Украинскиот претседател Володимир Зеленски на Минхенската безбедносна конференција ја истакна потребата Европа да создаде своја армија. Како една од причините за тоа, тој ја наведе можноста САД, со Доналд Трамп како претседател, да и кажат не на Европа во случаи кога нејзината безбедност е загрозена. И специјалниот пратеник на Трамп за прашањата на Украина и Русија рече дека Европа нема да биде на преговарачка маса. Во меѓувреме, со новата американска администрација, во Минхен пристигна и германскиот канцелар Олаф Шолц.
Украинскиот претседател Володимир Зеленски изјави дека е неопходно создавање на европски вооружени сили, додавајќи дека војната на неговата земја против Русија докажа дека основата за тоа веќе постои.
Зборувајќи на вториот ден од Минхенската безбедносна конференција, Зеленски рече дека Европа не може да ја исклучи можноста САД да кажат не на тоа во случаи кога нивната безбедност е загрозена.
„Да бидеме искрени, не можеме да ја исклучиме можноста Америка да и каже не на Европа за прашања што и се закануваат. Многу, многу лидери зборуваа за тоа како на Европа и треба сопствена армија, европска армија. И навистина верувам дека дојде време за ова. „Мора да се создадат вооружени сили на Европа“, рече Зеленски.
Тој рече дека тригодишната војна во Украина покажа дека основата за европските вооружени сили веќе постои. Украинскиот претседател изјави и дека времето кога САД ја поддржуваа Европа заврши. Без поддршка од САД, тој истакна дека Украина, и покрај зголеменото производство на оружје, има мали шанси да преживее. Зеленски ја предупреди Европа да не биде напуштена на преговарачка маса од Трамп.
„Пред неколку дена, претседателот Трамп ми кажа за неговиот разговор со Путин. Тој никогаш не спомна дека на Америка и треба Европа на маса. Ова многу зборува. Старите времиња поминаа - кога Америка ја поддржуваше Европа само затоа што отсекогаш ја поддржуваше. И истото правило треба да важи за цела Европа. Нема одлука за Украина без Украина. „Нема одлука за Европа без Европа“, додаде тој.
Со оглед на тоа што неколку европски земји се соочуваат со ризикот од сè поевроскептични електорати, идеите на Зеленски за понатамошна интеграција веројатно нема да се реализираат, но неговите коментари би можеле да поттикнат подетални дискусии во Европа за воената улога што Европејците би можеле да ја играат во Украина, вклучително и распоредување трупи на теренот за да се гарантира прекин на огнот.
Во меѓувреме, генералниот секретар на НАТО Марк Руте ја повика Европа да се ангажира со Трамп и да не верува дека тој ги напушта нив или Украина. Тој рече дека „ние сме семејство“, додавајќи дека Американците се во право кога велат дека Европејците не трошат доволно. Тој очекува НАТО да усвои нова цел за трошење во мај, која ќе биде постигната за четири или пет години, а можна цел за трошоците за одбрана, поставена на 3 отсто од бруто домашниот производ. Сегашната цел од 2 проценти не е доволна, рече Руте.
Исклучување на Европа од преговорите
Кит Келог, претставник на американскиот претседател Доналд Трамп, во саботата рече дека Европа ќе биде консултирана, но нема да биде дел од трилатералните мировни преговори меѓу Русија, САД и Украина.
„На моите европски пријатели би им рекол: влезете во дебатата, не со жалење дали можете или не на масата, туку со конкретни предлози и идеи“, рече тој на маргините на Минхенската безбедносна конференција.
Келог рече дека една од причините зошто претходните мировни договори меѓу Украина и Русија пропаднале е тоа што премногу држави биле присутни на масата, но немаат способност да управуваат со мировниот процес.
„Ние нема да одиме по тој пат“, додаде тој.
Се очекува изјавите на Келог да го зголемат гневот кај некои европски лидери, кои немаат доверба во Трамп и сметаат дека безбедноста на нивната земја е поврзана со судбината на Украина. Полскиот министер за надворешни работи Радослав Сикорски изјави дека францускиот претседател Емануел Макрон ги поканил европските лидери да се соберат во Париз во сабота за да разговараат за ситуацијата.
Европските лидери, шокирани од конфронтирачкиот говор на американскиот потпретседател Џеј-Ди Венс во петокот во Минхен, се сè позагрижени за пристапот на Трамп кон мировниот договор за Украина и стравуваат дека може да се постигне договор кој е поволен за САД, но не и за Украина и Европа на долг рок.
„На Европа итно и е потребен акционен план во врска со Украина и нашата безбедност, инаку други светски играчи ќе одлучуваат за нашата иднина. Не мора да биде во согласност со нашите интереси... Овој план мора да се подготви сега. Немаме време за губење“, изјави полскиот премиер Доналд Туск на социјалните мрежи.
Келог рече дека критичните прашања обезбедуваат војната да не започне повторно и одредуваат како Украина ќе го задржи својот суверенитет. Тој рече дека ова ќе бара веродостојни безбедносни гаранции, додавајќи дека претседателот Трамп, како единствен носител на одлуки во САД, сè уште не е во позиција да обезбеди таква гаранција.
Тој, исто така, додаде дека „На Трамп ќе му треба широк спектар на опции“ и дека „сите опции се на маса“. Клучно прашање што треба да се помири е постигнувањето договор за тоа како ќе се постапува со прекршувањата на примирјето, рече тој.
Во позадина на разговорите со Трамп, Зеленски се обидува и да го спречи обидот на Трамп да преземе контрола над 50 отсто од минералите со ретки земји во Украина. Тој ја отфрли понудата бидејќи договорот диктиран од САД не ги содржи очекуваните обврски за обезбедување безбедносни гаранции во случај на прекин на огнот. На прашањето за договорот за ретките земји во Минхен, Зеленски рече дека разговорите продолжуваат. Американскиот секретар за финансии Скот Бесент му го понуди на Зеленски договорот за време на посетата на Киев во средата, откако претседателот Трамп предложи на САД да им требаат околу половина трилион долари украински средства во замена за помош за земјата разурната од војна.
Зеленски ја бара секоја можност да ги поврзе САД со долгорочни безбедносни гаранции за Украина кои би ја заштитиле земјата од дополнителни руски закани во случај на прекин на огнот, но тој е свесен дека слабата преговарачка позиција може да биде искористена од Трамп за да формулира барања на кои тешко ќе се спротивстави.
Реакцијата на германската канцеларка
И германскиот канцелар Олаф Шолц, исто така, се сретна со Соединетите Држави во Минхен во саботата. Осврнувајќи се на изјавата на потпретседателот Џеј Ди Венс дека Европа, повеќе отколку од Русија и Кина, е загрозена одвнатре и паѓа во контрадикција со нејзините фундаментални вредности, Шолц го повика да не се меша во европската демократија.
„Нема да прифатиме луѓето кои гледаат на Германија однадвор да интервенираат во нашата демократија и избори, како и во процесот на формирање на демократска мисла, во интерес на оваа партија. Ова едноставно не се случува, особено не меѓу пријателите и сојузниците. Ние цврсто се противиме на ова. „Каде ќе оди нашата демократија зависи од нас да одлучиме“, изјави Шолц.
Коментарот на Шолц следи по изјавата што Венс ја даде во петокот, по средбата со лидерот на екстремно десничарската партија Алтернатива за Германија, Алис Вајдел, за време на неговата посета на Минхен.
Во Германија ќе се одржат општи избори на 23 февруари, а најновите анкети покажуваат дека АфД ја ужива втората најголема поддршка на национално ниво, пред партијата на Шолц.
