Qorrolli: Moslejimi i kandidimit të Kurtit mund të çojë te pezullimi i zgjedhjeve

Juristi Vigan Qorrolli i sheh shumë të mundshme komplikimet, lidhur me rastin e dënimeve të kreut të Vetëvendosjes, Albin Kurti, dhe tre anëtarëve tjerë, në rast se ata nuk lejohen nga KQZ-ja të kandidojnë në zgjedhjet e ardhshme. Ata kishin marrë dënim me kusht që kishin marrë në vitin 2018 për hedhje të gazit lotsjellës.

Qorrolli ka thënë se ndonëse sipas kodit penal të Kosovës, dënimi i Kurtit bie në kategorinë e dytë, ato të dënimeve alternative, me vendimin e djeshëm të Gjykatës Kushtetuese nuk bëhet një dallim i tillë.

Qorrolli ka thënë se me vendimin e Kushtetueses, mbetet e KQZ-ja të vendosë nëse do ta lejojë kandidimin e Kurtit apo jo. E në rast se nuk lejohet kandidimi, atëherë ai vlerëson se VV-ja mund ta dërgojë çështjen në Gjykatën Kushtetuese, e të pezullohen zgjedhjet deri te një interpretim për këtë çështje.

“Dënimi i Z. Kurtit bie në kategorinë e dytë të dënimeve sipas kodit penal të Kosovës. Sistemit tonë penal. Z. Kurti e tre të tjerët që ishin në listë në shtator të vitit 2018, iu bë dënimi i plotëfuqishëm i aktgjykimit të Gjykatës Themelore në Prishtinë nga Gjykata e Apelit. Ai e ka kryer veprën penale të hedhjes së gazit lotsjellës. Dënimi me kusht bën pjesë në dënim alterantiv, jo dënim kryesor,. Gjykata thotë se nëse ai nuk kryen vepër tjetër brenda dy vjetëve të ardhshme, atij nuk do t’i ekzekutohet sanskioni kryesor. Masa e sanskionit penal është alternativ dhe nuk është si rasti i z. Arifi kur është shqiptuar dënimi kryesor. Gjykata Kushtetuese nuk e përmend këtë. Nuk e bën dallimin, por kodi penal e bën dallimin. Unë ajo që pres të ndodhë, është që Z. Kurti ta dërgojë listën si kryetar i partisë, listën me emrin e tij në KQZ. Dhe vetëm nëse KQZ-ja e refuzon kandidaturën e Z. Kurtit, atëherë Z. Kurti e subjekti i tij politik t’i shtjerrin gjitha mjetet juridike, të ankohen në PZAK e më pas në Gjykatën Supreme, të kërkojnë masë të përkohshme. E ta dërgojnë pastaj çështjen në Gjykatën Kushtetuese, e cila mund t’i pezullojë zgjedhjet, nëse kemi nevojë për interpretim të ri. Unë e shoh 99 për qind të mundshme, pasi me këtë aktgjykim të mbrëmshëm KQZ-ja mund ta ndalojë, por edhe ta lejojë kandidimin e Kurtit e tjerëve. I mbetet në diskrecion të KQZ-së për ta interpretuar te lloji i dënimeve”, ka thënë Qorrolli në DESKUN e KOHËS.

Qorrolli: Të dënuarit nëse s’përfshihen në listë zgjedhore mund të ushtrojnë funksione ekzekutive

Juristi Vigan Qorrolli në emisionin Desku në KTV ka thënë se të gjithë të dënuarit, nëse nuk përfshihen në listë zgjedhore mund të ushtrojnë funksione ekzekutive.

“Të gjithë të dënuarit, nëse nuk përfshihen në listë zgjedhore ata do të mund të ushtrojnë funksione ekzekutive, pushtetet janë të ndara në Kosovë, prandaj ne po shohim, ne po piqemi. Demokracia jonë është fragjile, e brishtë, sa herë e kemi kritikuar por megjithatë demokracia është procedurë. Dhe gardiani i kontrollimit të këtyre pushteteve që në këtë rast është Gjykata Kushtetuese disa herë ka caktuar, ka gjetë probleme, janë rastet e dy presidentëve, kryeprokurorëve, kryetarëve të Kuvendit, rasti VLAN, sa herë kemi folur ne”, ka thënë ai.

Sipas tij elitat tona politike janë skajshmërisht të papjekura në njohjen e procedurës së demokracisë.

“Procedurat demokratike të cilat duhet me u përfillë në mënyrë që të vendoset deri në fund ajo që Rousseau do të thoshte drejtësia sociale por edhe kontrata shoqërore. Të realizohet ajo që kur të shkon në ditën e seancës së Kuvendit një përfaqësues i zgjedhur ai të jetë mendja dhe zëri i sovranit. Kur t'i je mendja dhe zëri i sovranit atëherë nënkupton se je me figurë të pastër. Mund të jesh i dënuar z. Beqaj në kuptimin penal dhe të marrësh pjesë paturpësisht si deputet i Kuvendit”, ka thënë Qorrolli. “Kemi këtë rastin nëse dënimi me kusht mundet me u kualifikuar si dënim kryesor dhe a mund të jetë pengesë, unë besoj që ky është një rast i ri për jurispodencën tonë dhe ne në mënyrë shterruese por edhe komperative ta analizojmë dënimin me kusht”.

