Kulturë

Shkodra me projekt të ri për kujtesën e krimeve komuniste

Shkodra

“Ekspozimi i krimeve të diktaturës komuniste si edhe tregimi i historisë tragjike të fesë në Shqipëri, janë detyrim ndaj brezave po edhe vlerë e shtuar e një destinacioni kulturor si Shkodra”, ka thënë kryeministri Edi Rama.

Muzeu i Kujtesës është projekti i ri që synon t’i japë Shkodrës një tjetër hap në turizmin kulturor edhe sa i përket historisë së monizmit që qyteti verior e vuajti shumë. Të hënën është prezantuar projekti i arkitektit spanjoll, Jesús Hernández, që transformon edhe sheshin e Xhamisë qendrore të qytetit

Rikonceptimi i Vendit të Dëshmisë dhe Kujtesës duke e futur brenda një kompleksi të emëruar Muzeu i Kujtesës është projekti i ri që synon t’i japë Shkodrës një tjetër hap në turizmin kulturor edhe sa i përket historisë së monizmit që qyteti verior e vuajti shumë. Të hënën është prezantuar projekti i arkitektit spanjoll, Jesús Hernández, që transformon edhe sheshin e Xhamisë qendrore të qytetit.

Vetë arkitekti që ka konceptuar edhe muzeun kombëtar të fotografisë, “Marubi” ka thënë se projekti i ri është i ndarë në katër pjesë. Sipas tij, ndërtesë aktuale e Vendit të Dëshmisë dhe Kujtesës duhet ruajtur.

“Muzeu aktualisht funksionon si memorial, por ne mendojmë se duhet një memorial i ri. Duhet të jetë në qendër një pjesë tjetër e re që është memoriali që aktualisht nuk ekziston. Për Muzeun kërkohet narrativë e re, program të ri. Pjesa tjetër do të shërbejë si qendër edukative”, ka thënë ai derisa ka shpjeguar kompleksin. 

Sipas arkitektit, ndërtesa ekzistuese ka një histori të gjatë e të trishtë. “Ndërtesa mund të flasë edhe vetë, ne thjesht duhet ta dëgjojmë”, ka thënë ai për ish-Degën e Punëve të Brendshme ku u maltretuan një numër i  madh i intelektualëve shkodran prej vitit 1945 kur nëpërmjet një vendimi shtetëror iu ndërrua destinimi objektit.

Sipas Hernández, Memoriali do të jetë krejt i hapur e pa pagesë. “Do të ketë murin me të gjithë emrat e viktimave. Kulla e memorialit do të jetë një hapësirë për meditim e kujtesë. Ka thjesht dritën e ujin baskë me shumë simbolika”, ka thënë ai.

Në këtë prezantim kryeministri Edi Rama ka thënë se bashkë me rindërtimin e hapësirës përreth Xhamisë së Shkodrës, këto janë tanimë dy projekte konkrete. Sipas tij, investimi do t’i kthejë këto dy godina, në dy pika kyçe referimi për qytetarët, vizitorët e turistët e kryeqytetit të Veriut të vendit.

“Ekspozimi i  krimeve të diktaturës komuniste si edhe tregimi i historisë tragjike të fesë në Shqipëri, janë detyrim ndaj brezave po edhe vlerë e shtuar e një destinacioni kulturor si Shkodra”, ka thënë Rama.

Muzeu i Kujtesës sipas tij, në sensin e marrëdhënies me të shkuarën dhe të domosdoshmërisë për të pasur një ekspozim të hapur të gjithë atyre plagëve të tmerrshme që diktatura komuniste hapi në Shkodër.

“Dhe i dyti për të krijuar një situatë absolutisht të re brenda perimetrit të zemrës së Shkodrës, duke e transformuar parkun sot të mbyllur të Xhamisë së Madhe në një hapësirë që sa e ngre lart në pah godinën domethënëse të xhamisë aq edhe i shërben komunitetit si një pikë takimi ku ndërthuren të gjitha moshat dhe ku shërbimet e xhamisë nga njëra anë dhe marrëdhëniet e një qyteti të tërë gjejnë vendin e tyre”, ka thënë ai.

Sipas të parit të Qeverisë, Muzeu i Kujtesës do të jetë një tjetër hallkë domethënëse e zinxhirit të këtyre hapësirave si  ‘Bunkart’ e Muzeun e Gjetheve në Tiranë.

“Do të bashkëpunojmë me komunitetin mysliman dhe myftiun e Shkodrës dhe gjithë ata që do të duan të bëhen pjesë e kësaj nisme për të siguruar financimin edhe të sheshit të madh të xhamisë, i cili do ta kthejë Xhaminë e Shkodrës në një nga objektet më spektakolare të kultit jo vetëm në Shqipëri por botërisht”, ka thënë ai.

Kurse kryetari i Bashkisë së Shkodrës, Benet Beci, ka thënë se Vendi i Dëshmisë dhe i Kujtesës do të shërbejë si një memorial dinjitoz për të gjithë ata që kanë vuajtur, duke i dhënë qytetit një hapësirë për të kujtuar historinë e tij të vështirë.

“Gjithashtu do të kemi një muze për të gjithë vizitorët, ku do të studiohet dhe komunikohet e kaluara jonë në mënyrë intensive. Falënderoj kishën katolike, misionin françeskan dhe motrat klarise për gatishmërinë e tyre për të kontribuar në këtë propozim”, ka thënë ai. Sipas Becit, një tjetër projekt i rëndësishëm është sheshi i xhamisë “Ebu Bekër” që do të krijojë një hapësirë publike dinjitoze për besimtarët dhe qytetarët e Shkodrës.

“Ky projekt do të kombinojë objektin e kultit me hapësira publike dhe do të sjellë mundësi të reja për zhvillimin e qytetit, përfshirë parkimin nën tokë dhe hapësira tregtare. Dëshiroj të falënderoj Myftiun e Shkodrës për bashkëpunimin në këtë projekt dhe për mundësinë që po na jep që të zhvillojmë pronat e komunitetit në funksion të krijimit të hapësirave publike”, ka thënë ai. Sipas Becit, me këto dy projekte do të krijojnë hapësira të bukura dhe funksionale si në rastin e “Marubit”, Shirokës dhe në Parkun e hyrjes, duke lënë një gjurmë të qëndrueshme në kujtesën e qytetit.