Податоците од последните години покажуваат загрижувачко зголемување на случаите на злоупотреба на психоактивни супстанции во Косово. Предизвикот за заедница без зависност е голем и бара сеопфатен пристап, беше кажано на Националната конференција „Заедница без зависност“, во партнерство со Коалицијата на невладини организации за заштита на децата, Фондацијата Trust Circle и организацијата Labyrinth, организирана од Канцеларијата за добро управување во рамките на Канцеларијата на премиерот.
Вршителот на должноста премиер на Косово, Албин Курти, изјави дека заедница без зависност е национална мисија за сите, без исклучок.
Според него, борбата против зависноста бара сеопфатен и координиран пристап.
„Денес сме собрани за заедничка битка, битка за животите и достоинството и за иднината на децата. Тука сме заедно затоа што заедно сме посветени на слободно општество каде што секое дете и секој млад човек ќе има можност да живее со достоинство и надеж. Владата на Косово е јасна дека борбата против зависноста бара сеопфатен и координиран пристап што започнува со превенција, продолжува со едукација и подигање на свеста, нуди психосоцијална и здравствена поддршка со цел да се намали штетата врз оние што земаат дроги и гарантира рехабилитација и достоинствена реинтеграција во општеството“, рече Курти.
Курти додаде дека Владата е посветена на спроведување на Државната стратегија против дрога 2024–2028 и дека полицијата се зајакнува во борбата против дистрибуцијата на наркотични супстанции.
„Посветени сме на спроведување на државната стратегија против дрога 2024-2028 како еден од приоритетите за заштита на јавното здравје и безбедноста на граѓаните. Преку оваа стратегија и акционен план, дефиниравме јасни мерки што ја комбинираат борбата против синџирите за дистрибуција на дрога со зајакнување на образовните механизми. Особено кај малите деца од училишна возраст, но исто така се фокусираме на превенција и рехабилитација. Ја зајакнуваме полицијата во борбата против дистрибуцијата на наркотични супстанции, а воедно инвестираме во центри за обука и програми за рехабилитација за нашите млади“, рече тој.
Во меѓувреме, претседателката на Коалицијата на невладини организации за заштита на децата - КОМФ, Ремзије Красниќи, изјави дека во последните години децата и младите кои користат наркотични супстанции се вклучени меѓу најранливите категории.
Таа нагласи дека оваа ситуација е идентификувана како приоритет за дејствување од страна на организацијата, но и како повик до другите институции.
Според неа, зголемувањето на ризикот бара итна интервенција, вклучително и подигање на свеста, зголемување на инвестициите и проширување на услугите за поддршка.
„Во последните години, децата и младите луѓе кои користат наркотични супстанции и дроги се вклучени меѓу трите најранливи категории, што е истакнато и како приоритет за дејствување за нас како организација и како повик до другите за акција. Поради зголемениот ризик, потребата од интервенција, вклучително и зголемена свест, зголемени инвестиции и проширување на услугите за поддршка. За жал, оваа категорија деца често е во сенка поради целосниот недостаток на пристап до социјални, здравствени и рехабилитациски услуги, но и стигмата и предрасудите што ги имаат исклучително во општеството“, нагласи Красниќи.
Во меѓувреме, директорот на Клиниката за психијатрија при Универзитетскиот клинички центар на Косово, Фатон Кутловци, изјави дека има загрижувачко зголемување на злоупотребата на психоактивни супстанции во Косово.
Тој нагласи дека најпогодени се младите и адолесцентите на возраст од 15 до 25 години. Исто така, злоупотреба на дрога, рече Кутловци, е забележана и кај децата.
Меѓу најчесто користените супстанции, според Кутлвоц, се канабисот, алкохолот, транквилизерите, стимулансите како што е кокаинот и други.
Директорот на психијатрија, Фатон Кутлвоци, нагласи дека меѓу факторите што влијаат на зголемувањето на бројот на луѓе што злоупотребуваат психоактивни супстанции се семејните фактори, како што е недостатокот на родителска грижа, а потоа и социјалните фактори, вклучувајќи ја и невработеноста.
Други фактори, како што ги споменува Кутловци, се економските фактори, анксиозноста, депресијата и лесниот пристап до психоактивни супстанции.
„Податоците од последните години покажуваат загрижувачко зголемување на случаите на злоупотреба на психоактивни супстанции во Косово. Најпогодени возрасти се младите и адолесцентите на возраст од 15-25 години, но за жал во спорадични ситуации имавме и случаи на деца и помлади возрасти кои почнале да злоупотребуваат психоактивни супстанции... Најкористените супстанции се канабис, алкохол, транквилизери. Во меѓувреме, во последните години е забележано зголемување на употребата на стимуланси како што се... и кокаин и други сериозни дроги кои носат уште посериозни здравствени и социјални последици. Главните фактори кои влијаат на злоупотребата на психоактивни супстанции се семејните фактори, недостатокот на родителска грижа, насилството и занемарувањето. Социјалните фактори, притисокот од врсниците, невработеноста, недостатокот на здравствени активности... Психолошките фактори, економските фактори“, рече Кутловци.
Во меѓувреме, директорот на центарот „Лавиринт“, Сафет Блакај, изјави дека е потребно да се инсистира на понатамошно рационализирање на општата програма за превенција.
„Ќе инсистираме оваа програма што сега започна за општа превенција да биде подобро рационализирана и да бидеме посериозни, како што рече премиерот, дека не треба да ги оставаме младите луѓе да губат време поради нашиот недостаток на посветеност“, рече Блакај./KSP