Ο διάλογος με την κομψότητα του Ραβέλ εναρμονίζεται με τους ήχους της εποχής

«Ravel 150 – Βιολί & Βιολοντσέλο σε Διάλογο», ήταν ο τίτλος της συναυλίας που έφερε το αριστουργηματικό παίξιμο του βιολονίστα Μάρκο Ποπ Ρίστοφ από τη Βόρεια Μακεδονία και του τσελίστα Ισάκ Χάρατσιτς από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Η συναυλία ήταν ένα είδος αφιέρωσης στη δημιουργικότητα του Γάλλου συνθέτη, στην ερμηνεία των έργων του, και προηγήθηκε του «In the Web» της Μπεάτα Σόντερμπεργκ Κουίν, το οποίο παίζει με τους ήχους του χρόνου και έκανε πρεμιέρα στην Πρίστινα στο πλαίσιο του «KamerFest».

«Μια σύνθετη μουσική γλώσσα της παγκοσμιοποίησης» θεωρήθηκε το έργο που άνοιξε την προτελευταία βραδιά της 24ης έκδοσης του διεθνούς φεστιβάλ μουσικής δωματίου «KamerFest». Και μαζί με αυτό, το βράδυ της Τρίτης χαρακτηρίστηκε επίσης από τη σονάτα του Γάλλου συνθέτη Μορίς Ραβέλ. Στην αίθουσα πάγου του αμφιθεάτρου της Πανεπιστημιακής Βιβλιοθήκης, όπου μια ηλεκτρική θερμάστρα έκανε περισσότερο θόρυβο παρά θερμότητα, η αρμονία των ήχων του βιολιού και του τσέλου αντηχούσε στο λιγοστό κοινό.

Είναι μια σημαντική βραδιά για την 150ή επέτειο από τη γέννηση του Ραβέλ.

Ο τίτλος «Ravel 150 – βιολί & τσέλο σε διάλογο» δείχνει τον αρμονικό διάλογο όπου η κομψότητα και το συναίσθημα της μουσικής του Ravel συνδυάζονται. Ως η όγδοη συναυλία από τις εννέα συνολικά για αυτή την έκδοση, η βραδιά έφερε ένα φανταστικό ντουέτο από τα Βαλκάνια, τον Marko Pop Ristov από τη Βόρεια Μακεδονία και τον Isak Haračić από τη Βοσνία-Ερζεγοβίνη. Με τα δύο έργα που έπαιξαν, έφεραν μια πιο σύγχρονη φρεσκάδα στον φετινό μαραθώνιο μουσικής δωματίου, η οποία είναι συνυφασμένη με το παλιό.

Η Beata Soderberg Quin είναι η συνθέτρια και τσελίστα της οποίας το έργο ερμηνεύτηκε στην έναρξη της όγδοης βραδιάς, την Τρίτη. Με τίτλο «Στον Ιστό», το έργο είναι η νεότερη σύνθεσή της και έρχεται στην Πρίστινα για πρώτη φορά. Τα έξι μέρη του: «Στον Ιστό», «Το Σύννεφο», «Αποδοχή Όλων των Cookies», «Νέο Λογισμικό», «Σφάλματα» και «Εικονίδια» ερμηνεύονται με μια ελαφριά ηρεμία, με τη σιωπή στην αίθουσα να τις καθιστά ακόμη πιο ευαίσθητες. Αυτό το έργο αποκαθιστά το νόημα σε εκφράσεις και έννοιες που χρησιμοποιούνται συνήθως σήμερα. Η συνθέτρια επηρεάζεται από την παραδοσιακή σουηδική κληρονομιά της, και αυτή η κληρονομιά αναμειγνύεται στον ακουστικό χορό με το πάθος της για τη μουσική τάνγκο, ικανοποιώντας έτσι την εναλλακτική άποψη του σήμερα.

Στον εορτασμό της 150ής επετείου από τη γέννηση του Γάλλου συνθέτη Μωρίς Ραβέλ, παίχτηκε επίσης η «Σονάτα για βιολί και τσέλο M. 73», που συντέθηκε το 1922, μετά τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο. Σκληρό και συναισθηματικά φορτισμένο, το έργο είναι αφιερωμένο στον Κλοντ Ντεμπισί, ο οποίος είχε πεθάνει λίγα χρόνια πριν από τη σύνθεσή του. Ταυτόχρονα, το έργο αποτελεί και έναν στοχασμό πάνω στην ευθραυστότητα της ειρήνης και τις ουλές που άφησε ο πόλεμος. Με τα τέσσερα τέμπο του: «Allegro», «Tres vif», «Lent» και «Vif, avec entrain», για περίπου ένα τέταρτο της ώρας έγινε αισθητή η ομοιόμορφη αρμονία του συνδυασμού βιολιού και τσέλου.

Ο Μακεδόνας Μάρκο Ποπ Ρίστοφ ξεκίνησε να παίζει βιολί με τη βιολονίστρια Σιχάνα Μπαντιβούκου και αργότερα σπούδασε στο Λονδίνο. Έχει εμφανιστεί ως σολίστ σε πολλές ορχηστρικές συναυλίες. Και οι δύο είναι επίσης μέλη της «Ορχήστρας No Borders», ενός συνόλου που περιλαμβάνει νέους μουσικούς από όλα τα Βαλκάνια και το οποίο πριν από ένα μήνα εμφανίστηκε επίσης στην Πρίστινα, στο πλαίσιο της βαλκανικής περιοδείας «Turning Point».

