Loja me inate

Dhe po vendos të mos e dëgjoj më, sepse menjëherë po ma kthen kujtimin te situata e para 34 vjetësh dhe një fjalim të ngjashëm, të organizuar në Kosovë e ku pjesëmarrësit, sikur në mitingun e Vuçiqit, ishin bartur me autobusë e trena prej gjithandej.

Edhe atëbotë Millosheviqi kishte thënë se do ta kërkonte paqen, por paqen ashtu siç e shihte ai vetë, dhe njësoj kërcënoi me luftë dhe e realizoi kërcënimin. Jo një, por katër herë. Dhe e shkatërroi një shtet.

Në kohën kur e mbante këtë fjalim, tashmë e kishte “rehatuar” Kosovën duke ia shuar autonominë në emër “të rrezikut nga dëbimi i serbëve nga Kosova”. E esenca e atij dëbimi kishte qenë, në fakt politika e tij. Përderisa perspektiva e një jete normale po vdiste në Kosovë, ata që kishin mundësinë, shitën pronat dhe ikën në Serbi. Dhe jo për shkak të presionit të shqiptarëve, por për shkak të presionit të regjimit të tij.

* * *

Millosheviqi u pozicionua lider i pakontestueshëm falë “Jogurt revolucionit” dhe numrit të pafund të mitingjeve që i mbajti gjithandej “ku jetojnë serbët”, pavarësisht që e bënin pakicën.

E gjitha ia nisi në Kosovë me bartjen e organizuar të badihavxhinjve që merrnin rrogë teksa shëtitshin nëpër ish-Jugosllavi, duke vajtuar për shkeljen e të drejtave të tyre. Po t’ua kishte shkelur dikush të drejtat, zor se kishin mundur të shëtisnin e të paguheshin për shëtitje. Por e kishin financuesin e fortë – shtetin e devalvuar që shtypte para pa kontroll për ta siguruar mirëqenien e rreme.

Nuk e di nëse Vuçiqi shtyp para, se fundja kjo punë as që më intereson. Por, për të treguar se është lider i pakontestueshëm në shtetin e vet, me tendencë për t’u bërë i pakontestueshëm në rajon, e organizoi një miting, për t’i kundërshtuar protestat që ka disa javë që ndodhin në Beograd e në vend të tjera në Serbi.

Për të dëshmuar, gjithashtu, se ka përkrahje masive, organizoi transportin e pjesëmarrësve me autobusë nga të gjitha vendet ku jetojnë serbë. Gjeti argatë edhe mes shqiptarësh – së paku një duzinë kompanish transporti udhëtarësh u vunë në shërbim të jogurt mitingashëve dhe i çuan në Beograd. Çfarë ironie. Çfarë patriotizmi.

Nejse, mitingashët u mblodhën në qendër të Beogradit, ku e dëgjuan edhe një, në rendin e fjalimeve patetike, të cilin e Vuçiqi e përfundoi me: “Nuk e dini se sa ju dua”.

Thuajse identike me atë që e kishte thënë Millosheviqi më 1986, gjithashtu në një kontramiting. Mbante e mbante fjalim, e thoshte se si Serbinë nuk ka kush ta shkatërronte, ndërkohë dikush e shtynte masën të bërtiste: “Sllobo ne të duam”. Dhe ky, duke e ndërprerë fjalimin, i ishte kthyer masës: “Edhe unë ju dua”.

Të përpiqesh ta gjesh dallimin ndërmjet njërit e tjetrit, sa u përket filozofisë politike, qasjes paternaliste, fjalimeve kërcënuese dhe sjelljeve jo fort racionale, nuk është një përpjekje që do të mund të dalë e suksesshme. Sepse Vuçiqi është trashëgimtari politik tiji, edhe pse nuk ka qenë anëtar i partisë së tij. Por i ka shërbyer si ministër dhe e ka pjekur zanatin tek ai, me ndihmën e Sheshelit.

* * *

Pra, ky njeri, i cili shihet si udhëheqës autokratik, të cilit vazhdohet t’i tolerohet ulja në dy karrige, hem me Evropën, hem me Rusinë; i cili është autori i destabilizimit politik në Bosnjë, Kosovë e Mal të Zi, shihet si njeri pa të cilin nuk bën asnjë proces. Njësoj sikur Millosheviqi, i cili nënshkroi marrëveshje paqeje në emër të serbëve të Bosnjës, ndërkohë që thoshte se Serbia nuk ishte në luftë.

Sinqerisht, nuk po i kuptoj reagimet apo mungesën e reagimeve të ndërkombëtarëve, të cilët e bënë Kosovën të pavarur dhe njësoj e lënë të gjymtuar me veriun e pazgjidhur dhe problematik.

