Жртва на системот и општеството

Хајризи можеби бил млад војник на ОВК, но не бил и не е херој затоа што го убил рускиот војник, ниту овој српски полицаец. Хајризи е или бил опасен криминалец, кој е осуден и за недозволено поседување оружје, освен за разбојништво и рани. Но, пред се, тој беше жртва на општеството и системот, кој не го третираше како малолетник кога тоа беше потребно

Европското фудбалско првенство заврши. Според мене, победи најдобрата селекција на првенството, Шпанија, со фудбал поинаков од тики-таката што ги направи многу познати, а некогаш и бајати, со нон-стоп посед на топка.

Ден по победата се вратија во Мадрид и излегоа да се сретнат со стотици илјади луѓе на улиците. Тие славеа до срце, а потоа се втурнаа во политиката. Не знам што го тера целиот свет да го користи спортот од политички причини - можеби масовно изложување, каде што многу повеќе луѓе имаат пристап да слушнат политички мислења или тврдења.

Што му дало на Родри и некои други играчи да ја отпеат „Гибралтар припаѓа на Шпанија“, појма немам. Но, се уште не сум слушнал дека УЕФА казнила некој од „пејачите во црвено“ за сето тоа пеење во рефренот, на кој потоа им се придружи и масата собрана на улица.

* * *

И додека се одржуваше вториот дел од првенството, во Хаг, како сведок беше на распит Бислим Зирапи, поранешен началник на Генералштабот на ОВК. 

Зирапи, војник по професија, образован во Сараево, бил припадник на босанската армија. Војната ја започнал со чин поручник, а ја завршил со чин полковник. Со овој чин, тој се приклучил на ОВК во мај 1998 година, а на крајот на годината бил назначен за началник на оперативниот штаб на ОВК, со задача да ја реорганизира и преструктуира.

Сведочењето на Зирап беше најдолго досега – траеше неколку недели. Во текот на сведочењето делуваше многу фокусирано и со сигурност одговараше на прашањата со кои досега не е поделен ниту еден од сведоците.

Зирапи зборуваше за структурата, за командантите и на крајот беше прашан и за книгите што самите припадници на ОВК ги напишаа за војната на ОВК. Рече дека не ги прочитал, затоа што биле претерани. 

Книгите, најмалку две од нив, се прогласени за претерани од самите автори, но има уште многу книги за кои не знаеме што содржат. Следствено, како може некој априори да знае дека книгата има претерувања, ако не ги прочита? Освен со „чувства“, а? 

Кои биле причините поради кои Зирапи не сакал да се изјасни за книгата на Красниќи, ќе остане енигма. Или можеби дури и тесто за друга книга.

Но, она што јас го сметам за негова најмоќна изјава е поврзана со бројот на војници на ОВК со оружје во рака. Според Зирап, на својот врв Косово немало повеќе од 18 војници. И другите команданти го знаеле и го кажале овој број: Тачи, во некои случаи; Харадинај во својата книга, во смисла дека останал со само 50 војници по офанзива и Агим Чеку веднаш по војната. 

Значи, главните команданти на армијата знаеле дека има околу 20 вооружени луѓе, а сепак дозволиле, по процесот каде што биле известени 60 луѓе, да признаат статус на ветеран на дури 40 луѓе.

Покрај тоа што обезбедија гласови и услуги во оваа форма, сега се чини дека направија и претерување што може да им донесе контраефект. Едно е да се каже војска со малку војници, друго е да се каже дека командувал со 40 луѓе, кои не се малку. Иако се недоволни за заштита - што се докажа и на терен.

* * *

Еден од воените ветерани, барем се вели дека е или се викал Фатон Хајризи. Човекот кој девет пати бегаше од затвор, овој пат изгледа избега за никогаш да не се врати.

Неговата приказна започнува на 14-годишна возраст, каде што, според неговата приказна, откако го земал калашниковот од српски сосед, доброволно се пријавил во штабот на ОВК во Скендерај. Според неговото признание, војната ја поминал во областите кои некогаш биле под контрола на ОВК во Дреница. 

