На шестиот ден од борбите со Израел, Иран им се заканува на САД

Макрон покренува европска иницијатива за преговори за завршување на конфликтот меѓу Израел и Иран

Францускиот претседател Емануел Макрон му наложи на министерот за надворешни работи Жан-Ноел Баро да соработува со европските партнери на преговарачки предлог за прекин на борбите меѓу Израел и Иран.

Макрон го свика Советот за безбедност и одбрана во среда за да разговара за ситуацијата во Иран, се вели во соопштението од неговиот кабинет.

„Неопходно е итно да се прекинат овие воени операции, кои претставуваат сериозни закани за регионалната безбедност“, рече тој.

Француското Министерство за надворешни работи, како и многу други земји, посредува во движењето на француските граѓани надвор од Израел и Иран.

Хакирана иранската државна телевизија

Иранската државна телевизија ја предупреди јавноста за видео во кое ги повикува да се „кренат“ против владата.

„Ако забележите неважни пораки додека гледате телевизија, тоа е затоа што непријателот ги попречува сателитските сигнали“, се вели во телевизиското соопштение, објави Би-Би-Си. 

Видеото, кое е споделено и на социјалните мрежи, го обвинува иранското раководство дека го „разочарува“ својот народ и ги повикува гледачите да ја преземат „контролата врз својата иднина“. Изворот на видеото и тврдењето дека телевизиската станица била хакирана сè уште се непознати.

Во аголот од видеото се појавува лого на лав, како и слики од ирански команданти убиени за време на израелската офанзива на 13 јуни.

Видеото, исто така, содржеше снимки од масовните протести во 2022 година, предизвикани од смртта на Махса Амин додека беше во полициски притвор.

Иран им се заканува на САД, Трамп неодлучен за воена интервенција

Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, сè уште не одлучил дали сака неговата земја да стане дел од најновиот конфликт во Израел, додека врховниот лидер на Исламската Република Иран, ајатолахот Али Хамнеи, во средата изјави дека САД ќе се соочат со „непоправлива штета“ ако одлучат во корист на воена интервенција. 

Хамнеи додаде дека Израел направил „многу голема грешка“ со започнувањето на војната, во неговите први коментари откако започна конфликтот во петокот минатата недела. 

„Американците треба да знаат дека секоја воена интервенција од нивна страна несомнено ќе биде проследена со непоправлива штета“, рече врховниот лидер во соопштението прочитано од водител на државната телевизија.

Врз основа на извештај на „Њујорк тајмс“, официјален Техеран подготвувал ракети и друга опрема за напад врз американските бази во регионот на Блискиот Исток во случај Вашингтон да се приклучи на војната. 

Трамп објави дека високи ирански претставници побарале средба, а предложил и посета на Белата куќа.

Американскиот претседател им изјави на новинарите собрани пред Белата куќа дека сега е „премногу доцна за разговор“, но дека сè уште не донел одлука да се приклучи на војната. 

„Можеби ќе го направи тоа, можеби и не. Никој не знае што ќе направи“, рече тој.

Меѓу другото, американскиот претседател рече дека го охрабрил и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху да продолжи со воената кампања во Исламската Република Иран.

„Му реков, само напред“, рече Трамп кога беше прашан за неговата порака до израелскиот лидер во услови на зголемени тензии во регионот на Блискиот Исток.

„Разговарам со него секој ден, тој е добар човек, одлично си ја врши работата“, додаде американскиот претседател.
„Гардијан“ напиша дека оваа нејасност за тоа што ќе се случи следно би можела да влијае и на самиот американски претседател, кој сè уште е во фаза на разговори за постигнување договор. Според експертите, САД се обидуваат да ги држат сите опции отворени за да извршат што е можно поголем притисок врз Техеран.

Америка преместува авиони за полнење гориво од воздух во Шпанија и Грција, каде што би можеле да се користат за снабдување на бомбардерите Б-2 на долго патување од воздухопловната база Вајтман во Мисури до Иран.

Како што е објавено, сè уште не е поднесено барање до Велика Британија за користење на воздухопловната база Диего Гарсија во Индискиот Океан за напад врз Б-2, ниту за користење на воздухопловната база Акротири на Кипар за полнење гориво на авиони, иако второто се смета за можно.

Други американски воени средства се на пат. Пентагон му нареди на носачот на авиони „УСС Нимиц“ да отплови од Сингапур кон Блискиот Исток, каде што се очекува да пристигне за пет до седум дена. „УСС Карл Винсон“ веќе е во Арапското Море.

Според извештаите на „Џерусалим пост“, Катар и Оман се обидуваат да посредуваат во прекин на огнот, неколку часа откако авион близок до иранската влада полета за Мускат, Оман. 

Иранските власти сигнализираа дека се подготвени да преговараат за договор со САД, но се очекува Израел да „ја опушти ситуацијата“, изјави извор за „Џерусалем пост“.

Инсинуацијата на Трамп дека Иранците му понудиле средба во Белата куќа наиде на одговор од мисијата на Иран во Обединетите нации. 

„Ниту еден ирански функционер не побарал да клекне пред портите на Белата куќа“, се вели во објавата на мисијата на социјалните мрежи.

Администрацијата на Трамп претходно се дистанцираше од конфликтот, велејќи дека Израел дејствувал сам, но во последните денови има промена во реториката, како и зголемување на военото присуство на Блискиот Исток. 

Дури и ако САД одлучат да не се приклучат на војната, Израел сè уште има воени опции, но тие би биле поризични и покомплицирани. Би можел да транспортира трупи за специјални копнени операции, како онаа што ја таргетираше фабриката за ракети во Сирија минатата година, или да го онеспособи клучниот нуклеарен погон Фордоу со напаѓање на системи за поддршка, како што е напојувањето.

Високи израелски функционери тврдат дека војната била започната во самоодбрана и за уништување на нуклеарната програма на Иран, но Нетанјаху и неколку министри од неговиот кабинет веќе ја објавија својата желба за промена на режимот во Иран како јавна тајна.

Трамп наводно се спротивставил на израелскиот план за атентат врз врховниот лидер на Иран, додека критичарите ги доведуваат во прашање израелските бомбардирања на цивилни институции, како што е нападот врз зградата на иранскиот јавен радиодифузен сервис.

Во среда, израелскиот министер за одбрана Израел Кац изјави дека Израел бомбардира „симболи на моќ“ во Иран, сугерирајќи дека деновите на свештеничкиот режим се избројани.
„Торнадо го преплавува Техеран“, напиша тој на социјалната мрежа X. „Симболите на моќта се бомбардираат и соборуваат, од радиодифузниот орган, а наскоро и од други цели, а големи толпи жители бегаат. Вака паѓаат диктатурите.“

Ескалацијата на конфликтот предизвика загриженост и реакции во меѓународната заедница. Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека е подготвен да посредува во договор меѓу Иран и Израел, откако еден од неговите врвни дипломати го предупреди Вашингтон да не разгледува „шпекулативни опции“ за интервенција.

„Да се ​​каже дека тие не биле вклучени порано, а ќе бидат вклучени сега – мислам дека тоа би било неточно. Друга работа е што тие сметаат во однос на директната воена помош на Израел. Го предупредуваме Вашингтон: не се осмелувајте ни да помислите на тоа. Таквата акција радикално би ја дестабилизирала целата ситуација“, рече Сергеј Рјабко.

