KOHA.net

Πολιτισμός

Encore στις κορυφαίες σκηνές για τη φωνή με την οποία αντηχεί και το Κόσοβο

Elbenita Kajtazi

Elbenita Kajtazi: «Κάθε φορά που ακούγεται το όνομα του Κοσσυφοπεδίου, όπου κι αν πάω τονίζω ότι κατάγομαι από το Κοσσυφοπέδιο, είμαι Αλβανίδα από το Κοσσυφοπέδιο και αυτό με κάνει να νιώθω πολύ περήφανος. Ειδικά σε μια τέτοια χώρα όταν αναφέρεται ότι από εκεί έρχονται τραγουδιστές που ξέρουν να παίζουν στην Όπερα της Βιέννης ή στο Αμβούργο ή στο Βερολίνο, στη Γενεύη ή στη Ζυρίχη και παντού. Είναι υπέροχο συναίσθημα, γιατί αυτός ήταν πάντα ο στόχος μου».

Οι ρόλοι που δίνει ζωή στις σκηνές του κόσμου δεν έχουν καμία σχέση με το Κόσοβο. Φυσικά, είναι οικουμενικές ιστορίες, αλλά το ταξίδι της είναι μοναδικό. Το 2024, η σοπράνο Elbenita Kajtazi έφτασε εκεί που στόχευε, την Κρατική Όπερα της Βιέννης, μαζί με τον Saimir Pirgu ως βασικούς χαρακτήρες του «La Bohème», αλλά ένας ψίθυρος στην αίθουσα σπάει το βάρος όχι μόνο της επιτυχίας της. Το κοινό θα σχολίαζε ότι η Mimì είναι από το Κοσσυφοπέδιο και όλα τα κεφάλαια της καριέρας της μοιάζουν με το έργο του encore όταν το κοινό την επαναφέρει στη σκηνή με χειροκροτήματα. Με τον ίδιο τρόπο επιστρέφει και κατακτά νέες σκηνές, γιατί αυτό ήταν το όνειρο του καλλιτέχνη

Από το Κοσσυφοπέδιο, η σοπράνο Elbenita Kajtazi ανέβηκε στις πιο γνωστές παγκόσμιες σκηνές της κλασικής μουσικής. Αυτή είναι η αγάπη της. Του αρκεί να ονειρεύεται αυτό που σκοπεύει να πετύχει. Το 2024 το έκανε και με αυτό που θεωρεί τον «Όλυμπο» των όπερων στον κόσμο - την Κρατική Όπερα της Βιέννης. Έκανε το ντεμπούτο του σε εκείνη τη σκηνή. Όμως οι επιτυχίες της ήταν πολλαπλές.

Από σκηνή σε σκηνή και από ρόλο σε ρόλο, η σοπράνο με όνομα στη διεθνή σκηνή της όπερας έχει πατήσει το πόδι της, εξυψώνοντας το όνομά της και έμμεσα αυτό του Κοσσυφοπεδίου. Τόσο που τη στιγμή του ντεμπούτου της στην Όπερα της Βιέννης ψιθυρίστηκε ότι η Mimì είναι από το Κόσοβο.

Αυτή ήταν μια σημαντική στιγμή στην καριέρα της, αν και είχε ήδη χτίσει το προφίλ της ως σοπράνο που, όπως εκτιμούν οι κριτικοί, οι ερμηνείες της είναι ειλικρινείς και πάντα φέρνουν συγκίνηση.

Η Κρατική Όπερα της Βιέννης είναι ένα από τα κορυφαία θέατρα όπερας στον κόσμο με μακρά παράδοση. Ήταν 28 Οκτωβρίου, μια ημερομηνία που θεωρεί μια από τις πιο σημαντικές στην καριέρα της. Εκείνη την ημέρα, έπαιξε το ρόλο της Mimì από την όπερα του Puccini "La Bohème" όπου έπαιξε δίπλα στον Αλβανό τενόρο Saimir Pirgu ως Rudolfo. Επέστρεψε δύο φορές με αυτόν τον ρόλο, στις 31 Οκτωβρίου και στις 2 Νοεμβρίου.

Σε συνέντευξή της στο TIME, η Kajtazi αποκάλυψε σημαντικές στιγμές από την καριέρα της, κομμάτια συναισθημάτων και κομμάτια επιτυχίας. Στο βάθος κρύβεται η απαράμιλλη δέσμευσή της να παραμείνει ακλόνητη φωνή στους ρόλους που δίνει ψυχή. Πλοηγείται από το ένα στο άλλο, βυθίζοντας τον εαυτό της μέσα από αυτούς τους χαρακτήρες. Το έκανε και με τη Μιμή, αλλά όχι μόνο.

