Nissinen: Uzun süren çıkmaz birçok alanda ilerlemeyi engelliyor, siyasi iradeye ihtiyaç var

Finlandiya Büyükelçisi Matti Nissinen, KOHĪN'e verdiği veda röportajında, "Kurumsal zorluklar nadir değildir, ancak uzun süreli bir çıkmaz bazı temel alanlarda ilerlemeyi engelleyebilir. Kurumların işlevselliğini yeniden sağlamak, kamuoyunun güvenini korumaya da yardımcı olur. Politikacılar uzlaşma sağlama yetenekleriyle bilinirler, bu yüzden yeteneklerine güveniyorum. Her şeyden önce siyasi iradeye ihtiyaç var," dedi.

Finlandiya Büyükelçisi Matti Nissinen, KOHĪN'e verdiği röportajda, son seçimlerin ardından yaşanan siyasi çıkmazın yalnızca kurumların işleyişinde değil, aynı zamanda askıda kalan önemli siyasi süreçlerde de belirsizlik ortamı yarattığını söyledi. Nissinen'e göre, Parlamento henüz kurulmamış ve yeni hükümet göreve başlamamışken, bu durumun sonuçları dış politika alanına, yani Kosova'nın Avrupa Birliği (AB) ile ilişkilerine de yansıyor.

Büyükelçi, veda görüşmesinde, mevcut durumun, Sırpların yoğun olarak yaşadığı kuzeydeki gerginlikler de dahil olmak üzere, kurumların iç ve dış zorluklarla başa çıkma kabiliyetini doğrudan etkilediğini değerlendiriyor. Bu alandaki durumun temkinli bir yaklaşım ve uluslararası ortaklarla yakın koordinasyon gerektirdiğini vurguluyor.

"Sorun ve yanlış anlamaların önüne geçmek için şeffaflık, orantılılık ve ilgili paydaşlarla istişare içerisinde adım atılması genellikle iyi bir fikirdir" diye vurguladı.

Kosova ve Sırbistan arasındaki diyalog sürecinden bahseden Nissinen, siyasi zorluklara rağmen sürecin devam etmesinin önemini vurguladı. Görüşmelerin yalnızca uluslararası bir yükümlülük olarak değil, bölgesel istikrarı güvence altına almak ve Avrupa-Atlantik entegrasyonuna giden yolu açmak için gerekli bir mekanizma olarak görülmesi gerektiğini belirtti.

"Sonuç odaklı bir yaklaşıma ihtiyaç var. Net teslim tarihleri ​​ve daha güçlü hesap verebilirlik mekanizmaları da yardımcı olabilir." dedi.

Bu ay Kosova'daki görev süresi sona erecek olan Finlandiya Büyükelçisi de ikili ilişkilere değinerek, ikili ilişkilerde büyük bir potansiyel bulunduğunu ancak bunun gerçekleşmesinin iç siyasi konsolidasyona ve kurumların işleyişine bağlı olduğunu vurguladı.

İkili işbirliği

KOHA: Kosova'daki görev süreniz sona ererken, Finlandiya'nın burada büyükelçisi olarak yaşadığınız deneyimi nasıl tanımlarsınız?

NissinenFinlandiya'nın Kosova Büyükelçisi olarak görev yapmak benim için büyük bir onur ve son derece ödüllendirici bir deneyimdi. Son üç yıldır Kosova'nın sürdürülebilir kalkınmasını, canlı enerjisini ve net uluslararası hedeflerini bizzat görme ayrıcalığına sahip oldum. Genç liderler, iş dünyası temsilcileri, sivil toplum aktivistleri veya gazetecilerle sayısız toplantı düzenlemenin ve çeşitli üniversite ve kolejlerdeki öğrencilerle doğrudan sohbet etmenin anılarını her zaman saklayacağım. Bu anlar, Kosova misafirperverliğiyle birleşince, burada geçirdiğim zamanı gerçekten unutulmaz kıldı.