Кинескиот претседател Си Џинпинг во средата изјави дека е „длабоко загрижен што воената операција на Израел против Иран предизвика неочекувана ескалација на тензиите на Блискиот Исток“.

Во шестата ноќ од нападите, израелската армија бомбардираше локација каде што се произведуваат центрифуги за ураниум и, исто така, тврдеше дека цел на нападот била фабрика за ракети, покрај тоа што уништила пет борбени хеликоптери.

Од друга страна, воените сили на Иран претрпеа тешки удари, иако не се целосно уништени. Израелски дрон беше соборен во среда, и покрај тврдењата дека Израел го контролира воздушниот простор над западен Иран и Техеран. Во текот на ноќта, Иран лансираше околу 15 ракети кон Израел.

Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) потврди дека израелските напади погодиле два погона за производство на центрифуги во Иран, еден во главниот град, а друг во неговата периферија.

Во Иран, пријавени се најмалку 224 жртви во израелските напади, претежно цивили, иако овие бројки не се ажурирани веќе неколку дена. И покрај бројките што ги дадоа властите, организација за човекови права во Иран објави дека најмалку 585 лица се убиени, додека повеќе од 1,300 се повредени.

Досега, во иранските напади врз Израел загинаа најмалку 24 лица, сите цивили. Израелските системи за воздушна одбрана уништија или соборија поголем дел од 400-те ракети лансирани од Техеран, додека само 10 проценти од овие ракети успеаја да погодат цели во земјата. 

Израел би можел да стане поранлив ако војната продолжи подолго време, бидејќи залихите на неговите најефикасни ракети за воздушна одбрана се намалуваат, објави „Волстрит џурнал“, цитирајќи американски функционер.

Иако САД ја поддржуваат одбраната на Израел со копнени системи Thaad, пресретнувачи F-16 и ракети лансирани од морнарица, тие немаат неограничени залихи на овие одбранбени системи.

Се верува дека Иран сè уште има значителен дел од приближно 2,000 ракети што ги имаше во својот арсенал на почетокот на војната. Израелските напади се фокусираа на системите за лансирање ракети потребни за нивно лансирање.

Израелската војска откри ракети лансирани од Иран

Израелската војска во среда објави дека идентификувала ракети лансирани од Исламската Република Иран и дека одбранбените системи на земјата работат на „спречување на заканата“, објави Си-Ен-Ен.

Меѓу другото, во соопштението се дадени и упатства за израелските граѓани да се засолнат во заштитените подрачја и да останат таму до понатамошно известување. 

Според Армијата, граѓаните можат да ги напуштат заштитените подрачја само по „директна наредба“.

Во меѓувреме, врз основа на извештај на иранскиот медиум „Мехр“, одбранбениот систем на Иран, исто така, „уништува непријателски цели“ над Техеран.
 

Трамп го охрабрува Нетанјаху да продолжи со нападите врз Иран

Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, им изјави на новинарите во средата дека го охрабрил израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху да продолжи со воената кампања во Исламската Република Иран. пренесува CNN.

„Му реков, само напред“, рече Трамп кога беше прашан за неговата порака до израелскиот лидер во услови на зголемени тензии во регионот на Блискиот Исток.

„Разговарам со него секој ден, тој е добар човек, одлично си ја врши работата“, продолжи американскиот претседател.

Последниот познат разговор на Трамп со Нетанјаху се одржа вчера (вторник), додека американскиот претседател размислува да се придружи на напорите на Израел против Иран.

На прашањето дали му дал на Нетанјаху некакви индикации дека може да ѝ помогне на еврејската држава повеќе од она што веќе го направил, Трамп рече дека тоа не го сторил.

„Не. Досега, тој заврши добра работа. Се однесуваа многу неправедно кон него“, рече Трамп. „Тој е претседател во воено време и поминува низ оваа глупост, тоа е смешно.“

Трамп: Не можам да кажам дали САД ќе го нападнат Иран

Фото: Асошиетед прес

Американскиот претседател Доналд Трамп во среда одговори на прашањата на новинарите за дилемата дали САД ќе ги нападнат нуклеарните постројки на Иран, а воедно објави дека високи ирански претставници предложиле нови разговори, но, според него, „премногу е доцна за разговор“. 

„Постои голема разлика помеѓу сега и пред една недела“, им рече Трамп на новинарите пред Белата куќа. „Никој не знае што ќе правам.“

Тој нагласи дека Исламската Република им предложила нови разговори на САД во Белата куќа, но не даде детали. 

Понатаму, Трамп го окарактеризира Иран како целосно беспомошен, без никаков систем за воздушна одбрана, објави Ројтерс.

Кога беше прашан за изјавите на иранскиот врховен лидер ајатолахот Али Хамнеи, кој претходно во текот на денот изјави дека Иран нема да се предаде до крај, американскиот претседател одговори посакувајќи му среќа на својот колега.

Израел ќе ги ублажи внатрешните ограничувања како „порака на победа“ до Иран

Фото: Асошиетед прес

Израел ги усвои препораките од својата војска за ублажување на домашните ограничувања, промена што министерот за одбрана Израел Кац во средата ја опиша како „порака за победа“ до Иран.

По состанокот со Израелските одбранбени сили (IDF) и Командата на домашниот фронт (HFC), Кац објави дека ограничувањата ќе бидат ублажени од среда навечер, објави CNN.

„Заедно со засилената војна против Иран за отстранување на заканите, ќе ја отвориме економијата повторно, постепено ќе ја ослободиме јавноста и ќе го вратиме Израел на патот на активност и безбедност“, рече Кац.

Кац додаде дека одлуката за повторно отворање на економијата е „порака за победа над иранскиот непријател“.

Одлуката на Кац дојде откако Иран испали околу 30 ракети кон Израел преку ноќ, и во понеделник и во вторник.

Овие помали експлозии ги наведоа некои воени аналитичари да шпекулираат дека нападите на Израел врз иранските места за лансирање балистички ракети и залихите ја попречиле способноста на режимот да одговори.

Институтот за проучување на војната, тинк-тенк од Вашингтон, во извештај објавен во вторник изјави дека Израел „веројатно ја намалил способноста на Иран да спроведува напади со балистички ракети“.

Дилемата на Трамп за Иран открива длабоки поделби во неговиот внатрешен круг

Фото: Асошиетед прес

Дилемата дали САД треба да му се придружат на Израел во нападот врз Иран или да останат надвор создаде поделби меѓу поддржувачите на американскиот претседател Доналд Трамп, се вели во извештаите. „Би-Би-Си“. 

Републиканскиот претседател наводно ја разгледува можноста за помош во нападот врз нуклеарните постројки на Исламската Република Иран, по состанокот со неговите советници за национална безбедност во вторник.

За време на изборната кампања, Трамп често ги критикуваше „бесконечните и бесмислени војни“ на Блискиот Исток, но исто така нагласуваше дека Иран „не може да има нуклеарно оружје“.

Можноста дека тој би можел да ги вовлече САД во уште една странска интервенција ги спротивстави изолационистичкото и провоеното крило на неговата партија едни против други.

Во вторник, конзервативниот републикански конгресмен Томас Маси од Кентаки им се придружи на демократите за да предложат закон со кој ќе се забрани на Трамп да распореди американски сили да го нападнат Иран без претходно одобрение од Конгресот.

