Ефективна казна затвор само во две пресуди за поттикнување омраза, од 14 што беа изречени во 2021 година

Покрај двете лица кои беа уапсени овој месец за говор што поттикнува омраза на национална или верска основа, во април и мај беа поднесени три обвиненија. И, досегашните пресуди укажуваат на благи казни. За четири години, изречени се само две казни со ефективна затворска казна.

Само две од 14-те пресуди објавени од 2021 година за кривични дела поврзани со поттикнување на омраза, кои се достапни, предвидуваат ефективна казна затвор.

Во еден случај, граѓанин на Србија беше осуден на 8 месеци затвор од Општинскиот суд во Приштина затоа што држел српски знамиња со карта на Косово, со натпис „нема предавање“ и затоа што извикувал „убиј, убиј го Албанецот!“. И со следната пресуда, друг српски државјанин беше осуден на 5 месеци затвор за антиалбански слогани што ги сподели на TikTok.

За јазик што поттикнува омраза на национална или верска основа, во април беа поднесени три обвиненија, додека две лица беа уапсени овој месец.

Професорот по новинарство, Албан Зенели, вели дека ширењето на говорот на омраза достигна огромни размери, особено во онлајн просторите.

„Физички докази, без разлика дали се печатени или во друга форма, се полесно достапни за правосудниот систем и полесно се оспоруваат - верувам дека ова треба да биде објаснувањето зошто има повеќе судски случаи што се судат „офлајн“ отколку за јазикот што се користи на онлајн платформите“, рече Зенели.

Повеќето казни беа изречени со условни затворски казни или парични казни. Но, има и случаи на амнестија.

Иако беше осуден на прелиминарна судска инстанца, Врховниот суд го ослободи од обвинение поранешниот пратеник и поранешен министер од Српската листа, Иван Тодосијевиќ, кој го негираше масакрот во Рачак. Судот ја оправда одлуката со слобода на изразување и утврди дека можноста за нарушување на јавниот ред преку изјавите на Тодосијевиќ не била спорна.

Пензионираниот судија Муса Конџели, кој претседаваше со панелот што го осуди Тодосијевиќ, вели дека одлуката на Врховниот суд е бесмислена.

„Доколку се постави овој стандард, го сметам за многу висок стандард што ќе им отежни не само на обвинителството и на судот, туку можеби дури и ќе им го отежни. Ретко се исполнуваат овие услови, особено можноста за нарушување на редот или немири и протести да се поднесе обвинение, а потоа да се биде прогласен за виновен...“, рече адвокатот Конџели.

Аделина Хасани е истражувач за безбедност и надворешна политика, а исто така ги критикува безбедносните власти за неактивност во случаи на поттикнување омраза. Тоа ја истакнува потребата од одделна работа во училиштата.

„За жал, забележуваме дека говорот на омраза е во пораст, особено кај младите луѓе, и во училиштата и во дискусиите што ги водевме со наставниците и психолозите, говорот на омраза се нормализира, а особено се нормализира овој говор на омраза што е поврзан со антиродови наративи“, рече таа.

И покрај одлуките на правосудните органи да ги казнат оние што поттикнуваат омраза и поделби во Косово, случаите што се обработуваат покажуваат нееднаков и честопати благ пристап.