Në mungesë të injeksionit, pacientët detyrohet të marrin doza gjaku

Tash e tre muaj, pacientët në dializë, të cilët trajtohen në Spitalin e Gjilanit, janë duke u përballur me mungesë të një injeksioni që trajton aneminë. E në vend të tij dhe një bari tjetër alternativ, ata detyrohen që të marrin gjak si alternativë. Në ShSKUK kanë treguar se ky bar mungon meqë kompania e kontraktuar në 2021-n nuk mund ta importojë atë pa Autorizim Marketingu, certifikatë e cila kërkohet me Udhëzimin e ri Administrativ, të nxjerrë nga Ministria e Shëndetësisë

Pacientët me dializë janë të detyruar të marrin gjak si alternativë për ta trajtuar aneminë, meqë prej tre muajsh në Spitalin e Gjilanit mungon injeksioni Recormon.

Një familjare e një pacienteje ka treguar në kushte anonimiteti se gjatë kësaj periudhe nënës së saj i është dashur t’i marrë tri doza të gjakut, meqë nuk ka mundur ta marrë tri herë në javë medikamentin që mungon.

“Nëna ka marrë gjak tri doza, tash javët e fundit, se ka rënë pagjakësia në 60. Nuk ka Recormon, injeksione. Nuk iu kanë dhënë qe tre muaj. Edhe si mos ta marrë atë, gjaku bie. Tani ne familjarët duhet të kujdesemi për të kërkuar gjak”, ka thënë kjo familjare e pacientes.

Në Spitalin e Gjilanit kanë thënë se probleme me furnizim me këtë bar kanë në tremujorin e parë të këtij viti dhe se janë duke pritur përgjigje nga Shërbimi Spitalor Klinik Universitar (ShSKUK).

Drejtori i këtij spitali, Arsim Emini, thotë se që nga e shtuna e kaluar ka mungesë edhe të barit tjetër alternativ.

“Para dy javësh jemi furnizuar me 200 flakona të barit Eritropoetine, bar ky i njëjtë me preparatin Recormon, por me veprim të shkurtër. Bari Recormon është depopreparat dhe për shkak të problemeve me furnizim në Barnatoren Qendrore në QKUK, edhe ne nuk jemi furnizuar. Në të tilla raste të mungesës së këtij bari, jemi të detyruar që pacientëve t’u japim transfuzion të gjakut si alternativë”, ka thënë Emini.

Por familjarja e mohon të ketë marrë ndonjëherë pacientja këtë bari alternativ.

“Nuk ka marrë diçka në vend të tij, sepse nëse do të kishte marrë, nuk do t’i kishte rënë pagjakësia në 60. S’ka aty asgjë. Unë mjetet për gjak që i merren, kam shkuar t’i blej, se nuk kishte pasur. Shiringa nuk kishte pasur. Është dashur të shkoj t’i blej”, ka thënë ajo.

Në ShSKUK thonë se ky produkt ka qenë i planifikuar në sasi më të vogla në krahasim me atë të Darbapoetin Alfa, e që pamundësia për import, si pasojë e Udhëzimit të ri Administrativ që e ndalon importin e barnave pa Autorizim Marketingu, ka shpenzuar stoqet e Recormonit.

Sipas ShSKUK-së, nuk është parashikuar mungesa e Darbapoetinës dhe nuk është planifikuar alternativa në mungesë të këtij bari.

Injeksioni Darbepoetin Alfa përdoret për trajtimin e anemisë (një numër më i ulët se normal i qelizave të kuqe të gjakut) te njerëzit me dështim kronik të veshkave.

“Darbapoetin Alfa, produkt ky që nuk mund të importohet nga Operatori Ekonomik për shkak të ndryshimeve në legjislacion (shfuqizimi i Udhëzimit Administrativ për import të produkteve pa paralele), pra që do të thotë se mungesa e Darbapoetinës ka shkaktuar shpenzim të shpejtë të stoqeve me Erythropoetin të spitaleve rajonale që kanë planifikuar (që përdoret si alternativë në mungesë të Darbopoetinës). Gjatë kësaj jave do të analizohen dhe shqyrtohen mundësitë për porosi shtesë të produkteve alternative të qendrave të dializës në SHSKUK”, thuhet në përgjigjen me shkrim të ShSKUK-së.