Φέρνοντας πίσω τη στιγμή, μιλώντας με ευχαρίστηση, λέει ότι ήταν απερίγραπτο και δύσκολο συναίσθημα να εμφανιστείς σε εκείνη τη σκηνή με την αίθουσα γεμάτη.

«Αλλά προετοιμαζόμουν για εκείνη τη στιγμή χρόνια και περίμενα να έρθει, αλλά ήταν ακόμα μια απερίγραπτη συγκίνηση. Το κοινό με υποδέχτηκε πολύ καλά, αλλά ποτέ δεν είμαι ικανοποιημένη με τον εαυτό μου και πάντα σκέφτομαι ότι υπήρχαν πράγματα που θα μπορούσα να κάνω καλύτερα, αλλά και οι τρεις παραστάσεις ήταν εντελώς sold out και η αίθουσα γέμισε», λέει.

Ήταν η παλιά παραγωγή του Ιταλού Φράνκο Ζαφιρέλι που τον ανέβασε σε εκείνη τη σκηνή. Μιλώντας για τον ρόλο, δείχνει ότι ο ρόλος της Μιμής δεν έχει μια βομβιστική άρια που να μπορεί να χειροκροτηθεί και το κοινό να δώσει την απάντησή του. Θυμάται όμως ότι παρόλα αυτά υπήρξαν πολλά χειροκροτήματα και χειροκροτήματα από το κοινό.

«Όλοι πρέπει να ακολουθήσουν το όνειρό τους και αν έχουν ένα όνειρο να εμφανιστούν σε μεγάλες σκηνές σε όλο τον κόσμο, τότε γιατί να είναι περιορισμένοι», λέει ο Kajtazi

«Είναι ένας ρόλος που απαιτεί ψυχραιμία, συγκέντρωση και εμπειρία από την αρχή μέχρι το τέλος του έργου, γιατί η Mimì είναι μια νεαρή κοπέλα, που στο τέλος πεθαίνει από αρρώστια και ο θάνατός της είναι τόσο ήρεμος, όχι βομβιστικός, όπως είναι του Βέρντι. «La Traviata». Άρα είναι τόσο ήρεμα και πρέπει πραγματικά να είναι μια πολύ ιδιαίτερη ατμόσφαιρα, αλλά η Mimì πεθαίνει με ένα χαμόγελο στα χείλη και αυτό κάνει τον ρόλο ξεχωριστό», λέει ο Kajtazi.

Το επάγγελμά της δεν είναι απλώς ένας χώρος εργασίας για εκείνη. Η τέχνη της όπερας κοιμάται στην ψυχή του. Εκτιμά ιδιαίτερα τη μουσική του Πουτσίνι. Νιώθει τον ρόλο στην ψυχή της, τόσο που δείχνει ότι υπάρχουν στιγμές που δεν μπορεί να σταματήσει τα δάκρυα σε ευαίσθητες σκηνές όπερας.

«Η μουσική του Πουτσίνι δεν σε αφήνει να νιώσεις έτσι, γιατί είναι τόσο όμορφα συνθεμένη, έχει τόσο γεμάτη ορχήστρα και ο ήχος σε απομακρύνει και είναι αδύνατο να μην νιώσεις κάτι. Στην περίπτωση της Mimì είναι αδύνατο, ακόμα δεν έχω κλάψει στο τέλος όταν πεθαίνει και ο Rodolfo έρχεται και φωνάζει το όνομά της ξανά και ξανά. Ο Πουτσίνι συνέθεσε το τέλος τόσο όμορφα που δεν μπορείς να αποφύγεις τη συγκίνηση. Και πιθανώς υπάρχουν και άλλοι ρόλοι όπου μερικές φορές κάνεις τη δουλειά όπως πρέπει, αλλά δεν μπαίνεις πραγματικά στα συναισθήματα», λέει ο Kajtazi.

Ενώ έπαιζε το έργο της Πουτσίνι στη Βιέννη, ο διάσημος Ισπανός τραγουδιστής και μαέστρος της όπερας Plácido Domingo την επαίνεσε για τη δουλειά της. Την είχε ξαφνιάσει στο διάλειμμα της παράστασης, μετά από δύο πράξεις, και της είχε πει ότι του άρεσε πολύ η προσέγγισή της στον ρόλο.

