Фон дер Лајен во Косово на 15 октомври

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, се очекува да го посети Косово на 15 октомври како дел од турнејата низ сите шест земји од Западен Балкан, дознава „Коха“ од свои извори во Брисел.

Ова ќе биде нејзина прва посета на регионот во нејзиниот втор мандат како шеф на Европската комисија. Таа беше во Косово пред една година, поточно на 24 октомври, на крајот од нејзиниот прв мандат. Но, тогаш веќе беше познато дека таа ќе ја предводи Европската комисија во нов петгодишен мандат.

Нејзината прва посета на Косово пред една година беше полна со ентузијазам. На прес-конференција, таа им честиташе на владата и на премиерот Албин Курти за нивната одлична работа на реформската агенда и вети дека до крајот на таа година, 2024 година, Комисијата ќе ја изврши првата исплата од над 60 милиони евра за Косово од Планот за раст на Западен Балкан.     

Но, една година подоцна, Фон дер Лајен ќе го најде Косово во сосема поинаква ситуација во политички ќорсокак, без институции формирани според последните избори, додека исплатата на првите средства за финансирање од Пакетот за раст не само што не е извршена во 2024 година, туку не може да се изврши ниту оваа година, а прашањето е кога ќе се извршат. Со тоа, Косово ја плаќа цената за недостатокот на конституиран Парламент и влада што би можела да го одобри и ратификува договорот со ЕУ за плаќања од овој план. Косово, заедно со Босна и Херцеговина, остана единственото кое не ги доби првите плаќања од овој план.

Се очекува фон дер Лајен да се сретне со претседателката Вјоса Османи и вршителот на должноста премиер Албин Курти за време на нејзиниот престој во Косово. Деталите за нејзината агенда во Косово ги координира Канцеларијата на ЕУ во Приштина, па европските дипломати не се сигурни во кој објект фон дер Лајен ќе се сретне со Курти. Канцеларијата на ЕУ пред неколку месеци одлучи дека членовите на вршителот на должноста влада не треба да се состануваат во владини канцеларии по судската пресуда дека не можат да држат позиции и во Собранието и во владата.

Посетата на претседателот на Европската комисија доаѓа само неколку недели пред усвојувањето на годишните извештаи за напредокот на земјите од проширувањето. Оваа посета, според извори во Брисел, била една од причините зошто овие извештаи нема да бидат усвоени кон средината на октомври, туку во првата недела од ноември.

Фон дер Лајен ќе ја повтори посветеноста на Европската комисија кон регионот и неговите перспективи за членство во ЕУ. Но, со исклучок на Албанија и Црна Гора, ниедна друга земја во регионот не постигнала никаков напредок во овој процес. Се очекува Фон дер Лајен да ја започне својата посета на земјите од регионот во Тирана на 13 октомври, а ќе ги посети и Црна Гора, Северна Македонија, Србија и Босна и Херцеговина.