Енвер Фејзулаху, директор на Правната академија, во емисијата „Темпус“ рече дека подготовката на нови судии и обвинители, преку организирана обука, останува главната цел на Правната академија.
Фејзулаху истакна дека е направена голема работа во последните години, каде во 2020 и 2021 година се обучувале пет генерации како дел од почетната обука.
Тој рече дека 180 нови судии и обвинители се обучени на почетната обука во последните четири години.
„Ако ја земеме во целина само почетната обука во последните четири години, обучени се околу 180 нови судии и обвинители кои се регрутирани од КЈК и КПК, што е процент од првостепените на Основните судови, некаде околу 50% од сите судии. Другиот дел, секако, е континуирана обука, која е за судии со постојан мандат, како и за обвинители со постојан мандат, како и други кадри од државната служба“, рече Фејзулаху.
Директорот на Правната академија рече дека за последните три години се реализирани 565 еднодневни и дводневни обуки со учество на 12 лица, меѓу кои судии, обвинители и стручни соработници.
Исто така, тој рече дека од неодамна постои посебна програма за соработници и правни службеници, со цел да им се обезбеди основна обука, дека според него секој соработник што ќе биде регрутиран ќе има можност да посетува обука што ќе им овозможи.
Исто така, Фејзулаху најави дека обуката за административниот персонал е дел од оваа програма.
Фејзулаху: Околу 80 отсто од обуките што ги организира Правната академија се финансирани од донатори
Енвер Фејзулаху, директор на Правната академија, рече дека најголем дел од обуките на Правната академија (околу 80-90%) се финансирани од донатори.
„565 тренинг активности, можеби биле еднодневни, има некои тридневни, 12 илјади 60 луѓе. Од 80 до 90 отсто од овие активности се финансирани од донатори, а не од нашиот буџет“, рече Фејзулаху.
Поканет во емисијата „Темпус“ на КТВ, директорот на Правната академија рече дека буџетот е доволен за реализација на програмата за обука, но дека не се задоволни од програмите за обука.
„Може ли Академијата да направи нешто повеќе? Да. Дали имаме шанса? Не“, рече Фејзулаху.
„Имаме буџет кој всушност е од претходните години или од 2019 година, истиот е. Основата на буџетот е иста. Како таков буџет не ни дава можност да направиме повеќе долгорочно развојно планирање“, рече Фејзулаху.
Според него, тоа е од аспект на професионално усовршување, бидејќи нагласи дека треба да се види како се спроведува законската регулатива во другите земји.
„Најуспешни, најквалитативни обуки се кога судиите учат од судиите. Имаме многу законодавни новини во нашето законодавство, но во однос на неговата имплементација, горе-долу треба да имаме можност да видиме како тие се спроведуваат во другите земји“, рече тој.
Според него, треба да се изврши студиска посета на Европскиот суд за човекови права, за Врховниот суд, но поради недостиг на буџет тоа не можеле да го направат.
Во 2024 година Фејзулаху рече дека нивното барање било да има 1 милион и 400 илјади евра буџет за Правната академија. Од нив рече дека од буџетот добиле 800 илјади евра, каде што остатокот го покривале донатори.
Според него, само годинава трошокот за почетна обука бил 518 илјади евра, односно обука која е 12 месеци.
Тој рече дека се обидуваат да ја прилагодат програмата за обука на потребите на учесниците и нагласи дека се решаваат правните прашања кои се констатирани.
„Имаме околу 12 различни механизми што ги преземаме. Добиваме информации, податоци, ги анализираме преку работни групи или преку табели со КЈК и КПК и идентификуваме кои се приоритетите. Потребите се големи, можностите мали, но ги нуди и ги исполнува сите потреби што се презентираат“, рече Фејзулаху.
Од друга страна, Фејзула Реџепи, претседател на Врховниот суд, рече дека се трудат програмата за обука на новите судии и обвинители да ја направат што е можно попрактична, за потоа тие да можат да ги извршуваат своите обврски.
„Впрочем, програмата на Правната академија, во однос на првичната програма и за судиите и за новите обвинители, е направена во координација со Судскиот совет и со Обвинителскиот совет. Постојано се трудиме сите оние теми кои се од интерес за судиите и обвинителите да ги вклучиме во нивната секојдневна работа. Се трудиме програмата да ја направиме што е можно попрактична за кога ќе одат на работа да можат да ги извршуваат своите обврски“, рече Реџепи.
Тој рече дека има континуирана еволуција на програмата и за судиите и за почетните обвинители.
„Постојано се трудиме да иновираме. За време на програмата за судии оваа година ја воведовме како иновација, речиси во секој модул има симулација на пресуди, на судења во судници, каде што судиите се соочуваат со различни улоги, со кои постојано ќе се соочуваат на судските седници Реџепи.
Фејзулаху: Заокружувањето-измената на Законот за Правна академија постигна напредок од пристапот што го имаше на почетокот
Енвер Фејзулаху, директор на Правната академија, рече дека со дополнувањето-измената на Законот за Правната академија има напредок од пристапот што го имаше на почетокот.
„Не знам која е најновата верзија, но знам дека има напредок на последниот состанок на работната група од претходните коментари што беа дадени или од пристапот што беше преземен. Тоа значи дека го зачувавме составот на Управниот совет, ова е многу важно. Линијата на одговорност е, како што е споменато овде, прашањето пред кого одговара Академијата. Дадовме и како реакција и како коментар дали овој Управен совет го сочинуваат најеминентните членови на правосудниот систем. Сепак, она што се потрудивме да го зачуваме се членовите по службена должност кои се веќе во управниот одбор. Со ова се зајакнува Управниот совет, Правната академија“, рече Фејзулаху.
Сепак, тој нагласи дека има напредок од почетокот на работните групи кои беа, со последната група.
„Сè уште се надеваме дека тоа ќе биде решение, дополнување/промена што ќе одговори на нашите барања и потреби“, рече тој.
Директорот на Правната академија во „Темпус“ рече дека методологијата за обука е изменета, главно сите модули за обука се обработени, развиени, организирани во форма на табели.
„Веќе немаме класични модули или обуки бидејќи се одржуваа порано, сега главно имаме професионални дебати кои се одржуваат“, продолжи Фејзулаху.
Тој рече дека дополнувањето-измената на законот треба да биде што е можно подобро во однос на можноста што и дава на Академијата да се развива како професионална институција.
„Тоа не е институција или извршна агенција, ако ова се одрази и на буџетот, буџетот кога се планира и се доделува на Академијата е како извршна агенција. Правната академија е чисто професионална институција, тоа значи дека тоа е многу важно, дури и дополнувањето-измената на законот мора да оди во таа визија, во таа линија“, рече Фејзулаху.
Во меѓувреме, Гзим Шала од ИКД рече дека со првиот нацрт-закон се обидел да ја политизира Академијата до крајност. Тој рече дека дале коментари за овој нацрт, но дека се уште не го виделе вистинскиот нацрт.