I tillë qe reagimi i djeshëm i Blinkenit, i cili fillimisht u transmetua në trajtë më të butë nga ambasadori amerikan – ku përpjekja për të hyrë në objektet komunale në përcjellje të policisë u quajt “provokim”. Pra, provokim, pasi po e njëjta bashkësi ndërkombëtare i pranoi zgjedhjet në veri dhe kërkoi që t’u mundësohet puna të zgjedhurve, pavarësisht se këto zgjedhje u bojkotuan nga serbët.

Dhe bojkotimi qe pasojë, tashmë e thënë sa herë, e tërheqjes së serbëve nga institucionet komunale e shtetërore me urdhër të Vuçiqit që “i do serbët shumë”. Aq fort i do, sa i mban as në tokë, as në qiell, dhe vazhdon t’ua mbushë kokën me mite për mosdorëzimin e tokës së shenjtë serbe.

Çuditem se si është e mundur që të huajt nuk ia kuptojnë, apo nuk duan t’ia kuptojnë lojën. Po ky diskurs është kah përsëritet qe 40 vjet pa ndërprerë. Që 40 vjet Millosheviqat e Vuçiqat kërcënojnë; bëjnë kërdi, në fund viktimizohen. Ndërkohë, krejt bëhen kishe nuk po kuptojnë dhe i lënë me bë çfarë të duan, derisa nuk kërcet kiameti. E kur kërcet, duhet me e nisë thuajse nga e para.

* * *

Pra, shkuarja e kryetarëve të zgjedhur në zyre në përcjellje të policisë speciale shkaktoi mbledhjen e protestuesve, të shtëna, thyerje dhe djegie veturash. Kryetarët hynë në objektet komunale, ku u vendosën flamujt e Kosovës dhe e mbajtën takimin e parë me ministrin e Pushtetit Lokal.

Bukur. Po nesër?

Do të jetë shumë e paqëndrueshme të pretendohet se ky ritëm mund të mbahet ditë më ditë. Nuk as asnjë logjikë të vetme të dërgohen këta tre nëpër objektet e komunave në përcjellje të policisë speciale. Nuk ka, sado që duam të dëshmojmë se jemi shtet që e kemi shtrirë sovranitetin në tërë territorin. Dhe nuk bën, për shkak se Kosova nuk ka fuqi, as kapacitete për t’u përballur me ndonjë agresion nga veriu, po qe se mbetet të mbrohet me forcat e veta.

Përderisa te reagimet amerikane dhe evropiane fajtori u identifikua, pra Kurti, në deklaratën e Quintit pati kritikë edhe për Serbinë që ngriti nivelin e gatishmërisë dhe i afroi forcat në kufi me Kosovën. Megjithatë, është shumë problematike që të insistohet në sundimin e ligjit, e që në të njëjtën kohë të gjenden arsyetime që ligjet e Kushtetuta të mos zbatohen.

Në reagimin amerikan është evident toni i hidhërimit dhe gjasat janë që Kurti nuk do ta ketë konsultuar askënd për këtë veprim. E këtë disi e vërteton edhe ardhja e paparalajmëruar e komandantit të KFOR-it në zyrën e tij. Natyrisht, duke mos e ditur prapavijën e të gjithë situatës, vetëm mund të imagjinoj se arsyeja e një vendimi të tillë është se shpeshherë konsultimet po sjellin më shumë konfuzion e ngecje. Dhe i pari konsultim që më bie ndërmend është “fusnota” e cila ende është në fuqi, sepse Serbia thotë se Marrëveshja e Ohrit nuk ekziston.

* * *

Kurti dhe Qeveria na treguan se ekipi i mirëtrajnuar i policëve mund të prishë edhe barrikada dhe se mund t’i përcjellë tre kryetarë komunash në Leposaviq, Zubin-Potok e Zveçan. Porse do të duhej ta kenë kuptuar se kjo është punë e cila nuk bëhet. Nuk ka logjikë që njësitet më të mira policore të shndërrohen në eskorta kryetarësh, që do ta kenë fuqinë për të marrë vendime që nuk do të ketë kush t’i zbatojë.

Tash do të duhej të na e dëshmojnë se e kanë kapacitetin e mjaftueshëm mendor për ta shtyrë këtë proces negociatash deri në fund, me rezultate pozitive për Kosovën. Pra me rezultate që do të duheshin të ishin sa më të padhembshme për ne, pas marrëveshjeve katastrofale dhe nuk do të lodhem së përsërituri, të Thaçit dhe Mustafës.

Nëse nuk e kanë dhe nëse mendojnë se të gjithë procesin mund ta shtyjnë vetëm me kaçikun e vet, është më mirë të ndalen sa nuk është bërë vonë. Tashmë edhe vetes i jam bërë e tepërt duke e përsëritur: negociatat me Serbinë duhen të zhvillohen mbi bazën e unitetit të krejt forcave politike. Ndryshe, do të dalim edhe më të copëtuar sesa që jemi. Inati nuk është këshilltar i mirë.

[email protected]

© KOHA. Të gjitha të drejtat janë të rezervuara.