Лидерите од Западен Балкан ќе се соберат во понеделник во Драч на самитот на иницијативата Брдо-Бриони, со главен фокус на европската перспектива на регионот и спроведувањето на Планот за раст на Европската унија.
Самитот, кој се одржува под мотото „Заеднички интереси, споделена посветеност за заедничка иднина: Заедно кон ЕУ“, е организиран од претседателите на Словенија и Хрватска, Наташа Пирц Мусар и Зоран Милановиќ, а претседавач е претседателот на Албанија, Бајрам Бегај.
Во срцето на дискусиите ќе биде Планот за раст на ЕУ за Западен Балкан, финансиски инструмент вреден 6 милијарди евра за периодот 2024-2027 година, кој има за цел постепена интеграција на земјите од регионот во единствениот пазар на ЕУ.
Се очекува Словенија, еден од иницијаторите на процесот што започна во 2013 година, уште еднаш да нагласи дека проширувањето на ЕУ кон Западен Балкан останува „најефикасната геополитичка алатка за обезбедување стабилност, мир и безбедност во регионот“. Покрај економскиот раст, состанокот ќе се фокусира и на зајакнување на регионалната соработка.
Високо регионално учество
Учеството на сите членови на Иницијативата (Албанија, Босна и Херцеговина, Црна Гора, Косово, Северна Македонија и Србија) е потврдено на важниот состанок во Албанија.
Меѓу присутните лидери ќе бидат претседателките на Косово, Вјоса Османи, и на Србија, Александар Вучиќ, како и претседателот на Црна Гора, Јаков Милатовиќ, членови на Претседателството на Босна и Херцеговина и претседателката на Северна Македонија, Гордана Силјановска-Давкова.
Иницијативата Брдо-Бриони има за цел да ги олесни напорите на земјите од Западен Балкан на нивниот пат кон членство во Европската Унија.
Распределба на средства
Една од главните точки на самитот во Драч е Планот за раст на ЕУ, за кој Европската Унија создаде финансиски инструмент вреден 6 милијарди евра за периодот 2024-2027 година. Овие средства имаат за цел да ги забрзаат реформите и да ја промовираат економската конвергенција на регионот со ЕУ.
Се очекува распределбата на фондот за земјите од Западен Балкан да биде следнава:
Албанија: Над 920 милиони евра
Србија: Над 1.5 милијарди евра
Босна и Херцеговина: Околу 900 милиони евра (по намалување од 10% поради доцнења во распоредот)
Косово: 880 милиони евра
Северна Македонија: Над 750 милиони евра
Црна Гора: 380 милиони евра
Историја на иницијативата Брдо-Бриони
Иницијативата Брдо-Бриони, која има за цел да поттикне меѓусебна соработка и европска интеграција, се одржува секоја година од нејзиното основање во 2013 година. Минатата година, Самитот се одржа во Црна Гора. Таму, лидерите се обврзаа на добрососедски односи, понатамошни реформи и спроведување на Зелената агенда за регионот. Се очекува овогодинешниот состанок во Драч да продолжи со истата посветеност, давајќи особено значење на економската димензија./ rtsh