Qeveria kujtohet për Muzeun e shkatërruar të Muzikës në Gjakovë
Përderisa Muzeu i Muzikës në Gjakovë ka arritur deri në prag të demolimit total shkaku i vandalizmave, institucionet qendrore kanë paralajmëruar ndërhyrje emergjente
Me shqetësimet për “pamjet tmerruese” të Muzeut të Muzikës në Gjakovë është paralajmëruar se Ministria e Kulturës sivjet do t’u rreket ndërhyrjeve emergjente në këtë objekt të cilit, pos pianos në gjendje të mjerueshme të akademik Rauf Dhomit, nuk i mungojnë vetëm instrumentet, por edhe dyer, dritare e faqe muresh. Përgjigjja që ka dhënë ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, tërthorazi ka qenë shfajësim i institucionit që udhëheq përballë gjendjes së mjerueshme të Muzeut e të monumentit
Kur pak ka shpëtuar prej Muzeut të Muzikës në Gjakovë, Qeveria, e cila vetë e ndërtoi para nja një dekade, tash është kujtuar që të bëjë ndërhyrje emergjente. Është zotuar se do ta konkretizojë këtë sivjet dhe zotimin e ka dhënë të enjten në seancën e Kuvendit të Kosovës.
Përgjigjja që ka dhënë ministri i Kulturës, Hajrulla Çeku, tërthorazi ka qenë shfajësim i institucionit që udhëheq përballë gjendjes së mjerueshme të Muzeut. Reagimi vjen një javë pas “pamjeve tmerruese” të Muzeut, siç janë cilësuar edhe prej atyre që e kanë hapur këtë çështje tek tash.
Ka qenë deputeti Agon Batusha, bashkëpartiak i ministrit, ai që ia ka drejtuar pyetjen. Ka nisur me koment, për të përfunduar me seri pyetjesh që ia kanë dhënë mundësinë Çekut ta sqarojë se Muzeu ka qenë në përgjegjësi të institucionit komunal dhe se tash MKRS-ja do ta marrë situatën në dorë.
“Desha të ngre shqetësimin për Muzeun e Muzikës në Gjakovë. Besoj i keni parë lajmet. Ky shqetësim nuk është i ri për ne, për shkak se degradimi nuk ka filluar tash po ka vite që ka ndodhur, ndërsa tash me ato pamje që kemi parë ka qenë shumë tmerruese se si nuk është bërë asgjë për të parandaluar degradimin e mëtutjeshëm”, ka qenë “introja” e Batushës deri te pyetja. Ka thënë se me dhjetëra objekte muzikore të dhuruara nga vetë artistët apo familjet e tyre, instrumente dhe objekte që kanë bërë historinë e muzikës, janë zhdukur, janë shkatërruar. “Ama shumë pak prej tyre janë ruajtur dhe janë dërguar në Muzeun Etnografik të Gjakovës”, ka shtuar ai. Deputeti nga Gjakova ka kujtuar se në mbledhjen e Asamblesë Komunale në Gjakovë kryetari ka thënë se këtë Muze “nuk mund ta mirëmbajnë ndryshe pos ta japin në shfrytëzim dhe për shkak të mosdhënies në shfrytëzim Muzeu ka mbetur në atë gjendje, është degraduar, që është një çështje shumë e çuditshme”.
“Cili është statusi i këtij Muzeu, si është historia e krijimit të tij, dhe kompetencat për mirëmbajtjen e tij, cilët janë hapat tuaj pas këtij skandali, a ju ka informuar Komuna e Gjakovës për mosmirëmbajtjen tash e sa vjet dhe a keni komunikuar pas publikimit të atyre pamjeve”, kanë qenë pyetjet me të cilat Batusha ia ka hapur shtegun ministrit Çeku. Ministria që ai udhëheq tash në vitin 2012 e ka financuar rindërtimin e objektit të Muzeut. U inaugurua më 2016. Nuk u shkatërrua për një ditë ky aset që mbrohet si monument i shekullit XVII me emrin “Taphane”. E për mbrojtjen e monumenteve MKRS-ja është institucioni kryesor. Ministri Çeku s’i ka përmendur këto.
