Remontet në “Kosova B” e importi, faktorë ndikues në rritjen e çmimit të energjisë
Bordi i Zyrës së Rregullatorit të Energjisë ka miratuar të enjten të hyrat maksimale të lejuara për KESCO-n, në bazë të të cilave rritja e çmimit të energjisë pritet që të jetë 15 për qind. Tarifat e reja do të përcaktohen javën e ardhshme dhe do të hyjnë në fuqi më 1 prill. Kundër rritjes së çmimit të energjisë ka dalë Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut, që nëpërmjet një reagimi ka kërkuar nga qytetarët që ta kundërshtojnë rritjen
Remontet e planifikuara gjatë këtij viti në dy njësi të “Kosovës B”, të cilat do të zgjasin nga 90 ditë, janë një prej elementëve që do të ndikojnë në rritjen e çmimit të energjisë elektrike prej 15 për qind, pasi që në mungesë të prodhimit vendor, KEDS-i dhe KESCO-ja do të obligohen që boshllëkun në furnizim ta mbushin me import.
Çmimi më i lartë i importit, krahasuar me prodhimin vendor, do të ketë efekt në rritjen e kostos së sistemit energjetik për furnizim me energji për konsumatorët, dhe kjo është reflektuar edhe në të hyrat maksimale të lejuara për KESCO-n. Bordi i Zyrës së Rregullatorit të Energjisë (ZRRE) ka miratuar të enjten të hyrat maksimale të lejuara për KESCO-n, të cilat janë në nivel prej rreth 400 milionë eurosh dhe rreth 50 milionë euro shtesë që do t’i paguajnë konsumatorët. Bazuar në raportin preliminar, janë për rreth 5 milionë euro më shumë sesa miratimi.
Ymer Fejzullahu, kryesuesi i Bordit të ZRRE-së, ka thënë se gjatë raportit konsultativ, të hyrat maksimale për KESCO-n kanë qenë 394 milionë euro.
“Pas shqyrtimit të komenteve dhe bazuar në të dhënat e fundit që stafi i ZRRE-së i ka marrë në shqyrtim, ka rezultuar që të hyrat maksimale të lëvizin nga 394 milionë në 298 milionë euro… Në bazë të kalkulimeve pritet që kjo të rezultojë me një rritje prej 15 për qind”, ka thënë Fejzullahu.
KEDS-i, KESCO-ja dhe KOSTT-i do të aplikojnë për tarifa bazuar në vendimin e Bordit të ZRRE-së për të hyra maksimale të lejuara. E kërkesa e KEK-ut për rritjen e çmimit të energjisë të cilën ai e shet nuk është marrë parasysh nga ZRRE-ja.
“KEK-u duhet të negociojë në harmoni me legjislacionin në fuqi kontratën mes këtyre tre të licencuarve, se cili do të jetë çmimi do të dihet me firmosjen e kontratës së KEK-ut për periudhën njëvjeçare dhe më pas ZRRE-ja do të marrë parasysh në shqyrtimin e ardhshëm”, ka thënë ai.
Fejzullahu ka sqaruar se mjetet e ndara nga Qeveria, si subvencionim për energjinë elektrike për këtë vit, nuk kanë qenë të mjaftueshme për të ndalur shtrenjtimin e energjisë elektrike. Për vitin e ri tarifor, Qeveria ka ndarë rreth 35 milionë euro.
“Kemi thënë që ato mjete, të cila janë subvencionuar deri më datë 15 mars, janë reflektuar në të hyrat e lejuara maksimale. Po, përkundër tyre, ekziston një kosto shtesë rreth 50 milionë euro që janë të nevojshme për të reflektuar koston e sistemit për furnizim me energji elektrike”, ka thënë ai.
Duke folur në emisionin “60 Minuta” të KTV-së, Zejnullahu ka përmendur çmimet e importit, normën e inflacionit dhe investimet e parashikuara në termocentralin “Kosova B” si faktorët kryesorë që kanë ndikuar në rritjen e kostos së furnizimit me rrymë.
“Komponentët kryesorë që kanë ndikuar në rritjen e kostos së furnizimit me energji elektrike janë çmimet e importit, edhe pse nuk janë të larta si vitin e kaluar. Mirëpo nëse e krahasojmë me 10 vjetët e fundit, kur çmimi i importit ka qenë 50-60 euro, në këta dy vjet çmimi i importit ka qenë 150 euro. Çmimi i importit për vitin e ardhshëm pritet të jetë 150 deri në 160 euro për megavat. Kjo është komponentë kryesore e ndikimit në rritjen e kërkesës për rritje të të hyrave të lejuara maksimale për KESCO-n, ku përfshin të gjitha kërkesat edhe për KEDS-in, edhe për KOSTT-in”, ka thënë ai.
Fejzullahu ka thënë, po ashtu, se pritet që mbi 80 milionë euro do të investohen, një pjesë e të cilave do të jetë grand nga Komisioni Evropian dhe pjesa tjetër investime vetjake nga KEK-u.
“Kemi pasur komente nga Qeveria e Kosovës, Zyra e Presidencës, KEK-u, KOSTT-i, KEDS-i, KESCO-ja. Fatkeqësisht nuk kemi pasur shumë komente prej partive politike. Asnjë prej partive politike nuk ka dorëzuar komente, as nga shoqëria civile. Ka qenë një sindikatë e punëtorëve të KEDS-it dhe KESCO-s që kanë kërkuar rritje të pagave të personelit që punojnë aty. Meqenëse tash janë vendosur të hyrat e lejuara maksimale, KESCO-ja, KEDS-i dhe KOSTT-i e kanë për obligim konform legjislacionit në fuqi që brenda një jave t’i dorëzojnë aplikacionet për tarifa që do të fillojnë të zbatohen nga data 1 prill”, ka thënë ai.
Fejzullahu ka thënë se propozimi është që të ketë rritje te të gjithaë kategoritë e konsumatorëve, edhe ata afaristë e edhe shtëpiakë.
Por kundër rritjes së çmimit të energjisë është shprehur Këshilli për Mbrojtjen e të Drejtave dhe Lirive të Njeriut (KMDLNJ). Në një reagim të këtij këshilli është theksuar se qytetarët me të drejtë janë të pakënaqur, pasi që kjo rritje do të përcillet me ngritje zinxhirore të çmimeve edhe te artikujt dhe shërbimet tjera.
“Nuk duhet të ndalen vetëm me një reagim të çastit në KMDLNj apo te Avokati i Popullit, por duhet të organizohen, përmes aktivizmit qytetar, në mbrojtje të interesave të tyre, aq më parë që kategoritë e cenueshme; pensionistët, përfituesit e skemave pensionale, veteranët dhe invalidët e luftës, viktimat e dhunës seksuale gjatë luftës që nga fillimi i zbatimit për përkrahje financiare, kompensimet apo lëmoshat sociale që i marrin, nuk janë rritur aspak në ndërkohë që çmimet kanë shkuar në qiell”, thuhet në reagim.
KMDLNJ-ja u ka bërë thirrje edhe deputetëve të Kuvendit që të kundërshtojnë shtrenjtimin e rrymës.
Vitin e kaluar tarifat e energjisë kanë shënuan rritje vetëm për konsumatorët që shpenzojnë mbi 800 kilovat energji në muaj, falë subvencionimit që u bë nga Qeveria.
