Botë

AP: Sundimi taleban po i ngufat gratë

“Amnesty” vlerësoi se talebanët gjithashtu kanë shfuqizuar legjislacion që mbron viktimat që përballen me dhunën në familje dhe se talebanët kanë arrestuar gra dhe vajza për shkelje të vogla dhe kanë kontribuuar në rritjen e martesave të fëmijëve. Raporti gjithashtu dokumentoi torturën dhe abuzimin e grave të arrestuara nga talebanët për organizimin e protestave kundër kufizimeve

(Associated Press) - Jeta e grave dhe vajzave afgane po shkatërrohet nga goditja "mbytëse" nga talebanët që kur morën pushtetin gati një vit më parë, vlerësoi “Amnesty International” në një raport të publikuar të mërkurën.

Pasi pushtuan kryeqytetin, Kabulin, në gusht 2021 dhe rrëzuan Qeverinë e mbështetur ndërkombëtarisht, talebanët u paraqitën si të moderuar pas marrjes së pushtetit fillimisht në vitet 1990. Fillimisht, zyrtarët talebanë folën për lejimin e grave që të vazhdojnë të punojnë dhe vajzave që ta vazhdojnë shkollimin e tyre.

Në vend të kësaj, ata formuan një qeveri tërësisht mashkullore me veteranë të sundimit të tyre të vijës së ashpër që ua ka ndaluar vajzave shkollimin që nga klasa e shtatë, kanë imponuar veshje të gjithanshme, që i lënë të dukshme vetëm sytë dhe kufizojnë qasjen e grave në punë.

Dokumentimi i torturave

“Amnesty” vlerësoi se talebanët gjithashtu kanë shfuqizuar legjislacion që mbron viktimat që përballen me dhunën në familje dhe se kanë arrestuar gra dhe vajza për shkelje të vogla dhe kanë kontribuuar në rritjen e martesave të fëmijëve. Raporti gjithashtu dokumentoi torturën dhe abuzimin e grave të arrestuara nga talebanët për organizimin e protestave kundër kufizimeve.

“Të marra së bashku, këto politika formojnë një sistem represioni që diskriminon gratë dhe vajzat në pothuajse çdo aspekt të jetës së tyre”, thuhet në raport. "Kjo goditje mbytëse kundër popullsisë femërore të Afganistanit po rritet dita-ditës."

Studiuesit e grupit vizituan Afganistanin në mars si pjesë e një hetimi nëntëmujor të kryer nga shtatori 2021 deri në qershor 2022. Ata intervistuan 90 gra dhe 11 vajza, midis 14 dhe 74 vjeç, në të gjithë Afganistanin.

Midis tyre kishte gra të burgosura për protesta, të cilat përshkruanin torturat në duart e rojeve talebanë, duke përfshirë rrahje dhe kërcënime me vdekje.

Një grua i tha “Amnestyt” se rojet e rrahën atë dhe gratë e tjera në gjoks dhe midis këmbëve, "në mënyrë që ne të mos mund t'i tregonim botës". Njëri i tha: "Unë mund të të vras ​​tani dhe askush nuk do të thoshte asgjë".

Një studente universiteti që u arrestua tha se ishte goditur me shufër elektrike në shpatulla, fytyrë, qafë dhe gjetkë, ndërsa talebanët i bërtisnin. Njëri e mbajti atë me armë dhe i tha: "Unë do të të vras ​​dhe askush nuk do të mund të ta gjejë trupin tënd".

Ngrihet numri i martesave të fëmijëve

Raporti vlerësoi se normat e martesave të fëmijëve, të hershme dhe të detyruara, në Afganistan janë në rritje nën sundimin e talebanëve.

Rritja, shkruan “Amnesty”, është nxitur nga kriza ekonomike dhe humanitare në Afganistan dhe mungesa e arsimit dhe perspektivave të punës për gratë dhe vajzat. Raporti dokumentoi raste të martesave të detyruara të grave dhe vajzave me anëtarët talebanë – nën presionin e një anëtari taleban ose nga familjet e grave.

Një grua nga një provincë qendrore e Afganistanit i tha “Amnestyt” se ishte detyruar ta martonte vajzën 13-vjeçare me një fqinj 30-vjeçar në këmbim të 60.000 afganëve (rreth 670 dollarë amerikanë). Ajo ndihej e lehtësuar sepse vajza e saj "nuk do të jetë më e uritur".

Ajo po konsideronte të njëjtën gjë edhe për vajzën e saj 10-vjeçare, por po frenohej me shpresën se vajza mund të ketë arsim dhe përfundimisht të sigurojë punë për ta mbajtur familjen. “Sigurisht, nëse nuk e hapin shkollën, do të më duhet ta martoj edhe atë”, shtoi ajo.

“Kur keni një qeverisje patriarkale, luftë, varfëri, thatësirë, vajza jashtë shkollës. Me të gjithë këta faktorë të kombinuar … ne e dinim se martesa e fëmijëve do të vinte në fund”, tha Stephanie Sinclair, drejtoreshë e “Too Young to Wed”, e cila u citua në raport.

Talebanët pushtuan Kabulin, ndërsa forcat e SHBA-së dhe NATO-s po tërhiqeshin nga Afganistani, duke i dhënë fund një lufte gati 20-vjeçare kundër kryengritjes së talebanëve. Bota ka refuzuar të njohë sundimin e talebanëve, duke kërkuar që ai të respektojë të drejtat e njeriut dhe të tregojë tolerancë ndaj grupeve të tjera. SHBA-ja dhe aleatët kanë ndërprerë miliarda nga fondet e zhvillimit që e mbajtën Qeverinë në këmbë, si dhe kanë ngrirë miliarda në asetet kombëtare afgane.

Kjo e çoi ekonominë tashmë të shkatërruar në rënie të lirë, duke rritur varfërinë në mënyrë dramatike dhe duke krijuar një nga krizat më të këqija humanitare në botë. Miliona, duke luftuar për të ushqyer familjet e tyre, mbahen gjallë nga një përpjekje masive ndihmash e udhëhequr nga OKB-ja.

“Amnesty” i bëri thirrje komunitetit ndërkombëtar që të ndërmarrë veprime për të mbrojtur gratë dhe vajzat afgane.

“Më pak se një vit pas marrjes së Afganistanit nga talebanët, politikat e tyre drakoniane po privojnë miliona gra dhe vajza nga e drejta e tyre për të bërë jetë të sigurt, të lirë dhe të përmbushur”, tha Agnès Callamard, sekretarja e përgjithshme e “Amnestyt”.

“Nëse komuniteti ndërkombëtar dështon të veprojë, ai do të braktisë gratë dhe vajzat në Afganistan dhe do të minojë të drejtat e njeriut kudo”, tha ajo.