Specialja refuzon disa prova të propozuara nga mbrojtja e ish-krerëve të UÇK-së

Në Dhomat e Specializuara të Kosovës (DHSK) në Hagë me kërkesën e mbrojtjes së Jakup Krasniqit, janë pranuar në prova materiale disa dokumente në rastin ku Krasniqi së bashku me Hashim Thaçin, Kadri Veselin dhe Rexhep Selimin akuzohen për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit.

Mirëpo, në vendimin e 16 tetorit 2025, trupi gjykues ka thënë që provat që lidhen me krime që supozohet se janë kryer nga forcat serbe, janë të parëndësishme në këtë rast ndaj të akuzuarit, duke i refuzuar ato, raporton “Betimi për Drejtësi“.

Më 15 shtator 2025, mbrojtja e Krasniqit kishte dorëzuar kërkesë për pranimin e disa dokumenteve në prova materiale.

Sipas dokumentit të Gjykatës, mbrojtja kishte kërkuar 39 dokumente, e që për disa prej tyre kishte pasur kundërshtime Prokuroria.

Sipas mbrojtjes, këto dokumente përbëhen nga raporte bashkëkohore ndërkombëtare ose materiale nga mediat dhe kanë lidhje të rëndësishme me aktakuzën dhe vendndodhjet që përmenden në atë, siç janë Gjilani, Shala, Rahoveci, Prizreni, Llapashtica, Budakova, Semetishta dhe Drenoci.

Mbrojtja pretendon se këto dokumente janë të rëndësishme për të kundërshtuar pretendimet e aktakuzës që lidhen me ekzistencën e supozuar të një politike kundër kundërshtarëve.

Gjithashtu, mbrojtja pretendon se këto dokumente kanë vlerë provuese lidhur me mungesën e kontrollit efektiv të Krasniqit mbi ndonjë pjesëtar të UÇK-së ose që ka pasur dijeninë për krime të kryera në nivel lokal.

Për provat nga 1 deri në 4 dhe nga 7 deri në 32, trupi gjykues ka vënë re se përbëhen nga raporte ose dokumente të tjera që burojnë nga institucione ndërkombëtare, si dhe janë artikuj filmik nga mediat.

Sipas dokumentit, mbrojtja e Krasniqit pretendon se ato janë për të treguar çorganizimin e UÇK-së dhe paaftësinë e saj për të kontrolluar anëtarët e vet në periudhën pas nënshkrimit të Marrëveshjes së Kumanovës më 9 qershor 1999. Po ashtu, thuhet se këto dokumente dëshmojnë paaftësinë e UÇK-së për të kontrolluar rrethanat kaotike në Rahovec dhe Prizren të shkaktuara pas kthimit masiv të refugjatëve.

Sipas mbrojtjes, dokumentet tregojnë se krimet e kryera në Rahovec dhe Prizren janë kryer nga individë ose grupe që kanë vepruar jashtë kontrollit ose dijenisë së të akuzuarit.

Përveç kësaj, thuhet se këto dokumente lidhen edhe me situatën e sigurisë në Gjilan dhe ekzistencën e LDK-së dhe marrëdhënien e tyre me UÇK-në. Gjithashtu, thuhet se dokumentet e ngjashme janë për të vërtetuar besueshmërinë e një dëshmitari.

Për dokumentin 4, mbrojtja sipas trupit gjykues po synon të tregojë se popullsia shqiptare ishte në një pozitë më të pafavorshme dhe më të rrezikuar në krahasim me popullsinë serbe në një fshat.

Mirëpo, trupi gjykues ka thënë se provat që lidhen me krime që supozohet se janë kryer nga forcat serbe janë të parëndësishme.

“Paneli fillimisht vëren se ka vendosur më herët se provat që lidhen me krime të supozuara të kryera nga forcat serbe janë, në përgjithësi, të parëndësishme për akuzat ndaj të Akuzuarit”, thuhet në vendim.

Sipas trupit gjykues, mbrojtja s’ka vërtetuar ndonjë rast që lidhet me ndonjë prej akuzave ose fakteve në aktakuzë dhe as nuk kanë lidhje me vlerën provuese për organizimin ose aktivitetin e UÇK-së. Si rrjedhojë, u konstatua se mbrojtja e Krasniqit nuk e ka vërtetuar rëndësinë e provës 4.

