Edhe ky vit ka nisur mbarë për kinematografinë e Kosovës. Përderisa s’ka ditë pa lajme për pjesëmarrje në festivale, “Pa vend” i Samir Karahodës dhe “Në kërkim të Venerës” i Norika Sefës, ia sjellin vendit trofetë e para për sivjet. I pari atë për filmin më të mirë të shkurtër; i dyti çmimin “Cineuropa” nga edicioni i 33-të i Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Trieste të martën mbrëma. Alamet vlerësimesh u bëhen të dy filmave përderisa kinematografia vendore atje u përfaqësua edhe me “Vera andrron detin” dhe “Luaneshat e kodrës”

Lajmet për triumfet e kinematografisë kosovare kanë nisur qysh në fillim të këtij viti. Dy filma nga Kosova kanë marrë çmime në Festivalin Ndërkombëtar të Filmit në Trieste.

“Pa vend” nën regji të Samir Karahodës ka marrë Çmimin për filmin më të mirë në kategorinë e filmave të shkurtër. Kurse çmimi i “Cineuropa” për filmin më të mirë të gjatë artistik i është dhënë “Në kërkim të Venerës” nën regji të Norika Sefës.

Në garë në këtë kategori ishte edhe “Luaneshat e Kodrës” nën regji të Luana Bajramit, kurse “Vera andrron detin”, nën regji të Kaltrina Krasniqit, shkoi në edicionin e 33-të të këtij festivali si mysafir nderi.

Në mbrëmjen e së martës kur është bërë ndarja e çmimeve të Festivalit – i cili ka nisur në ditën e 21-të të këtij muaji dhe do të zgjasë deri më 30-tën – dy regjisore kosovare janë ngjitur në skenë për të pranuar çmime.

Kaltrina Krasniqi ka pranuar Çmimin për filmin e Samir Karahodës, në mungesë të regjisorit. Ka thënë se Kosova kishte një vit të mrekullueshëm kinematografik më 2021.

“Me këtë film Samiri e ka dërguar Kosovën në Festivalin e Cannes për herë të parë”, ka thënë ajo duke iu referuar faktit se “Pa vend” e ka bërë shtetin më të ri të Evropës që të jetë në konkurrencë zyrtare për herë të parë në atë që njihet si festivali i festivaleve.

“Jam e nderuar që të pranoj këtë Çmim për këtë film”, ka thënë ajo. Regjisori Karahoda u është drejtuar të pranishmëve nëpërmjet një video-mesazhi. Ka falënderuar organizatorët e Festivalit të cilin e ka vlerësuar si prestigjioz.

“Faleminderit për vlerësimin anëtarëve të jurisë. Kjo do të thotë shumë për mua e gjithë ekipin e filmit. Është shumë e rëndësishme të kemi Çmimin për filmin më të mirë në kategori në një festival kaq të rëndësishëm për regjionin”, ka thënë ai.

Për KOHË-n, regjisori ka thënë se ta fillojë vitin me një Çmim kryesor në një festival si “Trieste Film Festival” është diçka jashtëzakonisht e bukur si për të ashtu edhe për gjithë ekipin.

“Ndihemi të lumtur dhe shpresojmë që suksesi i filmit të vazhdojë edhe në muajt në vijim, pasi që kemi akoma festivale përpara të cilat veç janë të konfirmuara”, ka thënë ai. Filmi është vlerësuar nga juria në përbërje të Shpela Çadezh, Gerald Weber dhe Wim Vanacker.

“Në një film që kalon kufirin mes dokumentarit dhe fiksionit, në një tavolinë pingpongu bëhet një alegori për kushtet politike, por edhe një metaforë për kërkimin e një vendi të sigurt në kohë shpërnguljeje dhe migrimi. ‘Pa vend’ na bëri përshtypje me aftësitë e tij teknike, kornizën e pazakontë, pamjen e përqendruar dhe ritmin e tij të saktë”, shkruhet në motivacionin e Çmimit.

Filmi ndërtohet mbi suksesin e klubit prizrenas të pingpongut “Lidhja e Prizrenit”, duke përcjellë përpjekjet e vazhdueshme të Jeton Mazrekut dhe Ermegan Kazazit, të udhëhequr nga trajneri i tyre Rifat Rifati, që të mbajnë sportin e pingpongut gjallë, duke zhvilluar breza të rinj pingpongistësh.

Rrëfimi tjetër i sukseseve të kinematografisë Kosovarë është “Në kërkim të Venerës” nën regji të Norika Sefës.

