhe jo vetëm kaq. Në paragrafët vijues të kërkesës së Sindikatës thuhej se shtesa të vazhdojë edhe në vitin 2021 për tërë kohën sa zgjat pandemia...
Kërkesa për shtesa e rritje të pagës janë legjitime, aq më tepër kur të gjithë jemi të vetëdijshëm se ato, sidomos për mësimdhënësit e nivelit parauniversitar, nuk përmbushin nevojat për jetë të dinjitetshme. Po ashtu, të tilla kërkesa do të kishin kuptim në cilëndo rrethanë tjetër, por assesi në kohën e pandemisë kur njerëzit po luftonin për jetë a vdekje e kur pasojat në ekonominë e vendit dhe atë globale ishin të mëdha. Kërkesa për shtesat 100 euro po bëhej edhe në kohën kur mësimi po zhvillohej kryesisht online, që nga të gjitha vlerësimet ishte joefektiv, e edhe më keq mësimi ishte jogjithëpërfshirës - në nivel të Kosovës sipas raporteve zyrtare 10 për qind apo afro 35 mijë nxënës (nga gjithsej 345.540), për mungesë të pajisjeve apo mungesës së internetit nuk i kanë ndjekur faret mësimet gjatë pandemisë.
S’ka ndëshkim më të madh për fëmijët se përjashtimi nga kjo e drejtë elementare universale e kushtetuese.
Pas Avdullah Hotit, “100-euroshi” për dhjetëra mijëra të punësuar në sektorin publik së fundi i ka rënë në qafë Albin Kurtit. Por, jo në formë ultimatumi, por me vendimin për organizimin e grevës së përgjithshme në të gjitha institucionet publike. Për të qenë presioni më i madh, Sindikata më e fuqishme, ajo e Arsimit, ka gjetur edhe momentin më të ndjeshëm – fillimin e vitit të ri shkollor. Ka gjetur edhe kohën kur është rritur trysnia ndërkombëtare mbi Qeverinë rreth dialogut me Serbinë, kur parashikimet janë të errëta për furnizimin me energji dhe kur efekti i pandemisë e më pas lufta në Ukrainë ka ndikuar në rritjen e inflacionit dhe çrregullimin e tregut global.
Në këtë përplasje palë është shndërruar edhe opozita dhe pushtetet komunale që drejtohen nga ato, duke u rreshtuar kundër Qeverisë e në krah të Sindikatës, me synimin që të bindet opinioni se kjo qeveri, nëse nuk vjedh e kap institucionet, siç ka ndodhur për plot 20 vjet, është e paaftë të drejtojë shtetin. Nga debati që tashmë më së paku është social, njëra palë akuzon arsimtarët që nuk mbështesin grevën e SBASHK-ut meqë janë militantë të Vetëvendosjes, partisë në pushtet. E ata që bëjnë të kundërtën, pra mbështesin grevën, sipas pushtetit, janë militantë të partive opozitare, e në të cilët për vite është investuar për qëllime elektorale. Ky polarizim i skajshëm dhe subjektiv konfirmon edhe një herë atë që është thënë shumë herë, se arsimi si edhe të gjithë sektorët e tjerë është i politizuar.
Greva e përgjithshme nuk mund të zgjasë në pakufi, që i bie se një ditë sindikatat dhe Qeveria do të vendosin për kompromis. Por, deri atëherë, për qytetarët, mbajtja peng e institucioneve, që nënkupton pezullimin e shumë shërbimeve publike, është e papranueshme. I papranueshëm është edhe privimi i nxënësve nga shkolla. Por, më shumë se këtë, në terme afatgjate, dëmi është shumëdimensional. Qytetarët e Kosovës, të lodhur nga çështjet e hapura me Serbinë, nga zhvillimi i ngadalshëm ekonomik, nga pasojat e keqqeverisjeve 20- vjeçare, komprometimi i institucioneve, izolimi ndërkombëtar dhe nga cilësia e dobët e shërbimeve sidomos në drejtësi, shëndetësi e arsim, janë të prirë për t’u larguar, me shumë shanse që brenda pak vjetëve numri i atyre që jetojnë jashtë vendit të jetë më i madh se i banorëve rezidentë në Kosovë.
Andaj, Qeveria nuk duhet të tregohet kokëforte me sindikatat. Ajo duhet të jetë e qartë në vizionin e saj, se vendimi për ndarjen e shtesave 50 apo 100 euro për punëtorët e sektorit publik, apo rritja e pagave nëpërmjet ligjit, janë për punën që bëjnë apo për atë që duhet bërë. Qytetarët nuk presin përgjigje nga sindikatat e as nga opozita. Ata duan të dinë nga ata që kanë marrë mandatin për drejtimin e shtetit se si po përkthehen taksat e tyre.
© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.