Кога завршила војната, одејќи кон училиште, застанал на патот, каде видел џип на руската војска, руски војник како ги пцуе жителите и група Албанци како го пцујат Русинот.
Тој решил да ја земе чантата од автомобилот. Тој го имаше земено. Според признанието на Хајризи, Русинот сакал да го извади револверот и да му го врати, а тој го испразнил пиштолот во него. Пред да наполни 15 години, еден човек го убил, и покрај тоа што тој бил руски војник, не добредојден на Косово и кој покажувал арогантно однесување кон своите сонародници.

Хајризи е осуден на 5 години затвор. Тоа не беше наменето да биде. Како малолетен, се уште не полнолетен, а според тогашниот Кривичен закон можел да биде испратен во воспитно-образовна институција за ресоцијализација, но не и во затвор. Казната дојде во 2000 година, кога судството го држеше администрацијата на УНМИК.

* * *

Во интервјуто што го даде за „Заклетва на правдата“ на почетокот на годината, се создаде впечаток дека е човек со природна интелигенција, со оглед на тоа дека некаде подоцна во затвор ќе успее да го заврши средното образование. 

Во тоа интервју не се споменуваше неговата криминална активност по излегувањето од затвор, каде што влегол како малолетник. Не беа споменати причините кои го наведоа да се вклучи во обид за убиство и грабеж со употреба на сила. Се зборуваше дека во неговиот случај пропаднал цел правосуден систем, бидејќи малолетникот наместо да го школува, го држел во самица.

Пред неколку дена повторно избега, овој пат од Смерковница. Заработил право да го помине викендот дома, имајќи предвид дека овој затвор е од отворен тип, односно затворениците можат да одат дури и надвор од затворот да работат, но мора да се вратат да преноќат во затвор.

На неговото бегство реагираше министерот за внатрешни работи Свечла кој рече дека „неговото затворање ќе биде прашање на часови, ако не и денови“, а за оваа изјава Свечла од Хајризи беше наречен „министер за бескорисни работи“. Веќе поминаа речиси две недели од неговото бегство, а се што можеше да се разбере беа видеата на TikTok што ги споделуваше на час.

Меѓутоа, пред два дена во Србија беше убиен полицаец. Во автомобилот кој бил запрен на увид бил пронајден пасошот на братот на Хајризи. Убиецот на полицаецот наводно му го зел пиштолот од рака и убил еден полицаец, а ранил уште двајца. И побегна. 

Кој не дознал каде отишол, со какви средства и дали има некој што му помага. Ден подоцна српскиот министер за внатрешни работи Дачиќ изјави дека убиецот на полицаецот е убиен во Босна, а тоа е Хајризи. Тој, исто така, рече, парафразирам, дека ова е терористички чин, организиран од Приштина, користејќи поранешен ветеран на ОВК за дестабилизација на Србија.

* * *

Мошне евидентен е обидот на Србија да ги изедначи случаите на Бањска, кога српските терористи влегоа во Косово со цел да предизвикаат хаос, бидејќи беа вооружени до заби и на кој било начин беа поддржани од Србија, а овој во Љозница. осомничен дека е Хајризи, го убива полицаецот за да избега. Тој веќе побегнал од Косово; влегол во земјата во која има терористи и криминалци, а не се знае од каде потекнува.

Хајризи можеби бил млад војник на ОВК, но не бил и не е херој затоа што го убил рускиот војник, ниту овој српски полицаец. Хајризи е или бил опасен криминалец, кој е осуден и за недозволено поседување оружје, освен за разбојништво и рани.

Но, пред сè, тој беше жртва на општеството и системот, кој не го третираше како малолетник кога беше потребно, и не му даде шанса да се рехабилитира и ресоцијализира додека беше малолетник, туку се обиде да го стори тоа. кога веќе имаше имаше скоро 40 години.

Хајризи е примерот што ова општество треба секогаш да го има на ум - колку лесно некој може да се лизне во криминал и колку е потребно да се поддржи некого за да излезе од овој ѓубре, нудејќи му втора шанса.

Да се ​​образуваше на време, а не кога ќе наполнеше 35 години, можеби неговата приказна ќе беше поинаква.

[заштитена по е-пошта]