KOHA: Görev süreniz boyunca Kosova-Finlandiya ilişkilerinin güçlendirilmesinde en önemli kazanımların neler olduğunu düşünüyorsunuz?

Nissinen: Başlıca başarılarımızdan biri, iki eşit ülke arasında kapsamlı bir ilişki kurma hedefiyle çeşitli sektörlerde ikili iş birliğimizi derinleştirmek oldu. Eğitim, teknoloji ve gençlerin güçlendirilmesi gibi sektörlerde birlikte mükemmel sonuçlar elde ettik.
Ülkelerimiz arasındaki ticari ilişkileri geliştirme konusundaki ortak çabalarımızdan özellikle gurur duyuyorum. Görevim sırasında Kosova'da İskandinav Ticaret Odası'nı kurduk. Odanın geleceği oldukça umut verici görünüyor ve bu benim için özel bir başarı. Bu üç yıl boyunca, ortak fırsatlar aramak için Kosova'yı ziyaret eden Fin şirketlerinin sayısı giderek arttı ve bu da iş birliği için yeni kapılar açtı.
Dışişleri Bakanı Elina Valtonen'in Priştine ziyareti ve Cumhurbaşkanı Vjosa Osmani'nin yakın zamanda Finlandiya'ya yaptığı ziyaret gibi çok sayıda üst düzey ziyaret, siyasi ve ticari bağlarımızı daha da güçlendirdi.
Ayrıca, hikayeleri ve uzmanlıklarıyla genç Kosovalılara ilham veren Finlandiya'nın en büyük yenilikçilerini ve önde gelen girişimcilerini Kosova'ya getirebildiğim için de gurur duyuyorum. Yetenekli ve aktif üyeleriyle Finlandiya'daki Kosova diasporası, bu çalışmayı desteklemede önemli bir rol oynadı. Yerel girişimcilerle görüşmek üzere Peja veya Gilan'a yaptığımız ziyaretler gibi yerel girişimlerle birleştiğinde, bu durum ilişkilerimizi gerçek ve uzun vadeli bir şekilde güçlendirdi.
Son olarak, Finlandiya-Kosova iş birliğinin bir diğer önemli boyutunu vurgulamak istiyorum: insan hakları ve sosyal destek. Kosova'da uzun süredir güçlü yerel ortaklıklar aracılığıyla faaliyet gösteren Deaconess Vakfı'nın çalışmaları buna iyi bir örnektir. Vakıf, eğitim, istihdam ve temel hizmetlerin önünü açarak uzun vadeli toplumsal dayanıklılık oluşturulmasına yardımcı olmuştur.

KOHA: Son yıllarda Finlandiya ve Kosova arasındaki ikili işbirliğinin en fazla hangi sektörlerde büyüdüğünü veya derinleştiğini gördünüz?

Nissinen: Eğitim ve teknoloji en çok ilerleme kaydedilen alanlar olarak öne çıkıyor. Finlandiya'nın eğitim alanındaki uzmanlığı Kosova'da büyük beğeni topladı ve değerli ortaklıkların ortaya çıktığını gördük. Ayrıca, dijital dönüşüm ve yeşil teknolojilere olan ortak ilgimiz, özellikle genç profesyoneller ve girişimciler arasında yeni iş birliği fırsatları yarattı.

KOHA: İki ülke arasındaki başarılı işbirliğinin örnekleri olarak öne çıkan ortak girişimler veya projeler nelerdir?

NissinenAklıma, kamu yönetiminde kapasite geliştirme programları, dezenformasyonla mücadele desteği ve dayanıklılığın güçlendirilmesinin yanı sıra Kosova'daki gençleri güçlendirmeye yönelik çok sayıda çaba gibi çeşitli girişimler geliyor. Bu projelerin gelecekte de devam edeceğine inanıyorum.

