Në mjediset e Universitetit Europian të Tiranës në kuadër të Festivalit të Filmit për të Drejtat e Njeriut shfaqet filmi “Xhihadi: Një histori e të tjerëve”, një dëshmi e guximshme e regjisores norvegjeze të përballjes prej vitit ‘80 të perëndimit me xhihadin, shkruan sot mapo.

Prej viteve ’80-të asgjë nuk ka ndryshuar në perëndimin në raport me xhihadët. Myslimanët e rinj që janë vendosur në perëndim, bëhen epiqendra e filmit të norvegjezes Dwyah Khan, e cila është vlerësuar me disa çmime të rëndësishme ndërkombëtare, ku merr edhe në këtë rast guximin të shqyrtojë një situatë politike nga më delikatet, që ende vazhdon.

“Jihad: një histori e të tjerëve”, është dokumentari i 2015-s, që sjell Khan në Tiranë në edicionin e 12-të të Festivalit Ndërkombëtar të Filmit për të Drejtat e Njeriut. Projektimi i këtij filmi bëhet sot në ora 12:00 në auditorin Aula Magna, në Universitetin Evropian të Tiranës, pas të cilit do të mbahet forumi më temë: “Radikalizmi dhe Fundamentalizmi”.

Kërkimi i Dwyah për përgjigje e çon atë në rrugët e Britanisë moderne, duke takuar myslimanët e rinj të sotëm, të kapur mes ekstremizmit dhe luftës kundër terrorit. Ajo takohet me myslimanët e rinj britanikë që ndihen të zemëruar dhe të tjetërsuar, duke u përballur me çështje të diskriminimit, krizave të identitetit dhe refuzimit nga shoqëria kryesore dhe nga komunitetet dhe familjet e tyre; por në momente të habitshme të depërtimit dhe të ndriçimit, ajo gjithashtu gjen shpresë dhe disa përgjigje të mundshme për situatën komplekse ku jemi aktualisht.

Së pari, filmi pati premierën e tij botërore në ITV në Britani të Madhe përmes ekspozitës së saj të tanishme të temave afariste nën titullin Xhihadi: Një histori britanike. Me këtë, kjo histori e Khan tregon se perëndimorët që përqafojnë xhihadin nuk janë asgjë e re dhe kanë vazhduar që nga vitet ‘80. Në JIHAD, Dwyah takohet me një nga kumbarët e lëvizjes xhihadiste britanike dhe perëndimore, të cilët shkuan jashtë vendit për të luftuar, dhe që predikonin ekstremizmin për mijëra myslimanë të rinj në të gjithë Mbretërinë e Bashkuar dhe Perëndimin.

“Gazetaria shpesh sfidon versionin zyrtar të ngjarjeve. Kjo është ajo që xhihadi i Dwyah Khan bën për historinë që qeveritë dhe tabloidët duan të tregojnë për radikalizimin e myslimanëve. Ajo i merr këto klishe dhe karikatura, i copëton ato, dhe pastaj le të shohësh se çfarë po ndodh vërtet”, ka shkruar Nick Davies, korrespondent i “The Guardian”.

Në vitet e fundit, ne kemi dëshmuar se një numër gjithnjë e më i madh i perëndimorëve të respektuar bien viktimë e radikalizimit nën tutelën e organizatave terroriste. Çfarë qëndron pas kësaj epidemi shqetësuese? Khan, e cila gjithashtu ka realizuar filmin “Banazi -Një histori dashurie” – e cila është viktimë e kërcënimeve nga ekstremistët islamikë – kaloi pjesën më të mirë të dy viteve duke folur sinqerisht me figura nga të gjitha anët e kësaj çështje komplekse, duke përfshirë rekrutuesit e profilit të lartë dhe pre-të e tyre. Xhihadi: Një tregim i të tjerëve është rezultat i kësaj ndjeshmërie dhe perceptim i këtyre përpjekjeve.

Ne dëgjojmë nga Abu Muntasir, një predikues mysliman i mirënjohur në U.K. i cili filloi të mësonte pikëpamjet ekstremiste si një intolerancë në rritje për të gjitha besimet e tjera dhe fetë filluan të mbaheshin brenda tij. E gjitha filloi në vitet 1980, kur ai dëshmoi shfaqjen e lëvizjes xhihadiste islame në përgjigje të pushtimit të forcave ruse në Afganistan. Ai ishte myslimani i parë në Britani që udhëtoi në rajonin e shkatërruar nga lufta për t’u bashkuar me luftën dhe ai vendosi precedentin për shumë të tjerë që do të vinin. Këto ishin veprime shumë frymëzuese. Filmi përmban biseda me dy nga rekrutët e tij më të ndikueshëm. Ata të dy dëshmojnë për fuqinë e ndikimit të Muntasir, forcën dhe pasurinë e tij të njohurive dhe statusin e tij në jetën e tyre si një figurë ati. Shumë prej subjekteve të filmit i kanë lënë këto pozita ekstremiste dhe tregojnë përvojat e tyre të hidhura me mesazhin e thellë dhe të mëshirshëm mbi tolerancën dhe paqen që ndajnë sot. Xhihadi: Një histori e të tjerëve është vlerësuar si një përpjekje e guximshme dhe fisnike thjesht për gatishmërinë e saj për t’u lidhur me motivet njerëzore prapa ekstremizmit. Të gjithë këta njerëz vijnë në të njëjtin përfundim: që ata donin dashuri dhe pranim.

Dwyah Khan është një producente e mirënjohur muzikore, si dhe vlerësuar me çmimet të rëndësishme ndërkombëtare, e lindur në Norvegji me prindërit emigrantë, pasardhës të Pashtun dhe Punjabi. Filmi i saj i vitit 2012, “Banaz: Një histori dashurie” fitoi disa çmime ndërkombëtare.