-
Nga:
Associated Press
- 18 dhjetor 2022 09:00
- Shpërndaje në:
Rritja e çmimeve të ushqimeve për shkak të luftës në Ukrainë ndikoi ashpër Afrikën Sub-Sahariane, e cila importoi 44% të grurit të saj nga Rusia dhe Ukraina midis vitit 2018 dhe 2020, sipas shifrave të Kombeve të Bashkuara. Në frontin politik, zgjedhjet paqësore në Angola, Kenia, Lesoto dhe Senegal ishin pika të ndritshme për Afrikën.
Zgjedhjet, grusht-shtetet, shpërthimet e sëmundjeve dhe moti ekstrem janë disa nga ngjarjet kryesore që ndodhën në të gjithë Afrikën në vitin 2022.
Problemet e krijuara mijëra milje larg – ndryshimi i klimës dhe lufta në Ukrainë – kanë qenë shkatërruese për kontinentin, thonë ekspertët.
Kriza klimatike po godet Afrikën "së pari dhe më së shumti", tha Kevin Mugenya, një këshilltar i lartë për elasticitetin dhe sigurinë ushqimore për Afrikën në Mercy Corps, një organizatë bamirëse ndërkombëtare.
Kontinenti i 54 shteteve dhe 1.3 miliard njerëzve po përballet me "një krizë globale katastrofike ushqimore" që "do të përkeqësohet nëse aktorët nuk veprojnë shpejt", tha Mugenya për Associated Press.
Me më pak se një për qind e tokës së punueshme të pajisur për ujitje në një kontinent që vuan një të tretën e thatësive globale, fermerët afrikanë janë të ekspozuar ndaj reshjeve të çrregullta, temperaturave në rritje dhe thatësirës, sipas një dokumenti politikash të Fondit Monetar Ndërkombëtar.
Efektet vdekjeprurëse të kushteve ekstreme të motit janë përforcuar në Bririn e Afrikës. Thatësira më e keqe në dekada që ka parë sezonin e pestë të dështuar të shirave në Kenia, Somali dhe Etiopi po prek rreth 40 milionë njerëz, sipas Kombeve të Bashkuara.
Në Nigeri, 1 milion hektarë tokë bujqësore u zhytën pas përmbytjeve më të këqija në një dekadë që zhvendosi më shumë se 1.3 milion njerëz dhe shkatërruan të korrat që tashmë po lëkunden në disa zona për shkak të konfliktit të zgjatur, tha Mercy Corps.
Mbështetja humanitare për Afrikën është zvogëluar pasi lufta në Ukrainë shpërqendron donatorët kryesorë, sipas agjencive të ndihmës.
Donatorët reaguan në "kohë - veçanërisht ndaj Ukrainës", tha agjencia e OKB-së për refugjatët, në një raport të shtatorit. Gjysma e 12 “operacioneve më të rëndësishme” të agjencisë që po luftojnë për të marrë fonde janë në Afrikë, thuhet në raport.
Rritja e çmimeve të ushqimeve për shkak të luftës në Ukrainë ndikoi ashpër Afrikën Sub-Sahariane, e cila importoi 44% të grurit të saj nga Rusia dhe Ukraina midis vitit 2018 dhe 2020, sipas shifrave të Kombeve të Bashkuara.
Në frontin politik, zgjedhjet paqësore në Angola, Kenia, Lesoto dhe Senegal ishin pika të ndritshme për Afrikën.
Konfliktet e armatosura
Por konflikti i armatosur ishte i madh në të gjithë kontinentin. Kryengritjet xhihadiste rrënuan Somalinë, Nigerinë, Mozambikun, Burkina Fason dhe Malin. Dhuna ekstremiste kërcënoi të përhapej edhe në më shumë vende, veçanërisht në rajonin Sahel të Afrikës Perëndimore.