Kosova'nın kurumsal işlevselliğinin yeniden sağlanması gerekiyor

KOHA: Kosova şu anda yeni kurumların oluşumunda siyasi bir çıkmazla karşı karşıya. Sizin bakış açınıza göre bu durum ne kadar endişe verici?

Nissinen: Yeni kurumların bir an önce kurulmasını isterim. Siyasi istikrar ve öngörülebilirlik, her ülkenin kalkınması için olmazsa olmazdır. Kurumsal zorluklar nadir olmasa da, uzun süreli bir çıkmaz bazı temel alanlarda ilerlemeyi engelleyebilir. Kurumların işlevselliğini yeniden sağlamak, kamuoyunun güvenini korumaya da yardımcı olur. Politikacılar uzlaşma sağlama yetenekleriyle bilinirler, bu yüzden yeteneklerine güveniyorum. Her şeyden önce, siyasi iradeye ihtiyaç var.

KOHA: Kurumsal abluka Kosova'nın kalkınmasını ve Avrupa-Atlantik entegrasyonuna yönelik hedeflerini nasıl etkileyebilir?

Nissinen: Bu, şüphesiz ki başlıca endişe kaynaklarından biridir. Yeni kurumların oluşturulmasındaki uzun gecikmeler, gerekli reformları engelleyebilir, Kosova'nın Avrupa gündemi kapsamındaki taahhütlerinin uygulanmasını yavaşlatabilir ve hem vatandaşlar hem de yatırımcılar için belirsizlik yaratabilir. Avrupa-Atlantik entegrasyonu bağlamında ivme bir kazanımdır; bir kez kaybedildiğinde, yeniden kazanılması zordur. Stratejik öncelikleri ilerletmek ve reformları uygulamak için istikrarlı ve etkili bir hükümet şarttır. Deneyimlerime göre, kurumların zamanında inşa edilmesi, uluslararası toplum nezdinde siyasi olgunluğun ve güvenilirliğin güçlü bir göstergesidir.

KOHA: Finlandiya'nın Kosova'nın AB üyeliğine verdiği destek göz önüne alındığında, ülkenin Avrupa Birliği ile olan sözleşmesel ilişkisi kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmede geri kalma riski görüyor musunuz?

NissinenKosova, Avrupa yolculuğuna güçlü bir bağlılık gösterdi ve AB üye ülkelerinin sürekli desteğiyle bu zorlukların üstesinden gelinebileceğine inanıyorum. Elbette, "zorlu iş" - yani sosyal reformlar ve diğer yükümlülükler - Kosova'dan başkası tarafından yapılamaz.
Genel olarak Kosova'nın AB ve NATO dahil olmak üzere Avrupa-Atlantik örgütlerindeki geleceği konusunda çok olumluyum ve Finlandiya bu hedeflerin en büyük destekçisi olmaya devam edecektir.

Diyalogda somut sonuçlara ihtiyaç var

KOHA: Kosova-Sırbistan diyaloğu son yıllarda sınırlı bir ilerleme kaydetti. Sizce anlaşmaların uygulanmasındaki gecikmelerin temel nedenleri nelerdir?

NissinenAB, Kosova ve Sırbistan arasındaki diyaloğu kolaylaştırma taahhüdünü sürdürüyor. Ancak nihayetinde bir anlaşmaya varmak tarafların elinde. Gecikmelerin siyasi faktörlerin ve hatta anlaşmaların farklı yorumlarının birleşmesinden kaynaklandığına inanıyorum. Diyalogda bir atılım için hem Kosova hem de Sırbistan'dan güçlü bir siyasi irade gerekiyor ve uluslararası toplum bu çabaları kolaylaştırma taahhüdünü sürdürüyor. Aynı zamanda, aradan yıllar geçtiğini ve artık somut sonuçlara ihtiyaç duyulduğunu da kabul etmeliyiz.

