-
Nga:
Associated Press
- 22 mars 2023 15:33
- Shpërndaje në:
Një raport i publikuar në prag të konferencës së parë të madhe të OKB-së për ujin në më shumë se 45 vjet thotë se 26% e popullsisë së botës nuk ka qasje në ujë të pijshëm të sigurt dhe 46% nuk ka qasje në kanalizimet bazë.
Raporti i OKB-së për Zhvillimin Botëror të Ujit 2023, përshkruan një pamje të zymtë të boshllëkut të madh që duhet të plotësohet për t’i përmbushur qëllimet e OKB-së për të siguruar që të gjithë njerëzit të kenë qasje në ujë të pastër dhe kanalizime deri në vitin 2030.
Richard Connor, kryeredaktor i raportit, ka theksuar në një konferencë për media se kostoja e vlerësuar e përmbushjes së qëllimeve është midis 600 miliardë dhe 1 trilion dollarë në vit.
Por po aq e rëndësishme, ka thënë Connor, është krijimi i partneriteteve me investitorët, financuesit, qeveritë dhe komunitetet e ndryshimeve klimatike për të siguruar që paratë të investohen në mënyra për të mbështetur mjedisin dhe për të siguruar ujë të pijshëm për 2 miliardë njerëz që nuk e kanë atë dhe kanalizime për 3.6 milionë të tjerë në nevojë.
Sipas raportit, përdorimi i ujit është rritur globalisht me afërsisht 1% në vit gjatë 40 viteve të fundit “dhe pritet të rritet me një ritëm të ngjashëm deri në vitin 2050, i nxitur nga një kombinim i rritjes së popullsisë, zhvillimit socio-ekonomik dhe ndryshimeve të modeleve të konsumit”.
Connor ka sqaruar se rritja aktuale e kërkesës po ndodh në vendet në zhvillim dhe ekonomitë në zhvillim, ku ajo nxitet nga rritja industriale dhe veçanërisht nga rritja e shpejtë e popullsisë së qyteteve. Pikërisht në këto zona urbane “ka rritje të madhe të kërkesës”, ka thënë ai.
Me bujqësinë që përdor 70% të të gjithë ujit në nivel global, ka thënë Connor, ujitja për të mbjellat duhet të jetë më efikase - siç është në disa vende që tani përdorin ujitje me pika, e cila kursen ujin. “Kjo lejon që uji të jetë i disponueshëm për qytetet”, ka shpjeguar ai.
Si rezultat i ndryshimit të klimës, thuhet në raport, “mungesa sezonale e ujit do të rritet në rajonet ku është aktualisht e bollshme – si Afrika Qendrore, Azia Lindore dhe pjesë të Amerikës së Jugut – dhe do të përkeqësohet në rajonet ku uji tashmë është në mungesë, si te Lindja e Mesme dhe Sahara në Afrikë”.
Mesatarisht, “10% e popullsisë globale jeton në vende me stres të lartë ose kritik të ujit” - dhe deri në 3.5 miliardë njerëz jetojnë në kushte të stresit ujor të paktën një muaj në vit, thuhet në raportin e lëshuar nga UNESCO, OKB-ja Arsimore dhe Organizata Shkencore dhe Kulturore.
Që nga viti 2000, përmbytjet në tropikët janë katërfishuar ndërsa përmbytjet në gjerësinë veriore të mesme janë rritur 2.5 herë, thuhet në raport. Tendencat në thatësira janë më të vështira për t’u vendosur, ka thënë ai, “megjithëse një rritje në intensitetin ose frekuencën e thatësirave dhe 'ekstremet e të nxehtit' mund të pritet në shumicën e rajoneve si rezultat i drejtpërdrejtë i ndryshimit të klimës”.
Sa i përket ndotjes së ujit, Connor ka thënë se burimi më i madh i ndotjes janë ujërat e zeza të patrajtuara.
“Globalisht, 80% e ujërave të zeza lëshohen në mjedis pa asnjë trajtim”, ka thënë ai, “dhe në shumë vende në zhvillim është pothuajse 99%.
Këto dhe çështje të tjera, duke përfshirë mbrojtjen e ekosistemeve ujore, përmirësimin e menaxhimit të burimeve ujore, rritjen e ripërdorimit të ujit dhe promovimin e bashkëpunimit përtej kufijve për përdorimin e ujit do të diskutohen gjatë Konferencës treditore të OKB-së për Ujërat e bashkëkryesuar nga Mbreti Willem-Alexander i Holandës dhe Taxhikistani Presidenti Emomali Rahmon.
Janë 171 vende, duke përfshirë mbi 100 ministra, në listën e folësve së bashku me më shumë se 20 organizata. Takimi do të përfshijë gjithashtu pesë “dialogë ndërveprues” dhe dhjetëra ngjarje anësore.
Përktheu: Blerta Haxhiu