«Του άρεσε πολύ η προσέγγισή μου στον ρόλο και εκτίμησε πολύ αυτή τη φωνητική απαλότητα κατά καιρούς, επειδή η Mimì είναι ένας λυρικός ρόλος, πρέπει πραγματικά να έχεις πλήρη φωνή για να τον ερμηνεύσεις, αλλά προσεγγίζω την πράξη λίγο διαφορετικά πρώτα αφού είναι ντροπαλή. στην αρχή όταν συναντά τον Ροδόλφο, είναι λίγο κλειστή. Και έτσι το έπαιζα στη σκηνή και η προσέγγισή μου άρεσε στον Plácido. Τότε η τρίτη και η τέταρτη πράξη είναι μια πρόκληση για να αποδώσεις σωστά, λόγω της ορχήστρας, λόγω του δράματος που περιέχει και χρειάζεσαι πραγματικά μεγάλη κινητοποίηση για να αποδώσεις σωστά τον ρόλο», λέει η σοπράνο Kajtazi.

"Είμαι αυτός που είμαι γιατί κατάγομαι από αυτό το μέρος"

Το Καϊτάζι βαδίζει με σίγουρα βήματα. Είναι η πρώτη τραγουδίστρια από το Κοσσυφοπέδιο που εμφανίστηκε στη μεγάλη σκηνή της Κρατικής Όπερας της Βιέννης.

«Κάθε φορά που ακούγεται το όνομα του Κοσόβου, όπου κι αν πάω, τονίζω οπωσδήποτε ότι κατάγομαι από το Κόσοβο, είμαι Αλβανός από το Κοσσυφοπέδιο και αυτό με κάνει να νιώθω πολύ περήφανος. Ειδικά σε μια τέτοια χώρα όταν αναφέρεται ότι από εκεί έρχονται τραγουδιστές που ξέρουν να παίζουν στην Όπερα της Βιέννης ή στο Αμβούργο ή στο Βερολίνο, στη Γενεύη ή στη Ζυρίχη και παντού. Είναι υπέροχο συναίσθημα, γιατί αυτός ήταν πάντα ο στόχος μου», λέει ο Kajtazi.

Η καριέρα της είναι το πάθος της, η μεγαλύτερη αγάπη για εκείνη, ενώ η παρουσίαση της πολιτείας, πολύ μεγάλη αξία.

«Δεν πρέπει να αρνηθούμε τον τόπο από τον οποίο ερχόμαστε, γιατί έχει διαμορφώσει την ταυτότητα που έχουμε σήμερα, τον χαρακτήρα που έχουμε σήμερα. Είμαι αυτός που είμαι γιατί κατάγομαι από αυτό το μέρος. Ίσως εκφράζω αυτά τα συναισθήματα και σκηνοθετώ και παίζω με αυτόν τον τρόπο, ακριβώς επειδή κατάγομαι από αυτή τη χώρα, επειδή έχω ζήσει πράγματα από αυτή τη χώρα και δεν πρέπει ποτέ να το αρνηθεί κανείς και πάντα φαίνεται να λέγεται πολύ δυνατά στην πραγματικότητα», είπε. Καϊτάζη.

Αν και σπάνια βρίσκεται στο Κοσσυφοπέδιο, δεν ξεπερνά ποτέ τις επισκέψεις της στη χώρα της χωρίς να της φέρει το πνεύμα της παγκόσμιας όπερας. Αν και σε συνθήκες όχι αντάξιες του και σε εξαιρετικά φτωχά επίπεδα σε σχέση με τις αίθουσες στις οποίες εμφανίζεται.

Η επιτακτική ανάγκη για την όπερα και το κοινό στο Κοσσυφοπέδιο

Τον Νοέμβριο βρισκόταν στο Κόσοβο. Την πέμπτη μέρα έκανε το «τελετουργικό» της. Έπαιξε στο Μέγαρο Νεολαίας και Αθλητισμού. Η αίθουσα συναυλιών είναι αυτό που τον ανησυχεί περισσότερο. Με τόσο ταλέντο που αναπτύσσεται στη μουσική σκηνή, όπως και η ίδια η κλασική μουσική, οι συνθήκες παραμένουν οι ίδιες.

«Νομίζω ότι αυτό είναι λυπηρό, γιατί υπάρχουν καλλιτέχνες που είναι υπέροχοι αλλά είναι ευαίσθητοι, και μπορούν να επηρεαστούν από αυτή την κατάσταση και να εγκαταλείψουν εντελώς αυτό το επάγγελμα. Νομίζω ότι η καλλιτεχνική κοινότητα πρέπει να είναι πιο ενωμένη στο Κοσσυφοπέδιο, να είναι πιο σταθερή και σίγουρα κάτι πρέπει να γίνει. Είμαι ανοιχτός να είμαι μαζί τους από κάθε άποψη, και ήρθε η ώρα να το κάνω, γιατί αυτές οι πολιτικές θέσεις όλων πρέπει να παραμεριστούν και να γίνει δουλειά για την τέχνη και τον πολιτισμό. Αν θέλουν να εργαστούν προς αυτή την κατεύθυνση, τότε θα πρέπει να ενωθούν όλοι για έναν στόχο», είπε.