„Ова не е наша војна. Дури и да беше, Конгресот треба да одлучува за такви прашања според нашиот Устав“, напиша Маси на социјалната мрежа „X“.

Некои поддржувачи на доктрината на Трамп „Америка на прво место“ истакнаа дека тој ветил дека ќе ги држи САД подалеку од „бесконечни војни“, како оние што доведоа до смртта на илјадници американски војници во Авганистан и Ирак.

Поранешниот водител на „Фокс њуз“, Такер Карлсон, апелираше до САД да се држат настрана од конфликтот со Иран.

Во својот подкаст, тој остро ги критикуваше републиканските „военоподбуцнувачи“, што предизвика одговор од Трамп, кој го нарече Карлсон „луд“.

Конгресменката од Џорџија и лојална поддржувачка на Трамп, Марџори Тејлор Грин, застана во одбрана на Карлсон на невообичаен начин дистанцирајќи се од претседателот.

Таа изјави дека секој што поддржува таква интервенција не е дел од „Америка на прво место“.

Тензиите избувнаа во жестока дебата во вторник за време на интервјуто помеѓу Карлсон и сенаторот од Тексас Тед Круз, кој ја поддржува американската воена интервенција во Иран.

Круз беше дефанзивен кога го прашаа дали го знае населението и етничкиот состав на Иран.

„Вие сте сенатор кој повикува на соборување на владата, а не знаете ништо за земјата!“, му рече Карлсон.

Додека Круз одговори велејќи му на Такер Карлсон дека „не, ти не знаеш ништо за земјата!“

Стив Бенон, поранешниот политички стратег на Трамп, во подкастот на Карлсон тврдеше дека одобрувањето на војна со Иран ќе ја „уништи“ коалицијата на поддржувачи на Трамп.

„Ако се вклучиме во оваа војна, која се чини дека неумоливо се приближува во воена смисла, тоа не само што ќе ја уништи коалицијата, туку ќе го спречи и најважното нешто - протерувањето на нелегалните окупатори кои се тука“, рече тој.

Сенаторот од Кентаки, Мич Меконел, додаде дека ова била „малку лоша недела за изолационистите“ во партијата.

„Она што се случува овде е дека некои од изолационистите, предводени од Такер Карлсон и Стив Банон, се загрижени дека можеби ќе им помогнеме на Израелците да ги победат Иранците“, изјави Меконел за Си-Ен-Ен.

Други поддржувачи на воената интервенција го притискаат Трамп да го нападне Иран.

Сенаторот од Јужна Каролина, Линдзи Греам, изјави дека е во интерес на националната безбедност на Соединетите Американски Држави да се спречи Иран да развие нуклеарна бомба. Техеран тврди дека неговата нуклеарна програма е целосно за мирни и цивилни цели.

„Претседателот Трамп ја разбира заканата што ајатолахот (врховниот лидер на Иран, Али Хамнеи) ја претставува не само за нас, туку и за Израел, и дека на крајот ќе им помогне на Израелците да ја завршат работата“, изјави Греам за американскиот радиодифузер „Фокс њуз“.

Американскиот потпретседател Џ.Д. Венс, обидувајќи се да одржи мост меѓу страните, напиша во објава на социјалните мрежи дека Трамп „може да одлучи дека мора да преземе понатамошни мерки за да го спречи збогатувањето на ураниум од страна на Иран“.

„Одлуката на крајот зависи од претседателот“, додаде тој. „И секако, луѓето имаат причина да бидат загрижени за интервенциите во последните 25 години.“

Неодамнешна анкета покажува дека гласачите на Трамп во огромно мнозинство би ја поддржале американската помош за Израел во нападот врз Иран.

Студијата на Институтот Греј Хаус покажа дека 79% од испитаниците би поддржале обезбедување офанзивно оружје за Израел за напади врз ирански воени цели. Во меѓувреме, околу 89% биле загрижени за тоа Иран да развива нуклеарни бомби.

За време на кампањата за Белата куќа во септември, Трамп вети дека САД ќе го вратат мирот и стабилноста во регионот на Блискиот Исток.

Со оглед на тоа што конфликтот Иран-Израел е во критична точка, прашањето дали американскиот претседател е изолационист или интервенционист може да биде одговорено порано од очекуваното.

Што се случуваше ден по ден во борбите меѓу Иран и Израел

Фото: Асошиетед прес

Поминаа шест дена откако Израел ја започна својата офанзива во Иран. Техеран одговори со напади, бомбардирајќи го Израел.

Израел ги започна нападите тврдејќи дека го спречува Иран да развива нуклеарно оружје. Иран го негираше ова тврдење. Борбите ескалираа, со стотици смртни случаи досега, а заканите се зголемија. Многу граѓани бегаат од Иран по повиците за евакуација.

Што се случуваше ден по ден откако започна конфликтот:

во петок, Израел нападна неколку локации во Иран, вклучувајќи нуклеарна централа и станбена зона во Техеран, при што загинаа голем број високи команданти на Иранската револуционерна гарда, нуклеарни научници и цивили. Потоа Иран возврати со лансирање бранови беспилотни летала и ракети врз воени локации и воздухопловни бази во Израел.

За време на викендот, Нападите продолжија, погодувајќи ја нафтената инфраструктура. Израел соопшти дека најмалку 20 лица биле убиени во неколку напади до понеделник. Во меѓувреме, Министерството за здравство соопшти дека до недела навечер биле убиени 224 лица, а над 1200 повредени.

во понеделник, Израел нареди евакуација на северен Техеран. Подоцна истиот ден, американскиот претседател Доналд Трамп објави на социјалните мрежи дека „сите треба веднаш да го евакуираат Техеран“.

во вторник, Илјадници луѓе беа видени како го напуштаат Техеран, град со 10 милиони жители. Имаше извештаи за големи конвои. Одделно, Трамп напиша на социјалните мрежи дека иранскиот врховен лидер Али Хамнеи е „лесна цел“, но дека „нема да се ослободи од него“ во скоро време.

среда, Хамнеи одговори со закана до САД ако им се придружат на Израел во борбите. А во американските медиуми, американските претставници беа цитирани како велат дека Трамп сепак размислува за сопствена интервенција.

Над 400 европски граѓани евакуирани од Израел

Европската Унија помогна во евакуацијата на околу 400 свои граѓани од Израел преку Јордан и Египет, како дел од напорите за координирање на итниот одговор на конфликтот во рамките на 27-те земји-членки на блокот, објави АП.

„Досега имаме проценка дека над 400 граѓани на ЕУ се репатрирани преку овој механизам за цивилна заштита на ЕУ“, изјави Ева Хрнчирова во Брисел во среда.

Таа изјави дека ЕУ ги разгледува барањата од Словачка, Литванија, Грција и Полска за помош при евакуација од Блискиот Исток.

„Земјите-членки ја координираат листата и ние ги кофинансираме овие летови до 75 проценти од трошоците за транспорт“, додаде таа.

Како Иран успеа да навлезе во „совршениот“ систем на Израел

Фото: Асошиетед прес

Израелско-иранскиот конфликт влезе во својот шести ден во среда, при што земјите продолжуваат да разменуваат тешки воздушни напади. Конфликтот започна кога Израел нападна нуклеарни постројки во Иран. Израел тврди дека Иран тајно развива нуклеарно оружје, тврдење што Техеран постојано го негира. Се сомнева дека стотици луѓе загинале во нападите.