Kongoja Lindore pësoi dhunë nga disa milici të armatosura, veçanërisht grupi M23. Ndërsa pasiguria u përkeqësua dhe rebelët M23 avancuan për të marrë disa territore, duke përfshirë një qytet të madh në gusht, Kongo dhe Ruanda fqinje kërcënuan të shkonin në luftë, pasi secila palë akuzonte tjetrën për mbështetje të grupeve të armatosura në rajonin e pasur me minerale.
Në Etiopi, prania e vazhdueshme në Eritrea e forcave aleate të qeverisë, të cilët akuzohen për disa nga abuzimet më të këqija në luftën dyvjeçare midis forcave etiopiane dhe rajonale Tigray, kërcënon një marrëveshje paqeje në nëntor për t'i dhënë fund një konflikti që ka qenë shumë më vdekjeprurës se ai në Ukrainë.
Dy grusht-shtetet e Burkina Fasos – i pari në janar dhe tjetri në shtator – sollën nën vëzhgim përfshirjen e Rusisë në vendin e Afrikës Perëndimore. Brenda pak orësh nga grusht-shteti i dytë i, kreu i grupit të fshehtë mercenar të Rusisë, Grupi Wagner, ishte ndër të parët që uroi udhëheqësin e ri të juntës.
Protestuesit duke valëvitur flamujt rusë sulmuan Ambasadën franceze dhe Institutin francez në kryeqytetin Ouagadougou. Shumë thanë se besonin se mercenarët e Wagner janë më të pajisur për të ndaluar dhunën xhihadiste të Burkina Fasos sesa aleatët perëndimorë si Franca.
Mercenarët e Grupit Wagner tashmë kanë krijuar baza për Rusinë në të paktën gjysmë duzinë vendesh afrikane. Këto përfshijnë Republikën e Afrikës Qendrore, Sudanin dhe Malin, i cili po lufton me një kryengritje të ngjashme me atë në Burkina Faso që ka vrarë mijëra dhe zhvendosur rreth 2 milionë njerëz. Grupi Wagner është akuzuar se ka kryer shkelje të të drejtave të njeriut në Mali.
Paqëndrueshmëria e thelluar e shkaktuar nga rebelët ekstremistë islamikë në Sahel ka shkaktuar "zhvendosje masive të popullsisë" në të gjithë Burkina Fason, Mali dhe Nigeri, sipas Programit Botëror të Ushqimit të OKB-së. Kryengritjet dhe grushtet e shtetit kanë rritur gjithashtu frikën se demokracia po rrëshqet në Afrikën Perëndimore, thonë analistët.
Kërcënimi i pandemisë COVID-19 u tërhoq në të gjithë kontinentin, por jo përpara se të ekspozonte pabarazitë globale në shpërndarjen e vaksinave.
Pas shpërthimit të virusit Ebola në Ugandë në shtator, Organizata Botërore e Shëndetësisë bëri thirrje për rreth 88 milionë dollarë për të luftuar sëmundjen e rishfaqur. Por deri në nëntor, OBSH-ja tha se kishte marrë vetëm 20% të shumës.
Një shpërthim i mpox - i njohur më parë si lija e majmunëve - u përhap në mbarë botën. Vaksinimet ishin të disponueshme në vendet e pasura perëndimore për herë të parë, por pavarësisht nga regjistrimi i shumë vdekjeve, Afrika më e varfër ishte e uritur nga vaksinat.
Kapaciteti i përmirësuar i Afrikës për të luftuar shpërthimet e sëmundjeve - i ndërtuar kryesisht në përvojën e luftimit të COVID-19 - po ofron njëfarë optimizmi përpara vitit 2023.
Matshidiso Moeti, drejtor rajonal i Organizatës Botërore të Shëndetësisë për Afrikën, tha në një konferencë në internet më 11 dhjetor se “e ardhmja, sado e vështirë të ketë qenë dy vjetët e fundit, do të na gjejë në një situatë shumë më të mirë për sa u përket strategjive tona, investimeve dhe kapaciteteve tona për të përballuar kërcënimet e shëndetit publik”.
Përktheu: Forca Jashari
