Gjarpërinjtë ia kanë borxh zhvillimin e tyre pjesërisht goditjes së asteroidit që zhduku dinozaurët, sipas një studimi të ri.
Goditja shkaktoi shkatërrim, me shumicën e kafshëve dhe bimëve që vdiqën.
Por shkencëtarët thonë se një pjesë e vogël e gjarpërinjve të mbijetuar ishin në gjendje të lulëzonin në një botë post-apokaliptike duke u fshehur nën tokë dhe duke kaluar periudha të gjata pa ushqim.
Zvarranikët elastikë u përhapën në të gjithë globin, duke u shumuar në 3,000 ose më shumë specie të njohura sot.
Dinozaurët u shuan në mënyrë të famshme kur një asteroid goditi Tokën 66 milionë vjet më parë, duke shkaktuar tërmete, tsuname dhe zjarre, të ndjekura nga një dekadë errësire kur retë e hirit bllokuan Diellin.
Rreth 76% e bimëve dhe kafshëve u zhdukën. Por gjarpërinjtë, si disa gjitarë të tjerë, zogjtë, bretkosat dhe peshqit, arritën të kapen pas jetës.
"Në këtë mjedis të kolapsit të zinxhirëve ushqimorë, gjarpërinjtë janë në gjendje të mbijetojnë dhe të lulëzojnë, dhe ata janë në gjendje të kolonizojnë kontinente të reja dhe të ndërveprojnë me mjedisin e tyre në mënyra të reja", tha studiuesja kryesore, Catherine Klein.
"Ka të ngjarë që pa këtë goditje asteroidi, ata nuk do të ishin aty ku janë sot".
Në kohën kur asteroidi u përplas në Meksikë, gjarpërinjtë ishin shumë të ngjashëm me ata që njohim sot, shkruan BBC.
Me mungesën e ushqimit, aftësia e tyre për të menaxhuar pa ushqim deri në një vit dhe për të gjuajtur në errësirë pas katastrofës ka të ngjarë të jetë thelbësore në mbijetesën e tyre.
Me kalimin e kohës, gjarpërinjtë bëhen më të mëdhenj dhe më të përhapur, duke shfrytëzuar habitate të reja dhe pre të reja. U shfaqën grupe të reja, përfshirë gjarpërinjtë gjigantë detarë deri në 10 metra të gjatë.
Hulumtimi i publikuar në Nature Communications, tregon se të gjithë gjarpërinjtë e gjallë i kanë gjurmët tek speciet që mbijetuan nga goditja e asteroidit që vrau dinozaurët.
Shumëllojshmëria moderne e gjarpërinjve - përfshirë gjarpërinjtë e pemëve, gjarpërinjtë e detit, nepërkat dhe kobrat helmuese, apo ata edhe më të mëdhenj - u shfaqën vetëm pas kësaj zhdukje masive.
Gjarpërinjtë janë shumë të rëndësishëm për shëndetin e ekosistemeve, duke mbajtur nën kontroll prenë dhe duke ndihmuar njerëzit teksa kontrollojnë dëmtuesit. Për shkak të konfliktit me njerëzit, shumë specie janë në rrezik zhdukjeje.
© KOHA.