Παρακολουθώντας τις εξελίξεις της πολιτιστικής σκηνής στη χώρα, είπε ότι η αίθουσα συναυλιών πρέπει να διαφοροποιηθεί από την αίθουσα της όπερας. Ότι είναι τελείως διαφορετικά θέματα και ότι αποκλείεται η αίθουσα συναυλιών να είναι στην όπερα.

«Δεν χρειάζεται να είναι σκηνή γιατί συμφωνικά κομμάτια δεν είναι σωστό να παίζονται σε θεατρική σκηνή. Αλλά τουλάχιστον έχουμε την αίθουσα συναυλιών και όλα μπορούν να γίνουν εκεί. Ακόμα και όταν καλούν σπουδαίους καλλιτέχνες από το εξωτερικό, που είναι πολλοί, θα πρέπει να έχουμε ένα αξιοπρεπές μέρος να τους προσφέρουμε και να έχουν χρόνο να αλλάξουν τουλάχιστον τα κοστούμια τους. Μακάρι όλες αυτές οι δηλώσεις των καλλιτεχνών να μην πέσουν στο κενό, αλλά δυστυχώς μέχρι στιγμής αυτό έχει συμβεί», είπε.

Όμως, σύμφωνα με αυτήν, είναι ο ενθουσιασμός του κοινού στο Κοσσυφοπέδιο που δεν διαφέρει καθόλου από αυτόν άλλων χωρών με μεγάλη μουσική κουλτούρα.

«Είναι μια διαφορετική αγάπη, είναι η εμφάνισή τους, είναι αυτή η αυξημένη περιέργεια γιατί σε γνωρίζουν από τα 18 σου και φυσικά έχουν ακολουθήσει την καριέρα και το ταξίδι σου. Επομένως, κάθε φορά που έρχομαι εδώ, είναι πολύ περίεργοι να μάθουν σε ποιο σημείο έχω φτάσει τώρα ή πού έχω πάει να παίξω, σε ποιο ρεπερτόριο, σε ποιο σημείο της καριέρας μου βρίσκομαι. Αναμφίβολα είναι και η μεγάλη αγάπη που εισπράττω από αυτούς και πάντα μετά τη συναυλία πρέπει να πω ένα γεια στον καθένα τους, γιατί τους ξέρω και είναι άνθρωποι που μεγάλωσα μαζί τους. Αυτό έκανε την παράσταση εδώ εξαιρετικά ξεχωριστή», λέει ο Kajtazi.

Η Elbenita Kajtazi στο ρόλο της Mimì στο «La Bohème» του Πουτσίνι, στην Κρατική Όπερα της Βιέννης, μια από τις επιτυχίες της που σημάδεψε το έτος 2024 (Φωτογραφία: Michael Pöhn/Wiener Staatsoper)

Από ρόλο σε ρόλο στα όνειρα

Οι μεταβάσεις από ρόλο σε ρόλο είναι φυσικές για αυτόν. Έχει βρεθεί σε όλη την Ευρώπη, σε σκηνές κύρους, σε διαφορετικές μουσικές κουλτούρες, αναλύοντας τη λογοτεχνία με παγκόσμια αριστουργήματα.

Τον Ιούλιο εμφανίστηκε στην Όπερα της Ζυρίχης με τον ρόλο του Λιου από την όπερα «Τουραντότ» του Πουτσίνι.

«Πουτσίνι πάλι, ο Liu πεθαίνει στο τέλος, οπότε είναι ένας ρόλος που μου έφερε πολλές επιτυχίες. Το έχω παίξει και στη νέα παραγωγή στη Δρέσδη και οι κριτικοί έχουν εκτιμήσει εξαιρετικά την ερμηνεία και την εμφάνισή μου σε αυτόν τον ρόλο, γιατί απαιτεί μια πολύ ιδιαίτερη συγκίνηση. Υπάρχουν τρεις άριες και η δεύτερη άρια είναι ιδιαίτερα πολύ δραματική και συγκινητική, ενώ η τρίτη είναι η στιγμή που θυσιάζεται για τον έρωτά της, που είναι ο Calafi», λέει ο Kajtazi.

