Bütçe suçlamaları: Kültür Bakanlığı sübvansiyonlara yapılan 10 milyonluk sermaye yatırımını "yaktı"

Kültüre yönelik sermaye yatırımları zayıf nokta olmayı sürdürürken, Kültür Bakanlığı bu bütçenin yarısını bile kullanmıyor, üstelik bunun 10 milyon avroyu teşvik olarak dağıtıyor. Bu, Ulusal Denetleme Bürosu'nun tespit ettiği noktalardan biri, ancak Salı günü Kültür Bakanı Hajrulla Çeku'nun muhalefet milletvekilleriyle karşı karşıya geldiği bir dizi konu arasında yer aldı. MKRS tarafından sağlanan sübvansiyonların önemli usul sorunları olduğu görüldüğü sürece, sermaye projelerinin gerçekleştirilmesindeki gecikme çok büyük bir risktir.

2.5 milyon avroyu aşan tutarda gerekçe raporlarının sunulmaması, satın alma prosedürlerindeki zayıflıklar, resmi geziler için kapatılmayan avanslar ve sermaye yatırım bütçesinin sübvansiyonlar için kullanılması, milletvekillerinin Bakan'a talep ettiği konulardan bazıları. Kültür hesabı , Salı sabahı Hajrulla Çeku. MKRS Başkanı, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın 2023 yılı yıllık mali tablolarına ilişkin denetim raporuna ilişkin TBMM Kamu Maliyesinin Denetimi Komisyonu üyelerine rapor verdi.

Masrafların gerekçesi olmadan 2.5 milyon Euro'nun üzerinde

Sayıştay'ın raporu, Kültür, Gençlik ve Spor Bakanlığı'nda kamu parasının yönetilme süreçlerine ilişkin önemli zayıflıklara dikkat çekiyor. MKRS tarafından sağlanan sübvansiyonların önemli usul sorunları olduğu görüldüğü sürece, sermaye projelerinin gerçekleştirilmesindeki gecikme çok büyük bir risktir. 

Rapora göre denetçiler, 19 milyon 2 bin avro tutarındaki 585 vakada, harcamaların gerekçesine ilişkin raporların, anlaşmada tanımlanan sübvansiyonlardan yararlananlar tarafından sunulmadığını tespit etti. Rapor, test edilen 849 bin ve 699... avro değerindeki iki numunede satın alma prosedürlerinde zayıflıklar bulunduğunu ortaya koyuyor. Milletvekilleri ile Bakan Hajrulla Çeku başkanlığındaki MKRS heyeti arasındaki tartışmanın temelini, 28 yılı resmi gezi avansı olarak verilen 2023 bin avronun yanı sıra ödemelerdeki gecikmeler de oluşturuyordu.

"Bazı durumlarda bunlar suç teşkil ediyor"

Milletvekili Hajdar Beqa, denetçilerin test edilen örneklerdeki bulgularına değinirken, avukat sıfatıyla bunların bir kısmının "ceza gerektiren suç teşkil ettiğini" söyleyebileceğini söyledi. 

"Bir ihlal var, orada sorumlu var mı yok mu, size kalmış. Bazı durumlarda bunlar ceza gerektiren suçlardır. Beqa, Raporda 'ihmal nedeniyle' ifadesinin birkaç kez kullanıldığını belirtti. 

Bu durumda Kültür Bakanı Hajrulla Çeku, gecikmelerin olduğunu kabul ettiklerini söyledi. Ancak bunun suçla ilgili olduğunu kabul etmedi. 

"Nerede suç var anlayamıyorum. Olsaydı, prosedürlerin başlatıldığı durumlar olduğu için biz de harekete geçerdik. Kuruluşlardan ve bireylerden binin üzerinde yararlanıcı var. Bizim yaptırımımız, bunları kapatmayanların artık sübvansiyon alamamasıdır. Yıllar geçtikçe destekler artarken idarenin kapasiteleri artmadı. Bizim yönetimimiz yani bu sayı, sahip oldukları yükümlülüklerden çok daha azdır. Bu kapasiteyle çalışmaların kapsamının geniş olması gecikmeleri de beraberinde getirdi. En ufak bir suç şüphesi bile adalet kurumlarında bizi harekete geçirecektir" dedi. 

Ancak Komisyon başkanı Milletvekili Hykmete Bajrami ile biraz daha zorlu bir tartışma yaşadı. MKRS'nin tüm sübvansiyonları denetlemek için uygun kapasiteye sahip olmadığının kabul edilebileceğini söyledi. Ama ona göre ilginç, çünkü 2021'de 15.4 milyon euro, 2022'de 13 milyon euro, 2023'te ise 23 milyon euro sübvansiyon verildi. 

"Üç yıldır 50 milyon euro destek verildi, bu arada sermaye harcamaları çok daha az, 25 milyon euro. Bu, çok daha yüksek bir sermaye harcama bütçesine sahip olmanıza rağmen. Orada kapasiteniz yoktu ama konu sübvansiyonlara gelince onları uygulamadınız ama sermaye harcamalarının bir kısmını sübvansiyonlara gönderdiniz, bu çok ilginç, çünkü Bütçe Kanunu böyle bir şeye izin vermiyor” dedi. dedi. Üniversitede ekonomi profesörü olan Bajrami, konuyu daha da detaylandırarak, Kültür Bakanlığı'nın 2023 yılında sermaye projeleri için ayırdığı başlangıç ​​bütçesinin 32 milyon euro olduğunu söyledi. Ayrıca bu hattın o yılki nihai bütçesinin 24 milyon euro olduğunu ve sadece 12.9 milyon euronun hayata geçirildiğini söyledi. 