Ndërsa për provën 11, e cila është një video, trupi gjykues thotë se lidhet me pasojat e krimeve serbe ndaj popullsisë shqiptare, me karakterin mbrojtës të UÇK-së, me akuzat për përfshirjen e saj në zhdukjet dhe vrasjet e disa personave të gjetur në rrethana të paqarta, si dhe me aktet e mundshme të hakmarrjes nga civilët.

Kryesisht, në video pretendohet se janë krime të kryera nga forcat serbe në rrethinë të Rahovecit. Megjithatë, trupi gjykues ka thënë se mbrojtja e Krasniqit nuk ka vërtetuar që pjesa e parë e videos është e rëndësishme për këtë çështje. Ndërsa, pjesa pasuese për qëllimin e pretenduar të UÇK-së për të ndihmuar në hetimin e krimeve dhe aktet e mundshme të hakmarrjes nga popullsia shqiptare në rast se nuk bëheshin arrestime, mund të jenë të rëndësishme për këtë rast, sipas trupit gjykues.

Ndërsa, për provën 12, trupi gjykues thotë se asnjë prej incidenteve që përshkruhen në atë nuk janë të përfshira në aktakuzë, por mund të jenë të rëndësishme për të përcaktuar nivelin e dhunës ndaj anëtarëve të caktuar të pakicave.

Megjithatë, trupi gjykues thotë se kjo provë mund të jetë e rëndësishme sa i përket një aspekti të kufizuar që lidhet kryesisht me identitetin e atyre që janë përfshirë në këto akte dhune.

Kurse, për provën 15, trupi gjykues ka thënë se lidhet kryesisht me krime që pretendohet se janë kryer nga forcat serbe. Andaj e ka konsideruar si provë të parëndësishme për këtë çështje.

Sa i përket provës 16, është pretendimi i mbrojtjes së Krasniqit se ajo lidhet me krimet e kryera nga forcat serbe dhe me narrativën se UÇK-ja nuk kishte kontroll mbi të gjithë individët që kryenin krime pas përfundimit zyrtar të konfliktit.

Trupi gjykues ka thënë se kjo provë mund të ketë një rëndësi të dobët për disa përfundime që mund të nxjerrën në lidhje me politikën e UÇK-së për të shënjestruar kategori të caktuara individësh dhe me sjelljen e të akuzuarve.

Ndërsa, as për provat 18 dhe 19, trupi gjykues ka thënë se mbrojtja e Krasniqit nuk ka vërtetuar se pse janë ato të rëndësishme.

Kurse, për provat 21 dhe 22, trupi gjykues thotë se mbrojtja pretendon se lidhen me hetime penale ndaj një dëshmitari nga i cili Prokuroria kishte hequr dorë. Sipas mbrojtjes, ky hetim kishte të bënte me krime që kanë të bëjnë me zonën dhe periudhën kohore të aktakuzës.

Në anën tjetër, trupi gjykues për këto prova ka thënë se viktimat e identifikuara në raportet e hetimit penal nuk janë viktima të përmendura në aktakuzë si dhe krimet e përshkruara në atë nuk kanë lidhje me këtë çështje.

Kurse, për dokumentet 5 dhe 6 që kanë të bëjnë me fshatin Shalë, thuhet se janë materiale filmike të publikuara nga mediat ndërkombëtare si dhe një raport nga institucione të huaja.

Për këto, mbrojtja kishe thënë se janë të rëndësishme për të treguar raste kur personat e kapur nga UÇK-ja gjatë luftës raportuan se ishin trajtuar drejt, duke kundërshtuar kështu pretendimet se ndalimet dhe keqtrajtimet e atribuuara UÇK-së.

Sipas dokumentit, këto dy prova i referohen ngjarjeve të janarit të 1999-ës, ndërkohë që akuzat në aktakuzë që kanë të bëjnë me Shalë, lidhen me tetor dhe nëntor të 1998-ës.