“Pamjet nuk ishin aspak të mira, fatkeqësisht një monument përveçse një Muze, në një gjendje të degraduar”, ka thënë ministri Çeku. Pastaj ka lexuar përgjigjen. “Ministria e Kulturës në kuadër të programit në masave emergjente ka përfshirë edhe këtë monument për vitin 2023 dhe ky proces do të zhvillohet në dy faza: faza e parë është hartimi i planit të ndërhyrjeve emergjente, pra projektit, dhe e dyta zbatimi i këtyre ndërhyrjeve. Pra, gjatë vitit presim ndërhyrje konsoliduese në këtë monument tashmë mjaft të degraduar”, ka thënë ministri Çeku.
LEXO EDHE:
Javën e kaluar KOHA ka raportuar se Muzeu i Muzikës në Komunën e Gjakovës është buzë demolimit të tërësishëm të hapësirave të brendshme. Institucionet lokale nuk kanë dhënë ndonjë zgjidhje për këtë problem. Dyer të thyera e të rrëzuara përtokë, dritare të shkëputura komplet nga muret e ndërtesës, mbeturina të shpërndara e shkallët e papërfunduara janë pamjet që e karakterizojnë tashmë Muzeun e Muzikës në Gjakovë, të njohur edhe si “Tabhane” në qendër të Gjakovës. Në objektin që më parë u ka bërë strehë veglave të ndryshme muzikore, si sharkisë së Ymer Rizës, harmonikës së gjurit të Malush Stubllës, apo kontrabasëve të shoqërive kulturore “Hajdar Dushi” e “Ganimete Tërbeshi”, tashmë mund të shihet katrahurë, tollovi e bërllok. Në mes të krejt hapësirës së braktisur gjendet pianoja e shkatërruar e akademik Rauf Dhomit, dhuruar më 2005 shkollës së muzikës “Prenkë Jakova”, që gjendet jo fort larg Muzeut në qytetin perëndimor. Instrumenti ka një histori më vete: në të akademik Dhomi ka kompozuar operën e parë në Kosovë, “Goca e Kaçanikut”.
“Gjatë vitit presim ndërhyrje konsoliduese në këtë monument tashmë mjaft të degraduar”, i është përgjigjur ministri Çeku deputetit Batusha për të arritur te “përgjegjësia” për objektin. “Institucionet tona vartëse janë në koordinim me institucionin lokal, pra me Komunën e Gjakovës, në mënyrë që dhënia në shfrytëzim dhe menaxhimi të bëhen në bazë të kritereve specifike që do të sigurojnë mbrojtjen e vlerave të trashëgimisë kulturore të këtij monumenti. Muzeu është komunal, pra në pronësi të Komunës së Gjakovës, në pronësi dhe nën menaxhim të Komunës së Gjakovës”, ka thënë Çeku. Kur Muzeu edhe si monument tashmë është degraduar, ai ka thënë se MKRS-ja “ka vënë në dispozicion të gjitha kapacitetet, përfshirë fondin për ndërhyrje, por edhe kapacitetet profesionale që përmes QRTK-së Gjakovës ta asistojmë Komunën në procesin e dhënies në shfrytëzim dhe menaxhim të këtij Muzeu”.
Se Muzeu i Muzikës në Gjakovë po shkatërrohet, edhe MKRS-ja ka kohë që është informuar. E kishte bërë këtë Qendra Rajonale për Trashëgimi Kulturore në Gjakovë që kishte bërë dy shkresa. QRTK-ja është institucion nën varësi të MKRS-së.
“Si QRTK ne e kemi një shkresë të datës 17.5.2021, kur kanë filluar edhe shkatërrimet e para të objektit të Muzeut të Muzikës. Është një raport i cili u është shpërndarë të gjitha instancave, përfshirë edhe të vijës komanduese në kuadër të Ministrisë së Kulturës, por edhe institucioneve komunale. Po ashtu, edhe në ditët e fundit, një raport i ngjashëm por i plotësuar me të dhëna shtesë, jo edhe aq të përshtatshme, sepse objekti ka vazhduar të shkatërrohet në mungesë të menaxhimit të mirëfilltë...”, kishte thënë të mërkurën e kaluar drejtori i QRTK-së, Visar Haxhibeqiri. Në shkresën e vitit 2021 përshkruhet në detaje gjendja e ndërtesës pas vandalizimit. Për disa nga eksponatet e këtij muzeu ishte kujdesuar Muzeu Etnografik i Gjakovës. Megjithatë, për shkak të vështirësive në bartje, pianoja kishte mbetur në mëshirë të fatit. Se cila do të jetë ndërhyrja emergjente që do ta shpëtonte pianon bashkë me objektin duhet pritur dy fazat e Ministrisë së Kulturës.