"Desteklerde ilk bütçe 14 milyon, nihai bütçe 22 milyon, uygulama ise 22 milyondu. Kapasite yoksa bütçenin bu şekilde dağıtılmaması gerekirdi. 50 milyon vermenin sonucunu nasıl ölçüyorsunuz?" Üç yılda bir avroluk sübvansiyon verilecek" dedi.

"İçerik binadan daha önemli"

Bu durumda Bakan Hajrulla Çeku, MKRS'nin iki destek aracı olduğunu söyledi: ağırlıklı olarak binalardan oluşan sermaye yatırımları ve içeriğin desteklendiği sübvansiyonlar. Ona göre binalar yapılabilir ama faaliyet yoksa ne anlamı var? 

"Bunlar, hiçbiri diğerinden daha önemli olmayan iki araçtır. Kültürde içeriğin binadan daha önemli olduğuna inanıyorum. İçerik olduğu takdirde performans meydanda da oynanabilecek. Sübvansiyonlarımız üç kola dağıtılıyor: alt kurumlar, 40'ın üzerinde federasyonun olduğu sporlar ve sadece bir kısmı halka açık çağrılara gidiyor" dedi. 

Ček'e göre geçen yıl MKRS bütçe harcama düzeyi toplam tutarın yüzde 74'ü yani yüzde 75'iydi. 

"Sübvansiyonlar açısından beklentilerimizi aştık. Ama başlangıçta Maliye Bakanlığı tavanları belirliyordu ama daha sonra anlayış istedik. Sermaye yatırımlarına yapılan harcamalar yüzde 54'ün üzerinde gerçekleşti" dedi. 

Bu durumda Milletvekili Hykmete Bajrami, bütçede herhangi bir revizyon yapılmadan 10 milyon euroluk sermaye yatırımının sübvansiyonlara aktarılmasının nasıl mümkün olabileceğini söyledi. MKRS'nin maliye sorumlusu Atifete Jakupaj, kamu maliyesinin yönetimine ilişkin Kanun'un bazı maddelerinin bütçenin yüzde 25'e varan kısmının kendi sınırları içinde kaydırılması için fırsatlar yarattığını söyleyerek haklı çıktı. Milletvekili Bajrami, 10 milyonun 32'unun bu bütçenin neredeyse yüzde 30'u olduğunu söyleyerek itiraz etti. 

Kurucusu bakan Hajrulla Çeku olan sivil toplum örgütü "Ec Ma Ndryshe"nin finansmanı da ayrı bir konuydu. 

Bu yıl üç yıl boyunca o kuruluşa 257 bin euro destek verildi. Milletvekili Bajrami kendisinin bu örgütün kurucusu olup olmadığını ve kardeşinin orada çalışıp çalışmadığını sordu. 

"Sizden bu iftiraya ortak olmamanızı istemiştim. Böyle bir iftiranın kamuoyuna açıklandığı anda bu bilgiyi Kosova Polisi'ne ve Yolsuzlukla Mücadele Ajansı'na ilettim. Bunun benim kötüye kullandığım iddiası olduğunu söyledim. Bu iftiradır" dedi. Ček'e göre, bir sivil toplum kuruluşunun ticari bir kuruluşla eş tutulması kasıtlı bir yanlış anlamadır. 
"Bir STK kurduğunuzda yalnızca kurucu olursunuz. Bir işe başladığınızda, sahibi misiniz yoksa ortak sahibi misiniz? Yaklaşık 15 yıl sivil toplumda çalıştım. Birçok yerel ve uluslararası organizasyonda yer aldım. 2017 yılından itibaren sivil toplumdaki faaliyetimi durdurdum. 2017 yılından bu yana hiçbir organizasyonda yer almadım. Çeku, "Organizasyonun sahibi yok" dedi. Ona göre görev yaptığı bazı kuruluşlar bakan olmadan önce de fon alıyordu, bugün de fon alıyorlar ve sonrasında da alacaklarına inanıyor. 

"Sadece 'Ec Ma Ndryshe'nin değil, aynı zamanda diğer pek çok grubun da parçasıydım. Kardeşim bu organizasyonun bir parçası değildi ancak 2018 ve 2019 yıllarında dış hizmet taahhütleri vardı" dedi.

Tek kaynak sözleşmeleri 

Diğer konu ise tek kaynak sözleşmeleriydi. MKRS yetkililerinin belli bir firmayı arayıp yapılacak iş konusunda masada görüştüğü yerler. MKRS'nin Bakan Çeku tarafından yönetilmesinden bu yana bu sözleşmelerin kullanılabilirliği hızla arttı. 

Bakan Çeku, "Tek kaynaklı sözleşmeler için yasal mekanizmayı en sık kullandığımız vakaları, esas olarak Kosova'nın 200'den fazla anıtın risk altında olduğu görev süresinin ilk iki yılında gerçekleştirdik" dedi.