“Megjithatë, konsiderohet se këto prova të propozuara lidhen me një incident që është i rëndësishëm për të përcaktuar aftësinë e UÇK-së për të arrestuar dhe liruar të ndaluarit, dhe mund të jenë të rëndësishme për disa përfundime që po kërkohen nga Palët në lidhje me ndalimet e UÇK-së”, thuhet në vendim, i cili konstatoi se këto dokumente janë të rëndësishme dhe u pranuan në prova.

Provat e propozuara 33 dhe 34 që kanë të bëjnë me Llapashticën, thuhet se janë artikuj të publikuar në dy media të ndryshme. Mbrojtja kishte thënë se janë të rëndësishme për marrëdhëniet midis UÇK-së dhe LDK-së, duke kundërshtuar kështu ekzistencën e pretenduar të një politike të UÇK-së kundër kundërshtarëve politikë dhe tregimin se informacioni i dhënë nga media nuk kishte origjinë nga Shtabi i Përgjithshëm i UÇK-së, por nga njësi individuale në terren, duke kundërshtuar kështu pretendimin se të akuzuarit ishin të përfshirë në formulimin dhe shpërndarjen e të gjitha informacioneve që merrte media.

Mirëpo, trupi gjykues ka thënë se këto dokumente nuk lidhen me krimet në Llapashticë të cilat përmenden në aktakuzë. Megjithatë, për provën 33, trupi gjykues ka thënë se mund të jetë e rëndësishme për çështjen e marrëdhënieve midis udhëheqjes së UÇK-së në Zonën Operative të Llapit dhe LDK-së (dhe organizatave të tjera lokale).

Ndërsa, për provën 34, Specialja ka thënë se është e rëndësishëm për aq sa mund të tregojë se komanda e Zonës Operative të Llapit publikonte njoftime publike përmes mediave. Ky artikull, sipas trupit gjykues gjithashtu përmban informacion të përgjithshëm që mund të jetë i rëndësishëm për të përcaktuar ekzistencën e një konflikti të armatosur jondërkombëtar në atë kohë.

Për provat 35 dhe 36 që kanë të bëjnë me Budakovën she Semetishten, thuhet se përbëhen nga përmbledhje dokumentesh që lidhen me hetimet penale të dy viktimave të dyshuara për vrasje.

Mbrojtja e Krasniqit ka pretenduar se ato prova janë të rëndësishme për zhdukjen e dy viktimave të përmendura në aktakuzë dhe synojnë të tregojnë se autori i dyshuar ka qenë një ushtar i thjeshtë, i cili, sipas raportimeve, nuk ka vepruar sipas urdhrit të një eprori.

Si rrjedhojë, edhe trupi gjykues i ka pranuar këto dy dokumente duke i quajtur të rëndësishme për faktet dhe rrethanat që lidhen me këtë rast gjyqësor.

Kurse, provat 37 deri në 39 që kanë të bëjnë me Drenocin, thuhet se përbëhen nga një pamje e ngrirë e një videoje, si dhe janë raporte që burojnë nga një institucion ndërkombëtar në lidhje me rrëmbimin e dy viktimave.

Sipas mbrojtjes, këto dokumente e mbështesin ekzistencën e gjakmarrjeve në Kosovë dhe dëshmojnë vdekjen e një viktime.

Mirëpo, trupi gjykues pretendon se dokumenti 37 nuk është i rëndësishëm për këto procedura pasi që as edhe viktima e gjakmarrjes së pretenduar nuk është viktimë pjesëmarrëse në këto procedura.

Ndërsa, prova 38, thuhet se janë përmbledhje të deklaratave të dy dëshmitarëve gjatë një hetimi penal. Si rrjedhojë, trupi gjykues ka thënë se ato nuk mund të pranohen përmes tabelës së provave. Pra, nuk u pranua ky dokument e ngjashëm as prova 37. Ndërsa, prova 39 u pranua.

Mbrojtja ka filluar me paraqitjen e provave të saj më 15 shtator 2025, ku për tri ditë me radhë u dëgjua ish-ndihmësi i sekretarit amerikan të shtetit, James Rubin./Betimi për Drejtësi