Ο Μάρκο Ποπ Ρίστοφ έχει χαρακτηρίσει το έργο του Ραβέλ σχεδόν αδύνατο, ενώ παράλληλα δείχνει ότι έχει στενές συναδελφικές σχέσεις με τον νεαρό συνθέτη.

«Το πρώτο κομμάτι είναι της Μπεάτα, είναι φίλη μου, κατά κάποιο τρόπο είναι πολύ προσωπικό, είμαι περήφανος γι' αυτήν ως μουσικός και ως συνθέτης, οπότε ήταν ένα προσωπικό έργο. Η μουσική είναι σύγχρονη, αλλά όχι δυσαρμονική, δεν αποξενώνει το κοινό, αλλά ζεσταίνει τις καρδιές. Το έργο του Ραβέλ είναι αριστουργηματικό, δεν θυμάμαι πότε το άκουσα για πρώτη φορά, αλλά νόμιζα ότι ήταν αδύνατο να το μάθω και να το σκηνοθετήσω στο παιχνίδι, αλλά μόλις το παίξαμε και η συναυλία το απολαύσαμε αρκετά», είπε η βιολονίστρια από τη Μακεδονία.

Στις 4 Σεπτεμβρίου πραγματοποιήθηκε στην Πρίστινα η συναυλία του μουσικού συνόλου «No Borders Orchestra». Η ορχήστρα περιελάμβανε οργανοπαίκτες από όλες τις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Θεώρησε τη συναυλία τότε διαφορετική από αυτήν της Τρίτης.

«Είναι όλα μουσική δωματίου και μου αρέσει περισσότερο αυτή η μουσική, λίγο ορχηστρική μουσική. Όλα περιστρέφονται γύρω από τη διαδραστικότητα, την ακρόαση και το μοίρασμα της ερμηνείας με άλλους. Στις συναυλίες του 'No Borders Orchestra', όλα ήταν διαφορετικά, κάθε κομμάτι απαιτούσε διαφορετική ενέργεια από το άλλο, οπότε είναι διαφορετικό, αλλά η ουσία είναι η ίδια, όλα περιστρέφονται γύρω από τη μουσική δωματίου», πρόσθεσε ο Marco Pop Ristov.

Από την άλλη πλευρά, ο Ισάκ Χάρατσιτς, ο οποίος συνδύασε τους ήχους με το τσέλο, είναι Βόσνιος, γεννημένος στο Βελιγράδι. Σπούδασε στο Σεράγεβο και έχει εμφανιστεί σε διάφορα φεστιβάλ στην Ευρώπη και την Αμερική. Δήλωσε χαρούμενος που παρά τη δυσκολία, έφεραν την ερμηνεία του έργου του Ραβέλ.

«Νιώθω πολύ χαρούμενος, η ακουστική ήταν πολύ καλή, η αίθουσα επίσης, και ο κόσμος που ήρθε στη συναυλία. Το ρεπερτόριο δεν ακούγεται πολύ συχνά. Μπεάτα και Ραβέλ, κάτι που είναι αρκετά δύσκολο, οπότε ο κόσμος συνήθως δεν το παίζει, αλλά αποφασίσαμε να το κάνουμε. Ήταν λίγο δύσκολο, αλλά είμαι χαρούμενος που τα καταφέραμε», είπε.

Από το κοινό, η βιολονίστρια Μρίκα Χότζα θεώρησε ξεχωριστή την ερμηνεία, η οποία προέκυψε ως ντουέτο. Η αρμονία μεταξύ του ντουέτου έμοιαζε σχεδόν με κουαρτέτο.

«Ήταν μια πολύ ξεχωριστή συναυλία, επειδή είναι ένα ντουέτο που δεν βλέπεις πολύ συχνά σε συναυλίες και έχουν μια συγκεκριμένη χημεία μεταξύ τους, δηλαδή, δύο όργανα ακούγονται σαν τέσσερα άτομα, σαν κουαρτέτο, και τα έργα ήταν πιο ενδιαφέροντα, κάτι που το κάνει να μοιάζει λίγο μεγαλύτερο ως ντουέτο, όχι απλώς ντουέτο, αλλά σαν μια μικρή ορχήστρα», είπε.

Η καλλιτεχνική διευθύντρια του «KamerFest», Sihana Badivuku, ανέφερε επίσης ότι αυτά τα δύο έργα έκαναν πρεμιέρα στο Κοσσυφοπέδιο, όπως πολλά από τα έργα που έχουν παρουσιαστεί σε αυτή την έκδοση του φεστιβάλ.

«Απόψε το κοινό είχε την ευχαρίστηση να ακούσει δύο έργα σε πρώτη εκτέλεση, επειδή εκτός από τον Σουηδό συνθέτη που παραχώρησε τα πνευματικά δικαιώματα για την εκτέλεση αυτού του έργου, το οποίο δεν έχει ακόμη δημοσιευτεί, πρόκειται για πρεμιέρα στο Κόσοβο και η σονάτα του Ραβέλ ήταν επίσης σε πρεμιέρα. Είμαι χαρούμενη που σε αυτή την έκδοση είχαμε πολλά έργα σε πρώτη εκτέλεση», είπε.

Την Τετάρτη, όταν ολοκληρώθηκε η 24η έκδοση του φεστιβάλ, η τελευταία βραδιά έφερε μια παράσταση προς τιμήν της επετείου του συνθέτη Σοστακόβιτς με τους Ρομέν Γκαριού στο τσέλο, Ντανιέλα Ντίκοβα στο πιάνο και ως προσκεκλημένη καλλιτέχνη, τη Σιχάνα Μπαντιβούκου στο βιολί.