Drafti i Strategjisë së Qeverisë për Përshtatje ndaj Ndryshimeve Klimatike thekson se Kosova po përballet me rreziqe serioze klimatike, përfshirë përmbytjet, rrëshqitjet e dheut, valët ekstreme të nxehtësisë dhe thatësirat, të cilat tashmë tejkalojnë kapacitetet ekzistuese të menaxhimit të fatkeqësive.
Afro gjysma e territorit klasifikohet si zonë me rrezik të lartë ose shumë të lartë, me komunat perëndimore dhe jugore – Mitrovica, Vushtrria, Podujeva, Skenderaj, Ferizaj dhe Lipjan – më të ekspozuara ndaj përmbytjeve dhe dëmeve të mundshme. Strategjia vlerëson se përmbytjet e viteve të fundit dhe reshjet ekstreme kanë shkaktuar dëme ekonomike që arrijnë miliona euro dhe se pa masa urgjente adaptimi, rreziqet klimatike mund të ulin Prodhimin e Brendshëm Bruto deri në 5.1% deri në vitin 2050.
Përballja me këto rreziqe kërkon investime të konsiderueshme, të cilat vlerësohen deri në 2.8 miliardë euro, për përmirësimin e infrastrukturës, forcimin e digave, menaxhimin e ujit, përmirësimin e qëndrueshmërisë klimatike në bujqësi dhe pylltari, si dhe mbrojtjen e shëndetit publik. Megjithatë, strategjia thekson se Kosova përballet me pengesa politike dhe institucionale.
Vendi nuk është palë e konventave ndërkombëtare për klimën, si Konventa Bazë e Kombeve të Bashkuara për Ndryshimet Klimatike (UNFCCC), dhe nuk ka qasje në mekanizmat shumëpalësh financiarë si ‘Global Environment Facility’ dhe ‘Green Climate Fund’. Kjo e bën të vështirë sigurimin e fondeve për zbatimin e masave ambicioze të adaptimit dhe e vendos Kosovën në një pozitë të pafavorshme krahasuar me shtetet e tjera që marrin mbështetje ndërkombëtare për të ulur emetimet dhe për të menaxhuar rreziqet klimatike.
Hyrja në fuqi e Ligjit për Ndryshimet Klimatike në janar 2024 dhe krijimi i Këshillit Kombëtar për Ndryshimet Klimatike dhe Sekretariatit të tij synojnë të institucionalizojnë veprimet për klimën dhe të krijojnë bazën për koordinim ndërsektorial. Megjithatë, pa mbështetje të jashtme dhe investime të konsiderueshme, Kosova rrezikon të mbetet e pambrojtur ndaj pasojave të ndryshimeve klimatike, të cilat ndikojnë në zhvillimin socio-ekonomik, sigurinë e komuniteteve dhe qëndrueshmërinë e infrastrukturës jetike.
Strategjia nënvizon se forcimi i kapaciteteve institucionale, mobilizimi i burimeve vendore dhe ndërkombëtare dhe integrimi i qëndrueshmërisë klimatike në agjendën e zhvillimit është jetik për të garantuar stabilitetin afatgjatë të vendit.