„Железната купола“ е систем за одбрана земја-воздух кој пресретнува и запира проектили насочени кон населени области во Израел. Тој е постојано успешен, а во минатото, Израелците во неколку наврати виделе како успешно ги запира воздушните напади.

Сепак, израелските власти признаа дека „Железната купола“ не е 100 проценти ефикасна.

Марион Месмер, истражувач за безбедносни студии во Чатам Хаус, рече дека оваа купола можеби не е толку ефикасна како што се мислеше.

„Долго време, „Железната купола“ беше повеќе маркетиншки трик отколку гаранција“, изјави таа за „Индипендент“. „На крајот на краиштата, тоа е систем за воздушна одбрана. Тоа е многу ефикасен систем. Но, ниедна воздушна одбрана не е целосно непобедлива“.

Со оглед на обемот на нападите на Иран врз Израел, Месмер рече дека не е изненадување што некои ракети продреле.

Иранските ракети - нов предизвик

Експертите веруваат дека Иран можеби користел и хиперсонични уреди, кои можат да маневрираат и да летаат со хиперсонична брзина, што ги прави потешки за пресретнување.

„Ако имате нешто што може да маневрира, тогаш очигледно можете да програмирате неправилен лет и да го промените ако видите дека има пресретнувачки ракети. Тоа го олеснува избегнувањето на какви било застои“, објасни Месмер.

Месмер рече дека стапката на успех на „Железната купола“ е „исклучително импресивна“, но додаде дека „бројот на ракети претходно соборени од системот бил помал и имале предвидливи патеки и познати цели“. Тие главно биле испукани од милитантите на Хамас во Газа.

„Ниеден систем за воздушна одбрана не е непобедлив“, вели Марина Мирон, истражувач на одделот за воени студии на Кингс колеџот во Лондон.

Преоптоварување на системот

Иранската револуционерна гарда во понеделник соопшти дека распоредила нов метод што го тера повеќеслојниот одбранбен систем да се бори едни против други и му овозможува на Иран да погоди повеќе цели.

Мирон тврдеше дека ова можело да се направи со позиционирање на „нечесни дронови“ во близина на израелската ракетна одбрана. Мирон процени дека Иран испратил голем број мамки „за да си расчисти пат“. Но, според неа, најголемиот неуспех на „Железната купола“ се должи на „преоптоварувањето“ на иранските ракети.

Сателитските снимки покажуваат штета на клучни ирански воени објекти

Сателитски слики обезбедени од Ен-Ен, покажуваат значителна штета на иранската ракетна база Тебриз и на аеродромот во Машхад.

Сликите „пред и потоа“ од ракетниот комплекс Тебриз во северозападен Иран, објавени од сателитската компанија „Максар“, покажуваат цели магацински згради срамнети со земја и големи кратери на патиштата околу објектот. Новите сателитски снимки беа објавени во вторник. Според фотографиите, неколку тунели за возила беа исто така погодени и сериозно оштетени. 

На аеродромот Машхад во североисточен Иран, ирански танкер бил погоден и целосно уништен, покажуваат сликите. Само опашката од авионот е видлива меѓу изгорените остатоци. Новата фотографија беше објавена и на 17 јуни. 

Израел во вторник започна нов бран напади во кои учествуваа 50 воени авиони. Тие беа насочени кон погони за производство на центрифуги и ракети во Иран. 

Иранската новинска агенција „Мехр“ јави дека Иран во текот на ноќта лансирал хиперсонична ракета „Фатах“ кон Израел. 

Русија им се заканува на САД: Не помагајте воено на Израел

Русија ги предупреди САД да се воздржат од каква било форма на директна воена помош за Израел - дури и од шпекулативни изјави во врска со ова. Изјавата ја даде рускиот заменик-министер за надворешни работи Сергеј Рјабков за руската агенција Интерфакс.

„Соединетите Американски Држави се постојано во епицентарот на сите процеси. Да се ​​каже дека тие не беа вклучени порано, а ќе бидат вклучени сега – мислам дека тоа би било неточно“, изјави тој.

Тој силно предупреди против каква било идеја за директно американско воено вклучување.

„Друго е што тие размислуваат во однос на директната воена помош за Израел. Го предупредуваме Вашингтон: не се осмелувајте ни да помислите на тоа. Таквата акција радикално би ја дестабилизирала целата ситуација“, нагласи Рјабков.

Во ноќта на 13 јуни, Израел започна голем напад врз Иран. Официјалниот изговор за операцијата беше неутрализирање на нуклеарната програма на Техеран. Како одговор, Иран започна напади врз израелска територија. Пет дена двете земји испукуваат ракети една кон друга, што резултираше со стотици жртви.

Ердоган: Иран има легитимно право на самоодбрана

Реџеп Таип Ердоган

Фото: Асошиетед прес

Турскиот претседател Реџеп Таип Ердоган изјави дека Иран има легитимно право да се брани од бомбардирањето на Израел.

Тој ја даде оваа изјава еден ден откако го нарече израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху најголема закана за регионалната безбедност, објави „Гардијан“ во среда.

„Тоа е многу природно, легитимно и законско право за Иран да се брани од израелската бандитска игра и државен тероризам. Израел, кој поседува нуклеарно оружје и не признава никакви меѓународни правила... не чекаше да завршат преговорите, туку изврши терористички акт без да чека резултат. Внимателно ги следиме терористичките напади на Израел врз Иран. Сите наши институции се во состојба на висока готовност во врска со можните ефекти од овие напади врз Турција“, рече турскиот лидер.

Ердоган додаде дека се подготвуваат за секаков вид сценарио. 

Во понеделник, Ердоган изјави дека ѝ наредил на одбранбената индустрија да го зголеми производството на ракети со среден и долг дострел за да „го зголеми нивото на одвраќање“ во светлината на воздушната војна меѓу Израел и Иран.

Хамнеи: Израел ќе плати за своите грешки, Иран нема да се предаде

Фото: Асошиетед прес

Врховниот лидер на Иран, Али Хамнеи, во телевизиско појавување во среда изјави дека Израел ќе плати за своите грешки, додавајќи дека Иран е решен „против наметната војна, исто како што се спротивставува на наметнатиот мир“.

Тој рече дека иранскиот народ „нема да се предаде на никакво наметнување“.

Иранскиот лидер, исто така, ги коментираше неодамнешните изјави на американскиот претседател, кој побара негово предавање.

„Мудрите луѓе кои го познаваат Иран и неговиот народ и неговата историја, никогаш не зборуваат кон овој народ со заканувачки јазик, бидејќи Иранците не се предаваат“, се вели во соопштението на Хамнеи.

Како што објави Би-Би-Си, Хамнеи, преку изјава прочитана од телевизиски презентер, рече дека „секоја форма на американска воена интервенција несомнено ќе се соочи со непоправлива штета“.

Ова е втор пат Хамнеи јавно да се обрати откако Израел започна напади врз иранската држава минатата недела.

Нуклеарната централа Фордоу, изградена во планина и заштитена од бомби што го уништуваат бункерот

Пет тунели изградени во планински венец, голема потпорна структура и широк безбедносен периметар. Тоа е сè што можете да видите од мистериозниот објект за збогатување на ураниум Фордоу во Иран. Најновите сателитски снимки го покажуваат ова, објавија... „Си-Ен-Ен“. 

Тајниот и строго чуван комплекс, изграден во близина на светиот град Ком, поттикна шпекулации за неговата вистинска природа и големина откако првпат беше објавен во 2009 година. 

Дел од она што е познато за него доаѓа од ризницата ирански документи украдени пред години од израелската разузнавачка служба.

Главните сали се наоѓаат на длабочина од 80 до 90 метри под земја – безбедни од какви било воздушни бомби што ги поседува Израел – што го прави уништувањето на објектот од воздух речиси невозможна задача. 

Иако раководството на Иран е потресено од серијата разорни израелски напади, некои аналитичари велат дека токму во Фордоу Иран би можел да побрза да ги претвори своите залихи од збогатен ураниум во нуклеарна бомба. 

Израел го нападна објектот во последниве денови, но според Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ), досега или не била спремна - или не можела - да го оштети. 

Техеран долго време тврди дека целите на неговата нуклеарна програма се мирољубиви, но Фордоу е во центарот на загриженоста за амбициите на Иран. 

„Големината и конфигурацијата на овој објект се неспоиви со мирна програма“, изјави тогашниот американски претседател Барак Обама во 2009 година, додека заедно со тогашниот француски претседател Никола Саркози и тогашниот британски премиер Гордон Браун, тие го открија постоењето на Фордоу. 

Само неколку дена пред објавата, Иранците, очигледно свесни дека западните разузнавачки служби дознале за објектот, ја известија МААЕ за својата желба да изградат нов објект за збогатување на гориво. Во тој момент, изградбата во Фордоу беше во тек со години. 

Техеран ги негираше обвинувањата, но осудата од сојузникот Русија и загриженоста од Кина оставија малку простор за маневрирање.

Изградбата започна во раните 2000-ти.

САД и нивните сојузници не дадоа многу детали за тоа кога започнала изградбата на Фордоу, но јавно достапните сателитски снимки покажуваат дека работата започнала уште во 2004 година, а фотографиите откриваат две бели квадратни структури каде што денес се наоѓаат влезовите на тунелите. 

МААЕ вели дека има дополнителни слики што покажуваат дека изградбата започнала во 2002 година. 

„Фордоу е всушност проект што започна во раните 2000-ти“, вели Дејвид Олбрајт, раководител на Институтот за наука и национална безбедност со седиште во Вашингтон, непартиска институција која има за цел да го спречи ширењето на нуклеарно оружје. „Идејата беше дека тие (Иранците) ќе произведат ураниум за оружје во таа фабрика и ќе го земат ниско збогатениот ураниум од цивилната нуклеарна програма во Иран“.

До 2009 година, голема надворешна потпорна структура беше целосно изградена и во тек беа ископувања за она што експертите го сметаат за вентилационо вратило, неопходно за овозможување на циркулација на воздух во објектот. Тоа вратило подоцна беше скриено и камуфлирано, покажуваат неодамнешните сателитски снимки. 

Техеран ѝ објасни на МААЕ во писмо од октомври 2009 година дека одлуката за изградба на подземниот објект е резултат на „закани од воени напади врз Иран“, додавајќи дека Фордоу ќе служи како непредвидена ситуација за блиската централа Натанц, која, според нивното тврдење, „беше меѓу објектите загрозени од воени напади“. 

Иран ѝ соопшти на МААЕ дека објектот може да собере до 3000 центрифуги.

Нуклеарниот договор и израелските обвинувања

Ризиците што ги претставуваше Фордоу беа во голема мера намалени како резултат на Заедничкиот сеопфатен план за акција (JCPOA), таканаречениот „нуклеарен договор со Иран“, кој бараше од Иран да отстрани две третини од центрифугите што се наоѓаат во објектот, заедно со целиот нуклеарен материјал, откако на објектот му беше забранета каква било таква работа. 

Овој процес полека беше вратен во обратна насока кога американскиот претседател Доналд Трамп се повлече од договорот во 2018 година, во неговиот прв мандат. 

Понатамошни детали за објектот беа објавени од израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во 2018 година, откако израелските разузнавачки служби запленија повеќе од 55 документи од она што Израел го нарече „атомска архива“ на Иран. 

Меѓу документите имало детални скици на Фордоу и информации за неговите цели. Според документите, целта била да се произведе ураниум за оружје како дел од иранската програма за нуклеарно оружје, за најмалку едно или две нуклеарни оружја годишно.

„Никогаш не видовме никакви недоследности“, рече Олбрајт, која ги разгледа документите, за напорите на Иран да развие нуклеарно оружје. „Има стотици и илјадници страници. Мислам, едноставно не можете да измислите толку многу. Не мислам дека некој го оспорува тоа, и веројатно затоа постои резолуција на Одборот на гувернери (МААЕ) против Иран.“ 

Во тоа време, заменик-министерот за надворешни работи на Иран, Абас Арагчи, ги нарече откритијата и коментарите на Нетанјаху „детски“ и „смешни“. 

Токогашниот државен секретар на САД, Мајк Помпео, рече дека САД долго време знаеле за материјалите и верувале дека документите се веродостојни.

Заштитени дури и од најголемите бомби

Неодамнешните извештаи на МААЕ сугерираат дека Иран го зголемил производството на збогатен ураниум на ниво од 60 проценти во објектот Фордоу, кој, според експертите и МААЕ, сега содржи 2700 центрифуги. 

„Значителното зголемување на производството и акумулацијата на високо збогатен ураниум од страна на Иран, единствената ненуклеарна држава што произведува таков нуклеарен материјал, е сериозно загрижувачко“, се вели во извештајот на МААЕ од 31 мај.

„Една од работите што ја зголеми тензијата беше тоа што тие немаат друга причина да го прават ова освен да можат да одат на следниот чекор и да го претворат во ураниум за оружје“, рече Олбрајт. 

„Беше протолкувано како да се подготвуваат да можат да го сторат тоа доколку одлучат. А ако сте на 60 проценти, можете многу брзо да го претворите тоа во ураниум за оружје“, рече Олбрајт. 

Според експертската група на Институтот за наука и национална безбедност со седиште во Вашингтон,

„Иран би можел да ги претвори своите моментални залихи од 60 проценти збогатен ураниум во 233 кг ураниум за оружје во рок од три недели во фабриката за збогатување Фордоу.“ Тоа е доволно за девет нуклеарни оружја, велат експертите. 

Затоа Фордоу е клучен фокус на напорите на Израел да ја деградира и уништи нуклеарната програма на Иран. Но, дали е ова изводливо?

САД се единствената земја што поседува потребен тип бомба што може да ја погоди нуклеарната централа Фордоу во Иран, изјави израелскиот амбасадор во САД, Јехиел Лајтер, во интервју за телевизијата „Мерит“ во понеделник. 

„За да го уништат Фордоу со бомба од небото, единствената земја во светот што има таков вид бомба се Соединетите Американски Држави. И тоа е одлука што Соединетите Американски Држави мора да ја донесат, без разлика дали ќе изберат да го следат тој курс или не“, рече Лајтер. 

Но, додаде тој, тоа не е единствената опција. 

„Постојат и други начини да се справиме со Фордоу“, рече Лајтер. 