Juristi Vigan Qorrolli ka folur për situatat potencialisht të mundshme pas zgjedhjeve të ardhshme që pritet të mbahen së shpejti.

Qorolli i ftuar në Deskun e KOHËS, tha se Kushtetuta është “e heshtur” në shumë gjëra, gjë që sipas tij, politikëbërësit duhet të mendojnë për amandamentimin e saj.

Ai tha se Vjosa Osmani, si kryetar e Kuvendit, mund të ushtrojë më së largu detyrën e ushtrueses së presidentes deri më 6 prill, por me rastin e zgjedhjes së kuvendit të ri, atëherë kryetari i ri i legjislativit do të vazhdonte detyrën deri më 6 prill,

“Në këtë situatë, zonja Osmani mund ta ushtrojë detyrën e presidentes së Republikës vetëm deri më 6 prill dhe nëse brenda 6 prillit konsitutohet kuvendi i ri dhe zgjedh kryetarin, atëherë ai kryetar vazhdon pjesën e mbetur të detyrës deri më 6 prill”, ka thënë Qorrolli.

Politologu Belul Beqaj në emisionin Desku në KTV ka thënë se pengesat për ndryshime janë aq të mëdha sa që nuk mund të ndodhin mbase as për katër vjet ose ndoshta për tetë vjet, por gjithsesi se duhet të bëhet çmos që të fillojë ndryshimi.

“Nga kjo ndihet nevoja, tek ata që janë racionalë në politikë, besoj se të gjitha partitë i kanë njerëzit e tillë që të fillojnë të mendojnë seriozisht, ndonëse nuk kanë shumë kohë për reforma të brendshme kadrovike”, ka thënë Beqaj. “Pra, nëse eventualisht nesër vihet në një situatë PDK-ja, AAK-ja, NISMA apo Vetëvendosja që të krijohen koalicionet, të cilat gjithsesi se do të krijohen. Më vija të kuqe ndërmjet tyre nuk do të ketë por nuk është vetëm përfundimi i suksesit heqja e vijave të kuqe. Është me rëndësi që në vazhdimin e procesit vijnë me të vërtetë personalitete në bazë të meritokracisë dhe në bazë të një konkurrence të mirëfilltë brenda partiake, ndër partiake që nesër e pasnesër munden me qenë të tillë të vyeshëm e kualitativ edhe në politikbërjen me metoda të ndryshme”.

Ai ka shtuar se nuk është shumë me shpresë, duke nisur nga kultura politike që është instaluar me konceptin e filosofisë thaçiste që të shpresojmë se do të ndodhin mrekullira, pavarësisht se kush do të fitojë.

“Natyrisht të gjitha anketat po tregojnë se fitoren e ka të sigurt Vetëvendosja, por edhe sikur të ishte fitorja e Vetëvendosjes e sigurt dhe sikur ajo të bashkëveprojë edhe me Iniciativën qytetare të Vjosa Osmanit dhe sikur Vetëvendosje të fitojë mbase edhe më tepër se gjysmën e parlamentit të Kosovës mendoj se është pengesë shumë shumë serioze trashëgimia e ngulitur në mendjen politike të akterëve të cilët e kanë kapur mbase rreth 20 vite”, ka thënë Beqaj. “Mendoj se ndryshimi është i domosdoshëm dhe ai do të ndodhë, por duhet të kemi megjithatë durim dhe t'i vlerësojmë çështjet në baza të veprimeve reale dhe veçmas të kuptojmë se pengesat për ndryshime janë aq të mëdha sa që nuk mund të ndodhin mbase as për katër vjet ose ndoshta për tetë vite, por gjithsesi se duhet të bëhet çmos që të fillojë ndryshimi”.

Politologu Belul Beqaj thotë se do të ndodhë pak a shumë një lloj diskontunitet, kryesisht me lidershipin politik që ka kapitalizuar situatën e bashkëpartiakëve të vrarë gjatë, duke e përdorur këtë në fushatën elektorale. Ai ka aloduar në LDK-në, ndërsa ka thënë se ata që kanë mbledhë vota në emër të kësaj, më në fund do të shkojnë në krematorium të historisë, sepse nuk kanë bërë asgjë sa kanë qenë në pushtet.

