-
Nga:
Deutsche Welle
- 15 dhjetor 2025 10:00
- Shpërndaje në:
Muzeu i Pergamonit në Berlin është një nga atraksionet “që duhen parë patjetër” në Berlin. Por vizitimi i tij nuk është aspak i lehtë: është mbyllur plotësisht për restaurim që nga tetori i vitit 2023 dhe shumë pjesë të tij do të mbeten të mbyllura për 14 deri në 20 vjet — deri në vitet 2037–2043. Megjithatë, disa nga pikat kryesore të Muzeut do të presin vizitorët një dekadë përpara përfundimit të plotë të rinovimit të ndërtesës. Krahu verior i Muzeut dhe salla mbresëlënëse e Altarit të Pergamonit, ku ndodhet hyrja e famshme e tempullit të Greqisë së Lashtë nga e cila Muzeu merr emrin, pritet të rihapen në fillim të vitit 2027
Si pjesë e Ishullit të Muzeve, të përfshirë në Listën e Trashëgimisë Botërore të UNESCO-s, Muzeu i Pergamonit është një nga atraksionet “që duhen parë patjetër” në Berlin. Por vizitimi i tij nuk është aspak i lehtë: është mbyllur plotësisht për restaurim që nga tetori i vitit 2023 dhe shumë pjesë të tij do të mbeten të mbyllura për 14 deri në 20 vjet — deri në vitet 2037–2043.
Megjithatë, disa nga pikat kryesore të Muzeut do të presin vizitorët një dekadë përpara përfundimit të plotë të rinovimit të ndërtesës. Krahu verior i Muzeut dhe salla mbresëlënëse e Altarit të Pergamonit, ku ndodhet hyrja e famshme e tempullit të Greqisë së Lashtë nga e cila Muzeu merr emrin, pritet të rihapen në fillim të vitit 2027. Kjo sallë ka qenë e paarritshme për publikun që nga viti 2014.
Një aktivitet prezantues për mediat, i mbajtur këto ditë, ofroi një pasqyrë mbi projektin monumental të restaurimit të Muzeut.
“Ky është një thesar i njerëzimit”, deklaroi Wolfram Weimer, komisioner federal për kulturën dhe median, gjatë prezantimit.
“Do të jetë një sensacion. Nuk presim qindra mijëra vizitorë në vitet e ardhshme. Presim miliona, sepse është konceptuar si një vend me rëndësi globale”.
Muzeu i Pergamonit u porosit nga perandori gjerman Wilhelm II dhe u ndërtua nga viti 1910 deri në vitin 1930 sipas planeve të arkitektit Alfred Messel. Restaurimi dhe shtesat aktuale të Muzeut ndjekin shumë prej dizajneve origjinale të arkitektit.
Muzeu është një monument kombëtar i mbrojtur dhe rinovimi ruan tiparet kryesore arkitekturore dhe teknikat origjinale të ndërtimit, si edhe elemente të ndryshme, përfshirë dritaret.
Pak vite pas hapjes së tij në vitin 1930, Muzeu i Pergamonit u dëmtua rëndë gjatë Luftës së Dytë Botërore, si pasojë e bombardimeve ajrore dhe goditjeve të artilerisë.
Pas luftës, Gjermania Lindore — ku ndodhej Muzeu — nuk kishte fondet e nevojshme për ta restauruar siç duhet ndërtesën.
Procesi aktual i restaurimit do të ruajë disa gjurmë të dëmtimeve të luftës si dëshmi të historisë së qytetit, ndërsa pjesët që janë degraduar natyrshëm me kalimin e kohës po riparohen.
Ndriçimi, sistemet e kontrollit klimatik dhe standardet e sigurisë po modernizohen për të ruajtur më mirë ekspozitat mijëravjeçare, ndërsa i gjithë Muzeu po përshtatet për të qenë i qasshëm për personat me aftësi të kufizuara.
Muzeu kërkoi përforcim të konsiderueshëm për shkak të vendndodhjes së tij pranë lumit Spree, mbi tokë ranore dhe të paqëndrueshme. Themelet u ankoruan me më shumë se 700 shufra çeliku me rezistencë të lartë.
Kjo çoi në një sfidë inxhinierike të papritur: gjatë shpimeve 10 deri në 30 metra në tokë për instalimin e shufrave, u zbuluan dy stacione pompimi nga kantieri fillestar i ndërtimit. Të ndërtuara për të kulluar ujërat nëntokësore, ato nuk ishin çmontuar kurrë plotësisht dhe mbetjet ishin mbuluar pa u dokumentuar, duke sjellë një hap të paplanifikuar (dhe kosto shtesë) në procesin e restaurimit.
