Разбивање на митовите за србификацијата на Скендербег

Не знам како се чувствувал тој професор. Мојата. Ј. Ѓорѓевиќ, најмладиот автор на историскиот скеч под наслов „Ѓерѓ Кастриоти - Скендербег“ кога немал друго дело и почнал да ја пишува таа скица и само залудно се шетал? Тој вели: „Во овие турбулентни денови, во деновите полни со немири и грабежи на Балканот, не би било лошо и ние Србите внимателно да ја прелистаме историјата на Балканскиот Полуостров и во неа да ги истакнеме сите оние места на кои се гледа печатот на српскиот дух и име. „Ќе нацртам нешто интересно - додава професорот - сега ќе нацртам лист од оваа голема книга на која е напишано името на познатиот Србин - Ѓерѓ Кастриот Скендербег. Прашуваат и викаат – а јас со вака тажно „ги уништувам нивните идеали за србизам“!

Иларион Руварац

Според мене, има уште многу нерешени прашања во српската историја? Ќе спомнам само едно од нерешените прашања: Василиј, црногорскиот митрополит, во „Историја на Црна Гора“, Годишник МС Книга 68, страница 15 - или делото на Марко Драговиќ за истиот митрополит објавено во Цетиње во 1884 година, страница 112, пишува дека Стефан Чеќене во 1421 г р.ѓ. Вистината е дека во кратката историја на Црна Гора, Петар Владика не го кажува тоа, туку така вели (види „Герлица“ за 24 година, стр. 63 - 1835) дека Стефан Црнојевиќ „бил во времето на големиот и славниот Ѓерѓ Кастриоти... на кого му испратил помош во војната против неговите Турци, чии што се грижат за Божиќ на одредено место и го убил...“

„Во 63-64 главната битка ги уништи Турците“

Дури и Петар Велики во една од своите повелби од 3 март 1711 година го спомнува Ѓерѓ Кастриот Скендербег и како „во главната битка од 63-64 година го уништил непријателот (Турците)“. Но, Петар Велики воопшто не го спомнува Стефан Црнојевиќ... Додека Д. Милаковиќ го има земено предвид она што го напишал Петар Владика, и што рекол Василије, а во своето дело „Историја на Црна Гора“ на страница 72 пишува дека Стефан Црнојевиќ бил сојузник на Скендербег во војната („Gërlica1835,“ на страница57 треба заедно против Турците 24 последователни години до смртта на Скендербег“. Но, А.Мајкови знае и дека Стефан Црнојевиќ „во соработка со Ѓерѓ Кастриоти-Скендербег, чија ќерка ја оженил, станал славен бранејќи ја независноста на својата земја од Турците“. (види го преводот на Данчиќ на Историјата на Мајков, второ издание, страница 99.)

Црногорците воопшто не треба да ја спомнуваат војната на Скендербег со Турците

Никола Вулиќи ја напишал историската книга „Ѓерѓ Кастриот Скендербег“ Белград 1892 година, (препечатена во 1923 година - С.Л.) додека професорот Мих. Ј. Ѓорѓевиќ има дадено историска скица на Скендербег во Годишникот Никола Чупиќи XXV. Ја прелистав книгата на Вулиќ и скицата на Ѓорѓевиќ и сега не можам да кажам дека ја спомнувале заедничката војна на Скендербег со Стефан Чернојевиќ против Турците цели 24 години и дека заедно војувајќи извојувале 63 битки, како што раскажуваат и знаат црногорските владици. Затоа, зарем не треба да се расветли и да се докаже учеството на Црногорците и Зеташ под водство на Стефан Црнојевиќ и неговиот син Божидар во војните на Скендербег против Турците и од сето тоа да се извлече заклучок дека за сета слава и слава што Скендербег ја постигна борејќи се со Турците, а ако не и на пола Црноевиќ насмевки, или ако тоа со ништо не може да се докаже, тогаш подобро и попаметно е да се каже дека Црногорците воопшто не треба да ја спомнуваат војната на Скендербег со Турците.

„Тенката словенска крв во вените на Скендербег“

На крајот од својата книга, Никола Вулиќ побрза да рече: „Српскиот народ е мал, но досега роди многу херои, многу големи луѓе. Ако ја погледнеме светската историја, можеме да кажеме дека можеме да најдеме противник за секој херој на друг народ во нашите сопствени редови. Меѓутоа, едно од првите места го зазема јунакот на нашата тема, Ѓерѓ Кастриот-Скендербег...А како може српската историја да не се гордее со оваа личност? (страница 298).