Είπε ότι είναι ένας ρόλος που ερμηνεύει πάντα με μεγάλη χαρά γιατί ταιριάζει πολύ στη φωνή της.

«Καταφέρνω να συνειδητοποιήσω το μεγάλο «legatos», μετά και το δράμα στο τέλος, και πάντα επιστρέφω σε αυτό με μεγάλη χαρά. Στη Ζυρίχη ήταν μια αρκετά μοντέρνα παραγωγή, αλλά αυτές οι παραγωγές είναι πιο περίπλοκες στην πραγματοποίηση γιατί μερικές φορές σε κάνουν να κρυώνεις, σύμφωνα με τις επιθυμίες του σκηνοθέτη, αλλά και πάλι με τον Πουτσίνι είναι δύσκολο να είσαι και να παίζεις ψυχρά. τέλος το τέλος ήταν πολύ όμορφο», λέει η σοπράνο από το Κοσσυφοπέδιο που έχει δώσει ψυχή σε πολλούς σημαντικούς ρόλους στην οπερατική μουσική.

Έπαιξε ως Sophie στο "Der Rosenkavalier" στο Teatro Municipal de Santiago, στο "Hansel and Gretel" στο Έσσεν και ως Pamina στο "The Magic Flute" στο Semperoper Dresden το 2014. Το καλοκαίρι του 2016 έκανε το ντεμπούτο της στο Φεστιβάλ του Σάλτσμπουργκ ως μέλος του Young Singers Project, τραγουδώντας με τη Ραδιοφωνική Ορχήστρα του Μονάχου.

Τη σεζόν 2018/19, η Elbenita Kajtazi έκανε το ντεμπούτο της στην Κρατική Όπερα του Αμβούργου ως Nannetta στο "Falstaff" και ως Susanna στο "Le nozze di Figaro". Το 2020 έκανε το ντεμπούτο της στην «Opera National de Bordeaux» ως Violetta στην «La traviata». Αλλά αυτή είναι μόνο μία από τις ιστορίες που έχει χτίσει η διάσημη σοπράνο στη διεθνή σκηνή.

Φέτος επέστρεψε στη Ζυρίχη με την όπερα «Le nozze di Figaro» του Μότσαρτ, ενώ στην Όπερα του Αμβούργου όπου είναι resident καλλιτέχνης, συμμετείχε στην όπερα «Manon», το αριστούργημα του Jules Massenet. Λέγεται ότι είναι ένας από τους πιο απαιτητικούς ρόλους του. «Η Μανώνη είναι ένας από τους πιο απαιτητικούς ρόλους που έχω ερμηνεύσει μέχρι τώρα γιατί είναι πέντε συνολικά πράξεις και από τη στιγμή που η Μανώνη μπαίνει στη σκηνή μέχρι να τελειώσει -όπου πεθαίνει- είναι πάντα στη σκηνή. Είναι ένας προκλητικός ρόλος γιατί φωνητικά πρέπει να μπορείς να τραγουδάς τις «κολορατούρες», να είσαι λυρική φωνή, να είσαι «σουμπρέτ», σημαίνει ότι περιέχει όλα όσα χρειάζεται μια σοπράνο για να ερμηνεύσει έναν τέτοιο ρόλο. Αλλά αυτό που προκαλεί μεγαλύτερη πρόκληση είναι το γεγονός ότι είναι στα γαλλικά», λέει η σοπράνο από τη Μιτρόβιτσα που έχει καταπλήξει το κοινό με τις εξαιρετικές ερμηνείες της στους βασικούς οπερατικούς ρόλους στις κύριες ευρωπαϊκές σκηνές.

Σε έναν ακόμη χρόνο, την Elbenita Kajtazi ακολουθούν άλλες αποστολές που περιμένει να φέρει εις πέρας. Πρώτα ως μητέρα. Και επί σκηνής υπόσχεται ότι η παράσταση θα είναι μαγική όπως μέχρι τώρα.

Η Elbenita Kajtazi έχει πάρει μαζί της το Κόσοβο στην παγκόσμια σκηνή. Αν πρέπει να δραπετεύσετε από αυτό το μέρος για να φτάσετε στην κορυφή, η σοπράνο έχει μια ξεκάθαρη απάντηση. «Όλοι πρέπει να ακολουθήσουν το όνειρό τους και αν ονειρεύονται να εμφανιστούν σε μεγάλες σκηνές σε όλο τον κόσμο, τότε γιατί να περιοριστούν», λέει η σοπράνο που δεν έχει όρια στις μεγάλες σκηνές.

VIDEO: