Иран им се заканува на САД, Трамп неодлучен за воена интервенција

Американскиот претседател Доналд Трамп се двоумеше во врска со военото вклучување на неговата земја во ескалацијата на конфликтот меѓу Израел и Иран. Во меѓувреме, врховниот лидер на Иран, ајатолахот Али Хамнеи, предупреди дека секоја американска воена интервенција би предизвикала „непоправлива штета“. Ова беше второ обраќање на Хамнеи откако Израел ги започна нападите врз Иран минатата недела. Тој во среда му возврати на американскиот претседател, кој побара Иран „безусловно да се предаде“ и го предупреди Хамнеи дека САД знаат каде е тој, но засега немаат планови да го убијат.

Претседателот на Соединетите Американски Држави, Доналд Трамп, сè уште не одлучил дали сака неговата земја да стане дел од најновиот конфликт во Израел, додека врховниот лидер на Исламската Република Иран, ајатолахот Али Хамнеи, во средата изјави дека САД ќе се соочат со „непоправлива штета“ ако одлучат во корист на воена интервенција. 

Хамнеи додаде дека Израел направил „многу голема грешка“ со започнувањето на војната, во неговите први коментари откако започна конфликтот во петокот минатата недела. 

„Американците треба да знаат дека секоја воена интервенција од нивна страна несомнено ќе биде проследена со непоправлива штета“, рече врховниот лидер во соопштението прочитано од водител на државната телевизија.

Врз основа на извештај на „Њујорк тајмс“, официјален Техеран подготвувал ракети и друга опрема за напад врз американските бази во регионот на Блискиот Исток во случај Вашингтон да се приклучи на војната. 

Трамп објави дека високи ирански претставници побарале средба, а предложил и посета на Белата куќа.

Американскиот претседател им изјави на новинарите собрани пред Белата куќа дека сега е „премногу доцна за разговор“, но дека сè уште не донел одлука да се приклучи на војната. 

„Можеби ќе го направи тоа, можеби и не. Никој не знае што ќе направи“, рече тој.

Меѓу другото, американскиот претседател рече дека го охрабрил и израелскиот премиер Бенјамин Нетанјаху да продолжи со воената кампања во Исламската Република Иран.

„Му реков, само напред“, рече Трамп кога беше прашан за неговата порака до израелскиот лидер во услови на зголемени тензии во регионот на Блискиот Исток.

„Разговарам со него секој ден, тој е добар човек, одлично си ја врши работата“, додаде американскиот претседател.
„Гардијан“ напиша дека оваа нејасност за тоа што ќе се случи следно би можела да влијае и на самиот американски претседател, кој сè уште е во фаза на разговори за постигнување договор. Според експертите, САД се обидуваат да ги држат сите опции отворени за да извршат што е можно поголем притисок врз Техеран.

Америка преместува авиони за полнење гориво од воздух во Шпанија и Грција, каде што би можеле да се користат за снабдување на бомбардерите Б-2 на долго патување од воздухопловната база Вајтман во Мисури до Иран.

Како што е објавено, сè уште не е поднесено барање до Велика Британија за користење на воздухопловната база Диего Гарсија во Индискиот Океан за напад врз Б-2, ниту за користење на воздухопловната база Акротири на Кипар за полнење гориво на авиони, иако второто се смета за можно.

Други американски воени средства се на пат. Пентагон му нареди на носачот на авиони „УСС Нимиц“ да отплови од Сингапур кон Блискиот Исток, каде што се очекува да пристигне за пет до седум дена. „УСС Карл Винсон“ веќе е во Арапското Море.

Според извештаите на „Џерусалим пост“, Катар и Оман се обидуваат да посредуваат во прекин на огнот, неколку часа откако авион близок до иранската влада полета за Мускат, Оман. 

Иранските власти сигнализираа дека се подготвени да преговараат за договор со САД, но се очекува Израел да „ја опушти ситуацијата“, изјави извор за „Џерусалем пост“.

Инсинуацијата на Трамп дека Иранците му понудиле средба во Белата куќа наиде на одговор од мисијата на Иран во Обединетите нации. 

„Ниту еден ирански функционер не побарал да клекне пред портите на Белата куќа“, се вели во објавата на мисијата на социјалните мрежи.