Уништувањето на Фордоу од воздух би било речиси невозможно за Израел, според извештај од март на Кралскиот институт за обединети служби (RUSI) со седиште во Велика Британија, и би барало значителна огнева моќ и помош од САД. 

Според RUSI, таму нема да можат да стигнат ниту масивните американски продорни бомби GBU-57, кои достигнуваат длабочина од само околу 60 метри. А GBU-57 можат да бидат фрлени таму само од скриените бомбардери Б-2 на американските воздухопловни сили, авиони што Израел ги нема, дури и ако САД одлучат да им ги дадат бомбите на израелските сили. 

„Дури и на GBU-57/B веројатно ќе им бидат потребни повеќекратни удари врз истата целна точка за да имаат шанса да ја пробијат целта“, се вели во извештајот. 

Аналитичарите се согласуваат, велејќи дека ако САД се обидат да го погодат Фордоу, тоа не може да се постигне со бомба. 

„Ќе бидат потребни повторени напади врз Фордоу“, рече воениот аналитичар на Си-Ен-Ен, Седрик Лејтон, поранешен полковник на американските воздухопловни сили. 

Олбрајт вели дека може да има и други начини за оневозможување на Фордоу. 

„Израел веројатно би можел да го уништи влезот во тунелите од далечна позиција и секако да го уништи системот за вентилација. Доколку тунелите и напојувањето бидат уништени, ќе бидат потребни месеци пред тие всушност да можат да функционираат“, рече тој. 

И покрај неговата клучна улога во нуклеарната програма на Иран, Олбрајт верува дека Фордоу е само едно парче од сложувалката. 

„Ако го уништите, тоа не е крај, бидејќи потоа преминувате на следната закана, а тоа е, колку центрифуги произведе Иран, а не ги постави во Фордоу и Натанц? И каде се тие?“, вели Олбрајт.

Земји кои го поддржуваат Иран во војната со Израел

Иран отсекогаш играл моќна и контроверзна улога на Блискиот Исток и во глобалната политика. 

Иран ужива силна поддршка од многу земји низ целиот свет, и покрај тоа што е предмет на меѓународни санкции и има редовни конфликти со западните земји, особено со САД и Израел. Овие земји често го поддржуваат Иран во војни или дипломатски спорови бидејќи имаат слични политички, религиозни, стратешки или регионални интереси.

Бидејќи конфликтот меѓу Иран и Израел привлекува меѓународно внимание, многу од првите сојузници на Иран јавно или дипломатски излегоа да го поддржат Техеран. 

Пакистан, Турција, Палестина, Сирија и Либан се меѓу земјите кои покажаа поддршка за Иран, особено по израелските воздушни напади и воената одмазда на Иран. Кина, исто така, се изјасни во поддршка на Иран, осудувајќи го израелскиот напад. Овие земји го поддржуваат правото на Иран на самоодбрана и често ги осудуваат постапките на Израел.

Покрај тоа, земји како Јемен, Саудиска Арабија, Обединетите Арапски Емирати и Египет понудија поддршка на различни начини, вклучително и преку соопштенија за медиумите, понуди за медијација или преку застапување за регионален мир. Односите со Иран се разликуваат за секоја од овие земји, во зависност од фактори како што се религијата, регионалната политика или претходната соработка.

Земјите што постојано го поддржуваат Иран и како секоја од нив реагираше на неодамнешниот конфликт Иран-Израел.

1. Пакистан

Географски, религиозно и политички, Пакистан и Иран имаат многу блиски врски. Исламабад во бројни наврати ги осуди израелските напади врз иранска територија, опишувајќи ги како „тешки кршења“ на иранскиот суверенитет и предупредувајќи дека тие би можеле да го загрозат регионалниот мир во Јужна Азија. Неодамна, Иран тврдеше дека ако Израел продолжи да им наштетува, тогаш Пакистан ќе го нападне Израел со нуклеарно оружје. Иако Пакистан ја повтори својата поддршка за стабилноста и дипломатијата со Иран, Исламабад официјално ги негираше неодамнешните ирански тврдења дека Пакистан ќе возврати во случај на нуклеарна агресија.

2. Турција

Иран и Турција соработуваа во областите на енергетиката, дипломатијата и регионалната безбедност. Турција изрази силна поддршка за Иран и Палестина под водство на претседателот Ердоган, ја критикуваше западната поддршка за Израел и понуди да посредува во конфликтот. Покрај тоа, Путин и Ердоган повикаа на дијалог и ги осудија израелските воздушни напади како ескалирачки.

3. Палестина

Иако израелските напади врз Иран се сметаат за кршење на меѓународното право, официјалното палестинско раководство ја поддржува позицијата на Иран. Палестинските претставници постојано повикуваат на умереност и ги опишуваат постапките на Израел како дел од неговата долготрајна војна, и покрај тоа што не е формален сојузник како Хамас.

4. Сирија

Блискиот сојузник на Иран, Сирија, прогласи целосна солидарност со Техеран, тврдејќи дека дејствијата на Иран биле оправдана самоодбрана. Дамаск го поддржува воениот одговор на Иран и ги смета нападите на Израел за нелегална агресија.

5. Ирак

Ирак изрази солидарност со Техеран, сметајќи ги нападите на Израел како неоправдана агресија. Багдад го поддржува правото на Иран на самоодбрана, нагласувајќи ја потребата од регионална стабилност и осудувајќи ги дејствијата што ги ескалираат тензиите на Блискиот Исток.

6. Саудиска Арабија

Саудиска Арабија ги осуди израелските напади врз Иран, и покрај нивните долгогодишни затегнати односи, и предупреди на регионална ескалација. Ријад повикува на дипломатско решение. Обединетите Арапски Емирати ги осудија нападите на Израел врз иранска територија и повикаа на „максимална воздржаност“, воспоставувајќи рамнотежа помеѓу односите со Иран и врските со Западот. Тие се за дипломатско решение и се плашат од нестабилност.

7. Кина

Кинескиот лидер Си Џинпинг изјави дека неговата земја е „длабоко загрижена“ од „ненадејната ескалација“ на тензиите на Блискиот Исток предизвикана од воената акција на Израел против Иран, објави во вторник кинеската државна новинска агенција Синхуа. Во својот прв јавен коментар за конфликтот меѓу Иран и Израел откако избувна во петокот, Си рече дека Кина, главен дипломатски и економски поддржувач на Иран, се спротивставува на „секаков чин што го поткопува суверенитетот, безбедноста и територијалниот интегритет“ на други земји.

8. Египет

Иако Египет и Израел имаат формален мир, тие се загрижени за регионална ескалација. Каиро предупреди на ширење на војната и изрази „длабока загриженост“ за израелските напади што влијаат на Иран. Египет промовира мир, а воедно одржува дипломатски врски со Техеран.

9. Либан

Либанскиот Хезболах, блискоисточната земја поддржана од Иран, го пофали одговорот на Иран на израелската агресија како „храбар“ и рече дека Техеран е во рамките на своите права. Либанската влада, исто така, ги осуди нападите, нарекувајќи ги ескалирачки и нелегални.

10. Јемен

Хутите во Јемен, кои се дел од регионалната мрежа на Иран, го поддржуваат ставот на Техеран. Нивните постојани напади врз бродови поврзани со Израел во Црвеното Море ја покажуваат нивната солидарност со Иран, иако индиректно, и покажуваат дека го делат отпорот.

