„Wojciech“ одекнува на отуѓениот човек до трагичниот крај

Животот на Војцек е живот на бескрајно понижување. Сите го исмеваат, презираат и омаловажуваат. На сцената на театарот „Хади Шеху“ во Ѓаковица, како помодерна верзија на делото е поставен „Војчех“ на Георг Бихнер, во режија на Зана Хоџа, со текст адаптиран од англискиот драматург Џек Торн. Таму коегзистираат лудилото, ефектите од нехуманиот труд, алкохолизмот и многу повеќе. Крајот е трагичен и во реалноста е аларм

Претставите од таква големина имаат за цел траен ефект врз публиката. Се обидува да го постигне она кон што театарот имал за цел од самиот почеток – катарза. Оваа улога во „Војчех“ ја толкува еден од најголемите германски драматурзи Георг Бихнер. Во режија на Зана Хоџа, приказната инспирирана од вистински настани се одвива во Ѓаковица и, според режисерот, доста добро одекнува во овој град. Драмата е моќен и длабоко емотивен портрет на страдањето и разорниот ефект на неправдата во општеството.

На сцената на театарот „Хади Шеху“ во Ѓаковица е поставен „Војчек“ како помодерна верзија на делото, со текст адаптиран од англискиот драматург Џек Торн. Таму коегзистираат лудилото, последиците од нехуманиот труд, алкохолизмот и многу повеќе. 

Делото, кое се издвојува како камен-темелник за германскиот театар, се фокусира на Франц Војцек, војник кој ги надополнува своите скудни приходи со извршување на најчудните работи. 

Како што се креваат завесите на сцената, започнува рок музиката во изведба на Крешник Коши. 

Една од централните теми е љубовта на главниот лик кон неговата сопруга Маријан, која ја игра актерката Влора Дервиши. 

Војчек, кој го игра актерот Бујар Ахмети, брзо враќајќи се на својата војничка должност, додека разговара со својот најблизок и единствен пријател, го открива својот лик на лојален и нелаком. Тука е Андреј, кој го игра актерот Еди Кастрати, како лик сосема спротивен од централниот протагонист.
Тешкотиите на работничката класа може да се сумираат како тема на целата драма. Настанот се одржува во Германија.

Од сите, главниот лик е исмејуван, презрен и омаловажуван. Освен неговиот капитен, кој го игра Арбиес Комони. Паралелите меѓу богатите и сиромашните особено се повлекуваат кога сопругата на капетанот, Меги, која ја игра Аурита Агуши, го посетува Маријан, кој и дава задача да подели две илјади коверти низ градот.
Актерот Бујар Ахмети, кој го игра Војцек, изјави дека љубезноста на Војцек е злоупотребена и неговата наивност се искористува. 

„Ова е сестринство, драматизација на текстот на Бухнер каде авторот направи промена која го истакнува карактерот на обично момче, кое нема добра финансиска состојба, кое е подложено на тест. Луѓето околу него целосно му го искривуваат животот, ја злоупотребуваат неговата добрина, наивноста и тој постепено почнува да паѓа на оние позиции кои се напишани во текстот и кои ги извршивме со изведба“, рече Ахмети. 

Строгата диета на докторката, која ја глуми Алтина Кусари, сè повеќе ја доведува во лудило. Почнува да има халуцинации. Се гледам себеси како дете кое бега од мајка ми. Малиот Војчек го игра Еден Кастрати. 

Актерката Аурита Агуши смета дека темата на оваа претстава е исклучително емотивна. 

„Бев многу добро примен од моите колеги, направија да се чувствувам како дома. Процесот помина без проблеми. Ова е секако кога функционира. Темата е многу тешка, многу тешка, многу емотивна. Има многу драматични ситуации, дури и трагедии. Велиме дека пред премиерата сме како темпирана бомба, но на крајот овој резултат што го видовте е резултат на извонредната работа, пред се на Зана, потоа на актерите, но и на целиот персонал што не се гледа на сцената“, рече Агуши. 

Главниот лик го добива последниот удар од својот најблизок пријател Ендрју. Актерот Еди Кастрати, кој ја толкува оваа улога, изјави дека овој лик е одраз на однесувањето на луѓето околу нас и начинот на кој тие влијаат на животот. 

„Ендру е еден од ликовите, близок пријател и единствен од Војцек, кој многу добро видовме што му се случи, како му готви и како си го направи животот. Многу добар лик, кој многу добро, многу јасно ни покажува дека треба да бидеме многу внимателни со светот околу нас, особено во овие околности во кои живееме. Кругот е единствената грижа на луѓето. Кругот кој не турка да правиме работи, кој заговара против нас и ни ги поправа лошите ситуации. „Мислам дека успеавме да го постигнеме она што авторот сакаше да го каже со Андреј“, изјави Кастрати. 

Елемент колку што е чуден, толку и интригантен беше црниот пластичен материјал кој се протегаше низ дел од сцената. Неговата улога се открива дури на крајот кога Марија го плука како знак на заштита од Војцек, но тој ја гуши со истиот материјал. На ист начин се убива. 

Директорката на шоуто, Зана Хоџа, рече дека сите овие настани се резултат на траумите низ кои поминала главниот лик. 

„Претставата зборува за еден несреќник, Војцек, кој во детството поминал низ трауми, кои уште повеќе се истакнуваат и се зголемуваат кога ќе стане дел од медицински експеримент, поради тешките услови кои го туркаат кон овој експеримент. Го губи најскапоценото нешто во животот – неговата сопруга – која на крајот ќе биде убиена од него и тој се самоубива. Трагичен крај, но мислам дека после ова не може да има среќен крај“, изјави Зана Хоџа. 

Музиката за претставата ја компонираше Томор Кучи, додека сценските движења се на Николета Бонани од Англија. Сценографијата и костимите ги дизајнираше Англичанката Грејс Рамзи. 

„Соработката мина многу добро од самиот почеток. Заедно го дизајниравме како дел од концептуален проект и потоа Зана ми кажа дека навистина ќе го направиме овој сценографија. „Чест е да се работи на ваков прекрасен театар, особено што ова е мојот прв професионален дизајн“, рече Рамзи. 
Бихнер го напишал текстот за драмата во 1836 година, но тој останал недовршен како резултат на неговата смрт од тифус во февруари 1837 година.