KOHA: Diyalogdan doğan taahhütlerin daha iyi yerine getirilmesini sağlamak için her iki tarafın ve hatta belki de uluslararası arabulucuların yaklaşımında nelerin değişmesi gerekiyor?

Nissinen: Anlaşmaya varma konusunda gerçek siyasi irade kilit unsurdur. Diplomatik müzakerelerde, suçlamalar ve sorunlarla değil, önerilen çözümlerle müzakere masasına oturmanın daha iyi olduğunu öğrendim. Sonuç odaklı bir yaklaşıma ihtiyaç var. Net teslim tarihleri ​​ve daha güçlü hesap verebilirlik mekanizmaları da yardımcı olabilir.
AB kolaylaştırıcısına tam güvenim var ve Finlandiya diyalog çabalarını mümkün olan her şekilde desteklemeye devam edecektir.

KOHA: Kosova ile Sırbistan arasındaki ilişkilerin çözümsüz kalması nedeniyle Kosova'da, özellikle kuzeyde güvenlik riskleri ne kadar ciddi?

NissinenKuzeydeki durum kırılganlığını koruyor. Bölgeyi istikrara kavuşturmak için çaba sarf edilmesine rağmen, yaşanan gerginlikler ve olaylar, sürekli diyalog ve önleyici diplomasi ihtiyacını ortaya koyuyor. Bu bölgedeki insanlar barış içinde yaşama ve eğitim, sağlık ve istihdam olanakları da dahil olmak üzere gerçek fırsatlara sahip olma fırsatını hak ediyor.

KOHA: Kosova hükümeti kuzeyde, kanun ve düzeni sağlamaya yönelik adımlar olduğunu iddia ederek çeşitli adımlar attı. Bu adımlar diplomatik açıdan nasıl algılanıyor?

NissinenDiplomasideki altın kurallardan biri, ev sahibi hükümete kamuoyu tavsiyesinde bulunmamaktır. Genel olarak, ülkem açısından hukukun üstünlüğünün esas olduğunu söyleyebilirim. Ancak, sorun ve yanlış anlamaları önlemek için genellikle şeffaflık, orantılılık ve ilgili paydaşlarla istişare içinde adımlar atmak iyi bir fikirdir. Herkes kendini dahil hissetmeli ve topluma katkıda bulunma fırsatına sahip olmalıdır.

KOHA: Bu eylemler durumu istikrara kavuşturma potansiyeline mi sahip yoksa daha da tırmandırma potansiyeline mi sahip?

Nissinen: Gerilimi artıracak eylemlerde bulunmanın kimsenin çıkarına olduğunu düşünmüyorum. Diyalog ve kapsayıcı yönetim, uzun vadeli istikrarın anahtarı olmaya devam ediyor ve göstermemiz gereken de bu.
Ekim ayında yapılacak yerel seçimler, insanlara fikirlerini ifade etmeleri ve demokratik araçları kullanarak etki yaratmaları için yeni bir fırsat sunuyor. Seçmen katılımının yüksek olmasını umuyorum.

KOHA: AB'nin ve Finlandiya da dahil olmak üzere üye ülkelerinin bölgede uzun vadeli normalleşmeyi ve sürdürülebilir barışı desteklemedeki rolünü nasıl görüyorsunuz?

Nissinen: AB ve üye devletleri bölgeye bağlıdır. AB, diyaloğu kolaylaştırma, reformları destekleme ve bölgesel iş birliğini teşvik etmede hayati bir role sahiptir.
Finlandiya, bir AB üyesi olarak Batı Balkanlar bölgesinde demokratik reformlara ve kalkınmaya bağlılığını sürdürmektedir. Bölge ülkelerini en kısa sürede AB, NATO ve diğer örgütlere kabul etmek amacıyla bu konuda savunuculuk yapmaya devam edeceğiz. Kosova ve tüm bölge için vizyonumu oldukça olumlu buluyorum.