Иран се подготвува за напад на американските бази

Иран се подготвува за одмазднички напади врз американските воени бази на Блискиот Исток доколку Вашингтон му се придружи на Израел во неговата кампања против иранските нуклеарни постројки, изјавија ирански претставници за „Њујорк тајмс“.

Според двајца високи функционери во Техеран, првичните напади ќе бидат насочени кон американските сили во Ирак, а потоа ќе се прошират во други арапски земји каде што се сместени американски бази.

Овие предупредувања доаѓаат во време кога претседателот Доналд Трамп размислува да поддржи израелски напад врз подземниот нуклеарен објект на Иран во Фордоу - локација која досега не е оштетена.

Иранските власти, исто така, сигнализираа дека Иран може да рудари Ормутскиот теснец - еден од најважните патишта за транспорт на нафта во светот – што би можело да предизвика прекини во морскиот сообраќај и да ги зголеми глобалните цени на енергијата.

Исто така, се очекува дека бунтовниците Хути, вооружени од Иран, ќе продолжат со ракетни напади врз бродови во Црвеното Море.

Во меѓувреме, американски воени транспортни авиони се забележани како транзитираат преку Атлантикот, што сигнализира интензивирање на логистичките операции од страна на САД.

САД во минатото ги соборуваа иранските влади. Како се случи тоа?

Воени сили по обидот за државен удар против Мохамед Мосадег, август 1953 година.

Фото: Асошиетед прес

Откако Израел ги започна нападите врз Иран, повиците за промена на режимот се зголемија. Американскиот претседател Доналд Трамп и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху ја споменаа можноста за таргетирање на врховниот лидер ајатолахот Али Хамнеи.

За Иран, ова не е прв пат да се соочи со американско поттикнување за промена на режимот во земјата.

Кога се случило тоа и како:

Во 1953 г. САД помогнаа во државниот удар за соборување на демократски избраниот премиер на Иран, Мохамед Мосадег.

Тој повика на национализација на рафинериите за нафта - потег што САД и Велика Британија го доживеаја како тежок удар, поради нивната зависност од нафтата на Блискиот Исток.  

Врвот на Студената војна: Националистичкото движење се сметаше за популарно во Иран и за победа на тогашниот Советски Сојуз.

Зајакнување на владеењето на Шахот: Целта на државниот удар беше да се потпре иранскиот монарх, Мохамед Реза Пахлави, на власт како шах на Иран и да се избере нов премиер - генерал Фазлолах Захеди.

Државен удар: Пред државниот удар, ЦИА, заедно со Британската тајна разузнавачка служба, помогнаа во поттикнувањето на пропагандата против Мосадек. Во 1953 година, ЦИА и СИС им помогнаа на силите на Шах и организираа големи протести против Мосадек.

Американски пари: За да му помогне на Захеди, новиот ирански премиер, со стабилност, ЦИА тајно му обезбедила околу 5 милиони долари во рок од два дена по преземањето на власта, според документите.

Американско разузнавање: Во 2013 година беа објавени декласифицирани документи на ЦИА, со кои за прв пат беше потврдена вмешаноста на агенцијата. Но, американската улога веќе беше позната: поранешниот американски претседател Барак Обама призна вмешаност во државниот удар во 2009 година.

Спротивен ефект: По соборувањето на Мосадег, САД ја зголемија поддршката за Пахлави како владетел. Иранците се спротивставија на странската интервенција, поттикнувајќи антиамерикански чувства во земјата со децении.

Исламска револуција: Шахот стана близок сојузник на Соединетите Американски Држави. Но, кон крајот на 70-тите, милиони Иранци излегоа на улиците против неговиот режим, кој го сметаа за корумпиран и нелегитимен. Секуларните демонстранти се спротивставија на неговиот авторитаризам, додека исламистичките демонстранти се спротивставија на неговата агенда за модернизација.

Шахот беше соборен во 1970 година со револуција, која ѝ стави крај на монархијата поддржана од Западот и ја воведе Исламската Република и клерикалното владеење.

Иран има стратешки план за елиминирање на Израел, вели израелскиот министер за надворешни работи

Израелскиот министер за надворешни работи, Гидеон Саар, испрати писмо до Советот за безбедност на Обединетите нации во кое тврди дека Иран има „стратешки план“ за елиминирање на неговата земја, велејќи дека Израел е решен да се одбрани.

„Иран има стратешки план да го елиминира Израел. Израел не може и нема да ја прифати заканата од уништување!“, напиша Саар на X кога сподели копија од писмото, објави CNN.

Израелскиот напад врз Иран, напиша тој во своето писмо, „беше започнат по критичниот развој на настаните во иранската програма за нуклеарно оружје, а имаше и за цел да ја одврати непосредната закана од понатамошни ирански ракетни и напади од среден дострел“.

Одлуката за напад е донесена „како последно средство“, понатаму се наведува во писмото.

Израел започна воздушни напади врз Иран во раните утрински часови во петокот, додека Иран досега одговори со 400 ракети и стотици беспилотни летала врз Израел. 

Најмалку 24 лица се убиени во нападите на Иран врз Израел, додека според иранските власти, најмалку 224 лица се убиени во Иран. 

Иран собори моќен израелски дрон, објавија државните медиуми

Фото: Асошиетед прес

Иранската државна телевизија објави дека силите за воздушна одбрана на армијата рано утрово собориле напреден дрон „Хермес“ во централната покраина Исфахан.

Дописник од местото на настанот, кој стоел во близина на остатоците, изјавил дека дронот бил заробен околу 05:00 часот по локално време, јавува Би-Би-Си.

Тој рече дека дронот бил уништен пред да може да испали какво било оружје, истакнувајќи ја она што го нарече ефикасност на иранските системи за откривање и рано реагирање.

„Уништувач на бункери“, американската бомба што би можела да ја промени играта со Иран

Американската бомба GBU-57, позната како „разбивач на бункери“

Израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху уште од почетокот на војната меѓу Израел и Иран бара САД активно да учествуваат во конфликтот. Главната причина за ова барање од Тел Авив, според Вашингтон Пост, е американската бомба GBU-57, позната како „разбивач на бункери“.

Оваа исклучително моќна бомба е главната цел на барањата на Нетанјаху до Вашингтон, бидејќи би можела да се користи за удар врз ирански нуклеарни цели длабоко под земја.

Бомбата GBU-57 – оружје од 13.6 тони, позната и како MOP (масивен пенетратор за артилерија) – има способност да пробие во земјата и да експлодира со голема прецизност.

Иако е најтешката конвенционална бомба во американскиот арсенал, таа не е дизајнирана да предизвика штета на широка површина. Воените команданти се потпираат на нејзината прецизност водена од GPS за да погодат специфични, добро бранети цели и да ги уништат оние до кои нормалните конвенционални бомби не можат да стигнат. Според експертите, нема јавна евиденција за тоа дека оваа бомба некогаш била користена во вистинска борба.

ВИДЕО:

Претставници на Министерството за одбрана изјавија дека MOP е способен да продира до 60 метри длабочина, но се верува дека по последователните случувања во текот на изминатите две децении, оваа способност е дополнително подобрена, рече Тревор Бол, поранешен американски техничар за отстранување на експлозивни направи.