“Deshëm apo nuk deshëm, me këtë vendim, si pasojë e logjikshme më duket mua, do të ndodhë pak a shumë një lloj diskontunuiteti, veçmas me atë lidership politik që ka kapitalizuar në situatën me bashkëpartiakët e vrarë në periudha të ndryshme të luftës, duke e përdorur këtë gjatë fushatave elektorale. Mendoj se çështja e kapitalizimit të bashkëpartiakëve të vrarë, pak a shumë do ta ketë një epilog përfundimtar. Ngase ata që kanë mbledhë vota gjatë fushës, duke thënë se një ditë do të zbardhin vrasjet e bashkëpartiakëve të vrarë, më në fund do të shkojnë në krematoriumin e historisë. Sepse sa kanë qenë në pushtet nuk kanë bërë asgjë. Po e kam fjalën për LDK-në. Ky do të ishte moment shumë i rëndësishëm dhe pasojat më të mëdha nga kjo situatë do t’i ndjejë pikërisht LDK-ja, për arsye se të gjitha veprimet që i ka marrë, me pretendime të gabuara dhe vizion të gabuar, se ata do të kenë një perspektivë eventuale politike”, ka thënë Beqaj në DESKUN e KOHËS.

Beqaj ka thënë se beson se partitë tjera politike, si rasti i PDK-së, do ta ndjejnë nevojën të kenë reforma të brendshme.

“Besoj se pas ndryshimeve që po ndodhin edhe në strukturat partiake, jo me dëshirën e tyre, po supozoj se ato parti që kanë mbetur pa disa liderë politikë, do ta ndjejnë të nevojshme të kenë reforma të brendshme. Për PDK-në e kam fjalën. Çështja e Gjykatës Speciale nuk ka përfunduar. Ajo posa ka nisur, nuk dihet si do të jetë epilogu përfundimtar, ndonëse do të dëshiroja të mos ndodhë ajo. Por logjika e shëndoshë thotë se është vetëm fillimi i realizimit të disa aktakuzave që janë të ndërlidhura me vrasjet e periudhave të pasluftës e deri më 31 dhjetor të vitit 2000”, tha Beqaj.

Profesori dhe juristi Vigan Qorrolli, thotë se nuk ka mundësi që të shpallet data e zgjedhjeve, pa ua dorëzuar palëve të përfshira aktgjykimin e plotë të Gjykatës Kushtetuese në lidhje me votën e deputetit Etem Arifi.

Kushtetuesja të hënën mbrëma dha njoftimin dhe shpjegoi pjesën kryesore të aktvendimit, por sipas tij, mund të shkojnë nga 7 deri në 10 ditë që aktgjykimi t’u dorëzohet palëve dhe të publikohet i plotë.

“Aktgjykimi nuk ka hyrë në fuqi mbrëmë, ka qenë një komunikatë për media që e ka shpjeguar pjesën kryesore të arsyetimit dhe dispozitivin. Ajo çka është e rëndësishme për jurispodencë është dispozitivi dhe besohet se nga 7 deri 10 ditë aktgjykimi të dorëzohet të palët. Nga ai moment kur dorëzohet, ushtruesja e detyrës së presidentes, do të ketë mundësi të shpallë datën e zgjedhjeve. Pa u publikuar në gazetën zyrtare, këtë periudhë u.d. e presidentes do të mund ta shfrytëzojë për konsultime”, ka thënë Qorrolli i ftuar në Deskun e KOHËS.

Juristi dhe analisti politik Vigan Qorrolli në emisionin Desku në KTV ka thënë se Avdullah Hoti nuk ka qenë asnjëherë kryeministër dhe atij duhet t’i referohemi vetëm si kryeministër në detyrë.

“Z. Hoti do të konsiderohet absolutisht si një kryeministër në detyrë, nuk mund t'i themi kryeministër në tentativë sepse kjo i bie aspekti dëshiror i zhvillimit të një ngjarje që lidhet me karrierën dhe synimet e tij, por procedura e invaliduar mbrëmë e një seance të tre qershorit nënkupton që z. Hoti, nuk ka qenë asnjëherë, dhe kjo është e zeza mbi të bardhë”, ka thënë Qorrolli.

Ai ka shtuar se vendimi numër 714 i Kuvendit i 3 qershorit 2020 nuk është në pjatueshmëri me paragrafin sepse Qeveria nuk ka marrë shumicën e votave të të gjithë deputetëve të Kuvendit të Kosovës. Ka marrë 60 vota dhe nuk e ka atë domosdoshmërinë e 61-shit.

“Pika e më passhme e dispozitivit të aktgjykimit thotë se duke marrë parasysh se Qeveria nuk është zgjedhur sipas standardeve kushtetuese Gjykata e urdhëron ushtruesin e detyrës të presidentit të Kosovës për shkak të ezaurimit ose shterrimit të dy hershëm të dy mundësive kushtetuese të zgjedhjes së Qeverisë. Kemi pasur atë Kurti e cila është rrëzuar me mocion, dhe së dyti Qeverinë Hoti”, ka thënë ai.

Sipas Qorrollit aktgjykimi mbrëmë nuk ka hyrë në fuqi, ajo ka qenë vetëm një komunikatë për media që e ka shpjeguar pjesën kryesore të arsyetimit.

© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.