Buxheti për këtë fazë të parë të rinovimit ka arritur pothuajse 500 milionë euro — dyfish më shumë se vlerësimi fillestar. I gjithë projekti i restaurimit pritet të kushtojë rreth 1.5 miliardë euro.
Pra, cilat thesare do të jenë sërish të aksesueshme për publikun në vitin 2027?
Altari monumental i Pergamonit, i zbuluar nga Carl Humann në qytetin antik të Pergamonit (në Turqinë e sotme) në vitet 1870, ruan sallën e tij të veçantë.
Muzeu origjinal u ndërtua posaçërisht rreth kësaj strukture tempulli që daton nga shekulli II para erës sonë. I zbukuruar në reliev të lartë që paraqet betejën midis gjigantëve dhe perëndive olimpike, altari është përshkruar në lista klasike si një nga Shtatë Mrekullitë e Botës së Lashtë.
Hapësira më mbresëlënëse se kurrë, tani është e mbushur me dritë, pasi elementet prej xhami të tavanit janë rinovuar plotësisht. Mbi sallë është shtuar edhe një strukturë e re mbrojtëse e çatisë, gjithashtu prej xhami.
Meqenëse do të ishte tepër e ndërlikuar të hiqej altari nga ndërtesa gjatë rinovimit, elementet e tij u mbajtën brenda sallës, të mbrojtura nga struktura të posaçme të ndërtuara për fazën e restaurimit.
“Është mjaft e jashtëzakonshme të ndërtosh dhe të rinovosh një ndërtesë mes koleksionit ekzistues”, vuri në dukje Weimer.
Megjithatë, ekspozita të tjera madhore u zhvendosën në hapësira të reja.
Mes tyre është Fasada e Mshattas, një thesar i artit islamik të hershëm. Ajo daton nga periudha e kalifit Al-Valid II (743–744 pas Krishtit), gjatë dinastisë omejade. E zbuluar në vitin 1840 pranë Amanit (kryeqyteti i sotëm i Jordanisë), fasada e pallatit, me gjatësi 33 metra, iu dhurua perandorit Wilhelm II të Gjermanisë në vitin 1903 nga sulltani osman Abdul Hamidi II.
Dhoma e Alepos, një seri panelesh druri të pikturuara me hollësi që i përkisnin një dhome pritjeje, u çmontua me kujdes gjatë punimeve të rinovimit dhe u zhvendos nga krahu jugor në atë verior të muzeut. Pikturat, të restauruara në mënyrë të shkëlqyer, ndërthurin ikonografi të krishterë dhe islame dhe u blenë në Alepo në vitin 1912.
Kupola e Alhambrës, një kube druri e gdhendur me mjeshtëri që daton nga shekulli XIV, u zhvendos gjithashtu përkohësisht. Hapësira e saj pas rinovimit do të përfshijë elemente të ndryshme për të stimuluar shqisat e vizitorëve, si instalacione audio me poezi, si edhe stacione aromash që lëshojnë erëra të lidhura me origjinën e drurit.
Kjo kube u ble në vitin 1885 nga pallati i famshëm Alhambra, citadela historike e Granadës në Spanjë. Fillimisht e instaluar në një shtëpi private, ajo iu dhurua Muzeut të Pergamonit pothuajse një shekull më vonë.
Koleksioni i Muzeut të Pergamonit është i pazakontë për mënyrën se si bashkon artin islamik me thesaret e Greqisë së Lashtë.
“Ajo që shihni këtu është unike në shkallë botërore: nën një çati gjenden stile arkitekturore nga rajone dhe periudha të ndryshme të lashta”, theksoi Marion Ackermann, drejtoreshë e përgjithshme e Fondacionit të Trashëgimisë Kulturore Prusiane, i cili mbikëqyr disa koleksione muzeale, përfshirë Muzeun e Pergamonit.
Ky koncept, shtoi Ackermann, ishte vendosur që në themelimin e muzeut për të theksuar faktin se ekspozitat e Antikitetit ishin zbuluar në Mesopotami dhe në rajonet e Mesdheut lindor — të njëjtat rajone ku u zhvilluan kulturat islame.
“Kjo tregon edhe një herë se kulturat nuk lindin kurrë në izolim të plotë. Ato ekzistojnë gjithmonë përmes ndërveprimit me njëra-tjetrën ose përmes proceseve ndërkulturore”, ka thënë Ackermann. “Dhe kjo është, sigurisht, një mënyrë shumë bashkëkohore dhe largpamëse e të menduarit”.
Adhuruesit e trashëgimisë botërore tashmë mund të presin me padurim të zbulojnë restaurimin e kujdesshëm dhe plot dritë të këtij Muzeu — në pranverën e vitit 2027.