Иако Израел се потпираше на американско оружје за време на разорните воздушни кампањи во Газа, Либан и Иран, израелските борбени авиони немаат капацитет да го носат MOP. Б-2 Спирит, американски стелт бомбардер, е единствениот авион на воздухопловните сили на САД што може да ја користи бомбата.

Според американските воздухопловни сили, во моментов во употреба се 19 авиони Б-2. Иако лета со субсонична брзина, Б-2 може да се наполни со гориво во лет, што му овозможува да помине вонредни растојанија.

Авионите Б-2 биле користени и за време на војната во Косово. Пилотите на Б-2 летале до и од воздухопловната база Вајтман во Мисури до Косово за да напаѓаат цели.

Во 2017 година, два авиони Б-2 летаа 34 часа за да ги нападнат камповите на Исламска држава во Либија.

Неодамна, направени се подобрувања во MOP за решавање на „проблемите со интеграцијата“ со авионите Б-2, објавија воздухопловните сили минатата година. Исто така, соопштија дека тестираат технологија што би можела да помогне во уништувањето на цели дури и кога информациите за подземните структури се ограничени.

Според Бол, оваа бомба е способна да открие тајни локации.  – како соби или подови – и експлодираат во најповолниот момент.

Иран испали над 400 ракети кон Израел од петокот, соопшти кабинетот на Нетанјаху

Фото: Асошиетед прес

Кабинетот на израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху во средата објави дека Иран испалил повеќе од 400 ракети кон Израел од петокот.

„Откако Израел ги започна нападите врз Иран минатиот петок, Иран лансираше повеќе од 400 ракети и стотици беспилотни летала кон Израел“, соопшти кабинетот на премиерот Нетанјаху, објави Си-Ен-Ен.

Нападите погодија 40 локации низ Израел, соопшти канцеларијата, што резултираше со речиси 19,000 барања за отштета поднесени до даночните власти.

Досега, во Израел се убиени 24 лица, повеќе од 800 се повредени, а над 3,800 луѓе се евакуирани од своите домови, соопшти канцеларијата.

Во меѓувреме, според иранските власти, најмалку 224 лица се убиени во Иран од петокот.

„Што ако израелски ракети нè погодат на автопатот?“

Фото: Социјални мрежи

Додека Фархади и неговите пријатели го напуштаат Техеран, тие имаат многу време да бидат сведоци на уништувањето. Чад се издига од зградите додека минуваат низ сообраќаен коридор на километри оддалеченост од израелските напади врз иранската престолнина.

Иако се разбудил рано во вторник наутро, на Фархад му биле потребни шест часа за да стигне до своето село, патување кое обично трае не повеќе од два и пол часа.

„Мали деца, стари луѓе и болни баби и дедовци. Сите ги наоѓате на улица“, изјави 22-годишната студентка за „Гардијан“.

Друг жител на Техеран го опиша 10-часовното патување додека израелски ракети минуваа над глава.

„Цел пат бев заглавена во сообраќај. Се плашевме што ако нападите нè погодат на автопатите? Што ако има тајни фабрики околу нас? Стравот од незнаење предизвикува голема вознемиреност“, вели 24-годишната Мина.

Илјадници жители на Техеран го напуштија Иран откако Израел започна напади во петокот, за кои вели дека имаат за цел да го спречат Иран да развие нуклеарно оружје. Иран одговори со ракети и беспилотни летала испукани кон Израел. Денес е шестиот ден од непрекинатите борби.

За разлика од Израел, Техеран нема засолништа од бомби. Властите го отворија метрото како бункер по потреба, додека други се упатија кон џамиите.

Во понеделник, Израел им нареди на луѓето да евакуираат големи делови од Техеран, предупредувајќи дека наскоро ќе нападне „воена инфраструктура“. Пораката, објавена на платформата X, ги повтори сличните предупредувања во Газа, Либан и Јемен. Сепак, X е забранет во Иран и многу луѓе не беа во можност да добијат наредби за евакуација.

Подоцна, американскиот претседател Доналд Трамп ги замоли сите да го напуштат Техеран.

И голем дел од граѓаните на Техеран се соочуваат со економска криза и тешко им е да избегаат.

Што е локација за производство на центрифуги?

Центрифугите се машини што збогатуваат ураниум, кој може да се користи за производство на гориво за електрани, но и за нуклеарно оружје.

Центрифугите се исто така кршливи и фино избалансирани машини кои вртат гас од ураниум хексафлуорид со екстремно големи брзини користејќи ротори. 

Мал проблем, како што е прекин на електричната енергија, може да ја извади центрифугата од контрола, при што деловите ќе се судрат едни со други и ќе ја оштетат целата каскада.

Но, според соопштението на израелската војска, се чини дека погодил локација каде што се произведуваат самите центрифуги - за разлика од оперативните центрифуги.

„Како дел од пошироките напори за попречување на програмата за развој на нуклеарно оружје на иранскиот режим, беше нападнат погон за производство на центрифуги во Техеран, чија цел беше да му се овозможи на иранскиот режим да го прошири обемот и темпото на збогатување на ураниум за развој на нуклеарно оружје“, се вели во военото соопштение.

Врховниот лидер на Иран: Битката започнува

Фото: Асошиетед прес

Врховниот лидер на Иран, ајатолахот Али Хамнеи, издаде предупредување на социјалните мрежи, велејќи му на Израел: „Битката започнува“. 

Неколку часа претходно, американскиот претседател Доналд Трамп го нарече врховниот лидер „лесна цел“ и додаде дека „трпението на Америка е при крај“. Тој, исто така, побара „безусловно предавање“ на Иран.

Трамп станува сè поподготвен да користи американски воени средства за да ги нападне иранските нуклеарни постројки и се двоуми околу идејата за дипломатско решение за ставање крај на конфликтот, изјавија двајца функционери за Си-Ен-Ен. 

Цврстиот став претставува промена во пристапот на Трамп, иако извори велат дека тој останува отворен за дипломатско решение доколку Иран направи отстапки.

Израел нападна ирански погони за производство на центрифуги и ракети со над 50 борбени авиони

Фото: Асошиетед прес

Израел започна бран напади во кои беа вклучени повеќе од 50 авиони врз ирански погони за производство на центрифуги и ракети во текот на ноќта, соопшти војската рано во среда.

„Повеќе од 50 борбени авиони на воздухопловните сили, под прецизно разузнавање од разузнавачката служба, извршија серија напади врз воени цели во областа на Техеран во последните часови“, соопштија израелските одбранбени сили, објави Си-Ен-Ен.

Меѓу овие цели беа и локации што се користат за производство на ракети земја-земја и земја-воздух, соопшти војската.

Израел, исто така, објави дека нападнал погон за производство на центрифуги во Техеран со цел да ја попречи „програмата за развој на нуклеарно оружје“ на Иран.

Американските воени и разузнавачки претставници долго време велат дека САД и Израел честопати се разликуваат во начинот на кој ги толкуваат информациите за нуклеарната програма на Иран.

Директорката на Националното разузнавање, Тулси Габард, сведочеше во март дека американската разузнавачка заедница проценила дека врховниот лидер на Иран, Али Хамнеи, не го одобрил продолжувањето на програмата за нуклеарно оружје што ја суспендираше во 2003 година.