Ndryshe nga Spitali i Gjilanit, në atë të Mitrovicës dhe Pejës thonë të kenë furnizim stabil edhe me medikamentet alternative që i kanë planifikuar t’i përdorin.

Në Spitalin e Pejës kanë bërë të ditur se para një jave janë furnizuar me të.

“Për momentin Recormon e kemi. Shërbimin e dializës tek institucioni ynë e marrin aktualisht 83 pacientë. Po në raste përdorim edhe Eritropoetin. Kjo varet nga furnizimet që sigurohen nga niveli qendror. Furnizimet e fundit kanë qenë para 1 jave”, kanë thënë në Spitalin e Pejës.

Edhe në Spitalin e Mitrovicës thanë se e kanë këtë bari në stok.

“Në Spitalin e Përgjithshëm në Mitrovicë, jemi shumë mirë të furnizuar me barna për pacientë në Repartin e Hemodializës. Po, jemi të furnizuar me injeksionin Recormon. Aktualisht në stok kemi 390 copë. Afërsisht jemi furnizuar para 1 muaji. Në spitalin tonë kemi 70 pacientë që marrin shërbim në Repartin e Hemodializës”, thuhet në përgjigjen e Spitalit të Mitrovicës. “Injeksioni Eritropoetin jepet rregullisht te të gjithë pacientët dhe në stok kemi afërsisht 500 copë, ndërsa injeksioni Recormon përdoret te disa pacientë më specifikë. Këto medikamente janë të domosdoshme për secilin pacientë në Repartin e Hemodializës”.

Për sigurimin e këtyre medikamenteve, kompania farmaceutike “Meditech” është kontraktuar nga ShSKUK-ja më 24 gusht 2021, me kohëzgjatje të kontratës deri në gusht të këtij viti.

Në nëntor të vitit të kaluar, ajo kishte kërkuar nga Ministria e Shëndetësisë që t’i lejohet importi i barnave pa Autorizim Marketingu për shërbimet që i kanë kontraktuar para se të ndryshohej Udhëzimi Administrativ në tetor.

“Pas hyrjes në fuqi të Udhëzimit Administrativ (Shëndetësi) nr. 01/2022 për thjeshtësimin e procedurave për regjistrimin dhe importin e produkteve mjekësore që nuk kanë paralele të autorizuara në Republikën e Kosovës (“UA për importin e barnave pa MA”), produkti i vetëm që është afektuar është Darbopoetine Alfa, i cili nuk posedon Autorizim Marketingu për Kosovë. Meditech ShPK nuk ka pasur asnjë vonesë në liferimin e sasive të këtyre produkteve dhe ka liferuar sipas kërkesave dhe kontratave valide me SHSKUK-në”, thuhet në një përgjigje të kompanisë “Meditech”.

E, në Ministrinë e Shëndetësisë kanë kërkuar nga kompanitë që t’i regjistrojnë produktet e tyre, për të cilat janë kontraktuar.

“Produktet që nuk janë të regjistruara (si në rastin konkret që e keni potencuar), i nënshtrohen trajtimit nga Komisioni për Regjistrimin e Produkteve pa paralele, i cili shqyrton aplikacionin dhe dokumentacionin përkatës për regjistrimin e produktit. MSh-ja i inkurajon qarkulluesit farmaceutikë që t’i regjistrojnë produktet farmaceutike me qëllim që pacientëve t’u sigurohen barna të sigurta dhe cilësore”, thuhet në përgjigjen e Ministrisë së Shëndetësisë.

KOHA ka drejtuar pyetje te kompania nëse ka aplikuar për regjistrim të barit, por nuk ka marrë përgjigje.

Udhëzimi Administrativ ndalon kontraktimin e barnave pa Autorizim Marketingu, certifikatë që mes të tjerash garanton kualitetin e produktit. Dokumenti u nxor nga Qeveria, pasi KOHA publikoi një numër storiesh që dëshmonin se institucionet shëndetësore kontraktonin barna, pa pasur këtë certifikatë.