Администрацијата на Трамп претходно се дистанцираше од конфликтот, велејќи дека Израел дејствувал сам, но во последните денови има промена во реториката, како и зголемување на военото присуство на Блискиот Исток. 

Дури и ако САД одлучат да не се приклучат на војната, Израел сè уште има воени опции, но тие би биле поризични и покомплицирани. Би можел да транспортира трупи за специјални копнени операции, како онаа што ја таргетираше фабриката за ракети во Сирија минатата година, или да го онеспособи клучниот нуклеарен погон Фордоу со напаѓање на системи за поддршка, како што е напојувањето.

Високи израелски функционери тврдат дека војната била започната во самоодбрана и за уништување на нуклеарната програма на Иран, но Нетанјаху и неколку министри од неговиот кабинет веќе ја објавија својата желба за промена на режимот во Иран како јавна тајна.

Трамп наводно се спротивставил на израелскиот план за атентат врз врховниот лидер на Иран, додека критичарите ги доведуваат во прашање израелските бомбардирања на цивилни институции, како што е нападот врз зградата на иранскиот јавен радиодифузен сервис.

Во среда, израелскиот министер за одбрана Израел Кац изјави дека Израел бомбардира „симболи на моќ“ во Иран, сугерирајќи дека деновите на свештеничкиот режим се избројани.
„Торнадо го преплавува Техеран“, напиша тој на социјалната мрежа X. „Симболите на моќта се бомбардираат и соборуваат, од радиодифузниот орган, а наскоро и од други цели, а големи толпи жители бегаат. Вака паѓаат диктатурите.“

Ескалацијата на конфликтот предизвика загриженост и реакции во меѓународната заедница. Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека е подготвен да посредува во договор меѓу Иран и Израел, откако еден од неговите врвни дипломати го предупреди Вашингтон да не разгледува „шпекулативни опции“ за интервенција.

„Да се ​​каже дека тие не биле вклучени порано, а ќе бидат вклучени сега – мислам дека тоа би било неточно. Друга работа е што тие сметаат во однос на директната воена помош на Израел. Го предупредуваме Вашингтон: не се осмелувајте ни да помислите на тоа. Таквата акција радикално би ја дестабилизирала целата ситуација“, рече Сергеј Рјабко.

Кинескиот претседател Си Џинпинг во средата изјави дека е „длабоко загрижен што воената операција на Израел против Иран предизвика неочекувана ескалација на тензиите на Блискиот Исток“.

Во шестата ноќ од нападите, израелската армија бомбардираше локација каде што се произведуваат центрифуги за ураниум и, исто така, тврдеше дека цел на нападот била фабрика за ракети, покрај тоа што уништила пет борбени хеликоптери.

Од друга страна, воените сили на Иран претрпеа тешки удари, иако не се целосно уништени. Израелски дрон беше соборен во среда, и покрај тврдењата дека Израел го контролира воздушниот простор над западен Иран и Техеран. Во текот на ноќта, Иран лансираше околу 15 ракети кон Израел.

Меѓународната агенција за атомска енергија (МААЕ) потврди дека израелските напади погодиле два погона за производство на центрифуги во Иран, еден во главниот град, а друг во неговата периферија.

Во Иран, пријавени се најмалку 224 жртви во израелските напади, претежно цивили, иако овие бројки не се ажурирани веќе неколку дена. И покрај бројките што ги дадоа властите, организација за човекови права во Иран објави дека најмалку 585 лица се убиени, додека повеќе од 1,300 се повредени.

Досега, во иранските напади врз Израел загинаа најмалку 24 лица, сите цивили. Израелските системи за воздушна одбрана уништија или соборија поголем дел од 400-те ракети лансирани од Техеран, додека само 10 проценти од овие ракети успеаја да погодат цели во земјата. 

Израел би можел да стане поранлив ако војната продолжи подолго време, бидејќи залихите на неговите најефикасни ракети за воздушна одбрана се намалуваат, објави „Волстрит џурнал“, цитирајќи американски функционер.

Иако САД ја поддржуваат одбраната на Израел со копнени системи Thaad, пресретнувачи F-16 и ракети лансирани од морнарица, тие немаат неограничени залихи на овие одбранбени системи.

Се верува дека Иран сè уште има значителен дел од приближно 2,000 ракети што ги имаше во својот арсенал на почетокот на војната. Израелските напади се фокусираа на системите за лансирање ракети потребни за нивно лансирање.