Додека јас не знам како се чувствувал тој професор. Мојата. Ј. Ѓорѓевиќ, најмладиот автор на историскиот скеч под наслов „Ѓерѓ Кастриоти - Скендербег“ кога немал друго дело и почнал да ја пишува таа скица и само залудно се шетал? Тој вели: „Во овие турбулентни денови, во деновите полни со немири и грабежи на Балканот, не би било лошо и ние Србите внимателно да ја прелистаме историјата на Балканскиот Полуостров и во неа да ги истакнеме сите оние места на кои се гледа печатот на српскиот дух и име. Ќе извадам нешто интересно - додава професорот - сега ќе извадам лист од оваа голема книга на која е напишано името на познатиот Србин - Ѓерѓ Кастриот Скендербег. А таа страница е една од најпознатите не само во таа книга туку и во целата книга на светот (стр. 117). И веднаш на следната страница од таа скица, професорот возбудено извикува: „И токму во времето кога римските папи му се молеа само на Бога и одржуваа величествени поворки, додека за да ги заштити христијаните од турската моќ, Семилостивиот на светската сцена се појавија двајца - два „заштитни ѕида на Европа“, од кои едниот го покриваше другиот полуостров на западниот дел на Балкан. Тоа беа двајца познати благородници; Ѓерѓ Кастриот Скендербег и познатиот фолк пејач Јанош Хунјади. „По првото е веродостојно познато дека во неговите вени течела српска крв, а интересно е и тоа што народната традиција го кажува истото и за втората. Но, под забелешките, професорот вели „всушност Хунјади е роден Романец, додека по образование бил Унгарец“. И ако Јанош Хунјади е всушност Романец, додека според унгарското образование, дали ќе грешам кога за Скендербег реков дека по потекло е Албанец? синот на Албанецот Ѓон Кастриоти и по образование не бил „целосно“ Србин, туку нешто друго! Иако имаше малку српска крв во вените на Скендербег, тоа беше само тенка крв и врз основа на тоа не може да се одлучи на кое племе и народ му припаѓал? 

Анонимниот наратор е убеден дека Јанош Хунјади по потекло бил Србин, па ги повикува „модерните историчари“ да го расветлат ова критички и да го докажат за подоцна Србите да се гордеат со него! Проф. Мојата. Ј.Ѓорѓевиќ вели дека денес со најголема сигурност се знае дека во вените на Ѓерѓ Кастриот Скендербег без сомнение течела српска крв, додека Никола Вулиќ завршува со малку иритирано прашање; Зарем историјата не треба да се гордее со Ѓерѓ Кастриоти? Па прашуваат и викаат – додека јас тажен им ги „уништувам идеалите на србизмот“ пишувајќи вака!

Иларион (роден Јован) Руварац (1832 - 1905) бил историчар, свештеник, архимандрит во манастирот Гертег во Фрушка Гора (Војводина). Иларион Руварац е познат како основоположник на српската критичка историографија. Своето образование го започнал во Карловци, Срем, а потоа го продолжил во Виена. Во 1852 и 1856 година, Руварац студирал право во главниот град на Австрија, додека студирал и историја. Поточно, Руварац се фокусирал на проучувањето на историските извори и споредбеното проучување на народните традиции. Во 1872 година бил ангажиран како професор во Карловачката богословија. Во неговиот критички пристап кон српската историја, тој беше под големо влијание од германските историчари и универзитетски професори како Јегер, Шлосер и Гервинус. Неговите пишувања се всушност полемики со претставници на српското романтично движење. Впрочем, ваквиот пристап на Иларион Руварци го чинеше тогаш, но и до ден денес, бидејќи неговото комплетно дело сè уште не е објавено! Иларион Руварац се упокоил како монах во 1905 година во една од ќелиите на манастирот Гертег, каде што бил погребан. Овој текст, кој ќе биде објавен во два дела во Културниот додаток на „KOHËS Ditore“, е објавен во хрватското списание „Коло“ во 1901 година е да биде Србин. Од друга страна, во својата полемика, Иларион Руварац има дадено добри примери за методологијата на правилно и точно цитирање на историските извори, за правилно читање на црковните повелби и нивно фалсификување, а потоа и за искривено читање на средновековни и други извори. Лут на некои српски автори кои на крајот на 1407 век пропагираа во своите публикации дека Скендербег е од српска крв, Руварац напиша дека се чувствува среќен што е ставен во улогата на уништувач на нивните „идеали на србизмот“. Насловот и преводите се на преведувачот.