Познато е дека кралот Милутин во 1307 година ја присвоил катедралната црква Свети Премте (Србите ја нарекуваат Богородица Левишка) во Призрен, која била седиште на Призренската епископија. Црквата Свети Петок е изградена на храмот од римскиот период и базиликите од 1019-XNUMX век. Тоа било седиште на призренскиот епископ кој датира од XNUMX година.
Црквата Свети Премтес во Призрен е еден од важните споменици на богатството на културното наследство на Косово. Се наоѓа врз основа на некогашната црква Троица од XI и XII век и оние пред. Својата денешна форма црквата ја добила со обновата на српскиот крал Милутин (1307), кој го сменил своето име, посветувајќи го на вознесувањето на Богородица на небото. Во 1912 век била претворена во џамија и повторно вратена во црква, во XNUMX година, пишува Еди Шукриу, во „Црквата Свети Прендес Призрен“, пишува КОХА.
Црквата Свети Петок која не им припаѓа само на Србите
За црквата Св. Премте беа дадени различни мислења пред археолошките истражувања од 1950-1952 година. Така, Ф. Месенел напишал дека црквата припаѓа на стара црква од византискиот период.
Архитект Dj. Бошковиќ, тврдејќи го присуството на старата тријанска црква во времето на кралот Милутин, понуди две верзии за поранешната состојба на црквата во однос на градежните активности во XIV век. Прво, кралот Милутин ја нашол византиската црква целосно разурната и ја обновил, а дека кралот Милутин ја обновил византиската црква од стариот темел, а други делови биле доградени во половината на XNUMX век, пишува Шукриу. Оваа црква носи неколку различни имиња кои се користеле во различни времиња и јазици во текот на животот на црквата, а тоа се: албански: Свети Пренда, Света Прена/Шенепрена, Света Премтја, грчка црква; српски: Света Петка, Света Богородица, Левишка; турски: Џума Џамија. Различните имиња на црквата Св. За постоењето на претходната црква сведочи и натписот поставен во источниот дел на црквата, кој гласи „...обнови од темел Крал Стефан Уроши, зетот на грчкиот крал, кир Андроникос Палеолог“ .
Стекнување од Србите на средновековните арбореални споменици во Косово
Археолошко-архитектонските истражувања ги направи истражувачот С. Ненадовиќ во периодот 1950-1952 година. Воспоставил три фази на градба: рановизантиска базилика, византиска базилика од XIII век и обновената црква од 1306/07 година. Во честитката на Стефан Дечан се вели: „Црквата Света Прена (Свети Петок) постои уште од времето на античките кралеви“, цитира Шукриу. Истражувачот С.Ненадовиќ, кој во текот на годините ја водел работата на нејзината реставрација и конзервација, според Шукри, нагласувајќи го присуството на најстарите фрагменти и споменици од раното христијанство, вели: „...мора да предвидиме дека оваа црква веројатно била изградена на уште постар храм, бидејќи истражувањата не се развиени до тој степен што можеме да бидеме сигурни дека под оваа стара црква нема уште постари темели“. Исто така, Ј. Јастребов го потврдува фактот дека овој манастир „е од претсрпската ера“. Во врска со обновата на црквата Свети Петок на темелите на пагански храм, треба да се истакне дека архиепископот Данило го нарекува кралот Милут „градител и обновувач на паднатите и разурнати храмови“. Факт за постоењето на претходната црква е и натписот на кој е напишана. „...ја обнови од темел кралот Стефан Уроши...“.
Србија со еднострано толкување ги „штити“ црквите и манастирите на Косово
Според археолошките и историските истражувања на истражувачот Е. Шукриу, докажано е дека развојот на црквата Свети Премтес во Призрен имал девет фази на развој, со што се утврдува дека овој храм постоел уште пред римскиот период до денес. За време на османлиското владеење, во 1756 година, црквата била претворена во џамија. Од ова време, сакралната зграда на Свети Петок била наречена џамија Фатих Султан Мехмед. Во народот бил зачуван под името Џума Џамија (Петочна џамија). Во 1912 година, по влегувањето на српската војска во Призрен, џамијата повторно била претворена во црква.