Portali prestigjioz evropian i themeluar më 2002, “Cineuropa” ia ka ndarë Çmimin për filmin më të mirë të gjatë produksionit të Kosovës e Maqedonisë Veriore, “sepse midis gamës së filmave të shkëlqyer në këtë seksion, një film spikati vërtet për cilësitë e tij të ndryshme kinematografike”.

“’Në kërkim të Venerës’ është mbresëlënës në sinqeritet dhe saktësi. Regjisorja Norika Sefa ka arritur të portretizojë kompleksitetin e dy personazheve kryesore, të luajtura në mënyrë madhështore nga aktoret Kosovare Krasniqi dhe Rozafa Çelaj”, shkruhet në motivacion. Aty po ashtu ceket se gjithashtu duhet të përshëndetet puna e Luis Armando Arteaga, drejtorit të fotografisë, që e bëri të shkëlqejë këtë film të bukur të moshës madhore në ardhje.

Regjisorja Norika Sefa, kur është ngjitur në skenë për të pranuar Çmimin, ka thënë se është shumë falënderuese për vlerësimin. I është referuar fjalës së koleges Krasniqi për sukseset e kinematografisë kosovare.

“Kjo do të thotë shumë për mua. Jam shumë e gëzuar për këtë Çmim që na jep një shtysë të madhe për filma dhe kjo është ajo që ne duam të bëjmë. Faleminderit shumë. Ishte një javë e mrekullueshme”, ka thënë Sefa.

Fiks para një viti, filmi bëri që për herë të parë në historinë e Festivalit të njohur të filmit në Rotterdam të Holandës, një projekt kinematografik nga Kosova të përfshihet në garën zyrtare. Vulosi edhe një sukses tjetër, kur u bë i pari që u shpërblye. Mori Çmimin special të jurisë për arritje të jashtëzakonshme artistike në kategorinë “Tiger Competition”. Pati disa suksese në festivale e prej 20 janarit nisi shfaqjen edhe në kinematë e vendit.

Si mysafir nderi në Festivalin e Filmit në Trieste, “Vera andrron detin”, debutim i Kaltrina Krasniqit në metrazh të gjatë u dha premierë botërore në shtatorin e vjetëm në edicionin e 78-të të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit në Venecie. Me skenar të Doruntina Bashës, filmi është një dramë gjysmë biografike e regjisores. I ndërtuar rreth eksperiencës së vërtetë të nënës së Krasniqit, filmi ka në fokus një interpretuese të gjuhës së shenjave, Verën (Teuta Ajdini-Jegeni), e cila detyrohet të luftojë kundër patriarkatit për të fituar trashëgiminë e burrit të saj, Fatmirit (Xhevat Qorraj). Pasi që Fatmiri vret veten, ajo mund të humbë shtëpinë të cilën dëshiron t’ia lërë vajzës së saj.

Çmimi i Triestes, që është kryesori në këtë Festival, është ndarë nga juria në përbërje të Edvinas Pukshta, Dubravka Lakiq dhe Emanuela Martini. I është dhënë filmit rumun “Intregalde” nën regji të Radu Muntean. Është vlerësuar si filmi më i paparashikueshëm ndërkombëtar.

“Konkursi i filmave artistikë ndryshon me zgjuarsi ingranazhet duke kapërcyer zhanre dhe humor të ndryshëm, duke përzier bindshëm aktorët profesionistë me amatorë të paharrueshëm vendas dhe duke na çuar me tension drejt një destinacioni befasues të qetësisë së vërtetë”, shkruhet në motivacion.

Çmimi “Alpe Adria Cinema” në kategorinë për filmin dokumentar më të mirë është ndarë nga juria në përbërje të Marta Popivoda, Nino Kirtadze dhe Gianfranco Pannone. I është dhënë projektit kroat “Tvornice Radnicima” nën regji të Srgjan Kovaçeviq për fuqinë kinematografike dhe angazhimin e jashtëzakonshëm që e vë publikun në kontakt të drejtpërdrejtë me një luftë unike bashkëkohore të punëtorëve.

Juria ka bërë një vlerësim special për “Film Balconowy” të polakut Pawal Lozinskit për faktin se projekti kinematografik ka aftësinë për t’i lidhur njerëzit në ditët e vështira dhe të trishtuara të COVID-it nga një këndvështrim shumë i thjeshtë: nëpërmjet ballkonit në katin e parë të një blloku të zakonshëm banesash në Varshavë.