KOHA.net

Πολιτισμός

Η αναστήλωση σώζει το σπίτι-μουσείο του Κωνσταντίνου Χριστοφορίδη

Η αναστήλωση που ξεκίνησε το περασμένο φθινόπωρο έχει σώσει το σπίτι μουσείου του γλωσσολόγου και μεταφραστή Κωνσταντίνου Χριστοφορίδη. Το σπίτι που βρίσκεται εντός των γύρω τειχών του Κάστρου του Ελμπασάν έχει υποβληθεί σε επέμβαση συντήρησης και αποκατάστασης μέσω της οποίας έχει διασφαλιστεί η μακροζωία του κτιρίου όπου γεννήθηκε η Χριστοφορίδη στις 22 Μαΐου 1827.

Η οροφή παρουσίασε προβλήματα στην κατασκευή, καθώς και παρουσία υγρασίας στο εσωτερικό του κτιρίου. Σε αυτό το στάδιο της επέμβασης από την ομάδα συντήρησης του DRTK Korçë, η επέμβαση πραγματοποιήθηκε σε όλη την επιφάνεια της στέγης. Ολοκληρώθηκε επίσης η αποκατάσταση του κατεστραμμένου ξύλινου δαπέδου και ο καθαρισμός της βλάστησης της περιοχής. Η DRTK Korçë ανακοίνωσε ότι το ξύλο έχει υποστεί επεξεργασία με αντιμόλη και λινέλαιο. Επίσης έχει γίνει η αποκατάσταση της εξωτερικής πύλης εισόδου στην αυλή και η ενίσχυση της σκάλας του κτιρίου.

Το 2014 ανακοινώθηκε ότι οι τοπικοί φορείς είχαν επιβεβαιώσει ότι αυτό το κτίριο ήταν η γενέτειρα του Χριστοφορίδη. Αυτό έγινε έχοντας κατά νου την αλληλογραφία. Στη δημοσίευση «Κριστοφορίδη - μια νέα ματιά», τον μικρότερο γιο του Κωσταντίν Κριστοφορίδη ακολουθεί μια αλληλογραφία που ρίχνει φως και στο σπίτι που γεννήθηκε ο μεγάλος γλωσσολόγος. Έζησε σχεδόν όλη του τη ζωή μακριά από την πατρίδα του, αλλά φρόντισε για τη δραστηριότητα του πατέρα του και προσπάθησε να φέρει όχι μόνο τα έργα του, αλλά και άλλων μεγάλων Αλβανών συγγραφέων.

Παντρεμένος με μια Γαλλίδα, ο Philip Christopher πέθανε στην εξορία και η τύχη της πλούσιας βιβλιοθήκης του είναι ακόμα άγνωστη, καθώς δεν άφησε κληρονόμους. Στην αλληλογραφία που δημοσιεύεται για πρώτη φορά σε αυτό το βιβλίο, υπάρχουν και λεπτομέρειες για το σπίτι που γεννήθηκε η Χριστοφορίδη, προσδιορίζοντας το σπίτι που γεννήθηκε ο μεγάλος γλωσσολόγος στη γειτονιά «Κάλα» του Ελμπασάν.

Ο Filip Kristoforidhi, στην αλληλογραφία που διατηρούσε με τον Thanas Konomi τη δεκαετία του '60, σε μια από τις πολλές επιστολές δίνει λεπτομέρειες για το σπίτι όπου έμενε ο Kristoforidhi, όπου τελικά επέστρεψε στο Ελμπασάν το 1884. Αυτό το σπίτι θα μετατραπεί σε σπίτι-μουσείο πάνω από χρόνια του κομμουνισμού, που σίγουρα δεν ήταν το σπίτι γέννησης. Ο γιος προσδιορίζει ακριβώς το κτίριο που συνεχίζει να είναι μουσείο τα τελευταία χρόνια της ζωής της Χριστοφορίδη.

«Τότε έμενε με τα παιδιά του σε ένα σπίτι όπου υπήρχαν δύο οικογένειες: από τη μια ο Βασίλ Πόπα. Από την άλλη, η Μαρία, μια γριά, η αδερφή του πατέρα μου. Μετά τον θάνατο της αδερφής του, ο πατέρας πούλησε το μερίδιό της στον Βασίλ Πόπα. «Το σπίτι βρίσκεται κοντά στη βρύση Καλάς, μπροστά από το σπίτι του Λαζρίτ παπά Τζανίτ, εμπόρου (resper) και φίλου του πατέρα μου με τον οποίο έπαιζαν μαζί τάβλι στον κήπο (καλοκαιρινά βράδια)», λέει αυτή η επιστολή.

Ο Φίλιππος δεν αφήνει άλυτο το δίλημμα του σπιτιού όπου γεννήθηκε ο Κρίστοφερ. Το ορίζει αρκετά καλά σε μια επιστολή της 19ης Νοεμβρίου 1963, όπου λέει ότι ο Χριστοφορίδης γεννήθηκε στο σπίτι όπου έζησε αργότερα ο γαμπρός του, Dhimitër Bibaja: «Μουσείο - Μου λέτε ότι τα γηρατειά του Ελμπασάν έχουν κάνει έχει το μυαλό του να σηκωθεί ή μεταφράζω το σπίτι της Μίμας ως μουσείο, όπου το άφησα. Η γνώμη αυτή είναι ευχάριστη γιατί εμφανίζεται ως ανταμοιβή και ανάμνηση για τον διαιτολόγο του Ελμπασάν, ιδρυτή της αλβανικής γλώσσας». Μάλιστα, λίγο πιο κάτω θα δώσει και το σπίτι που πέθανε ο Κριστοφορίδης, που ήταν και το σπίτι του Τακ Μπούντα.

Ο Φίλιππος μάλιστα έγραψε δύο αφιερώσεις που, σύμφωνα με τον ίδιο, θα έπρεπε να τοποθετηθούν στο σπίτι που γεννήθηκε ο γλωσσολόγος. Μέσω επιστολής του προς τον Θανά Κονόμη, ο Φιλίπι μεταφέρει δύο ιδέες για τις επιγραφές που πρέπει να τοποθετηθούν στο σπίτι-μουσείο του Κριστοφορίδη, μία εκ των οποίων: «Ο Κωσταντίν Ντέλκα γεννήθηκε εδώ σε αυτό το σπίτι, το 1830, ή Κριστοφορίδης, το παρατσούκλι που χρησιμοποιούσε. οι δουλειές του ".